ساعت 24 - سر تیتر بسیاری از نشریات داخلی از جمله نشریات اینترنتی نشان می دهد بسیاری از گروه های سیاسی یا تحلیل گران یا حتی مردم عادی مشغول پوست کندن از خرسی هستند که هنوز نگرفته اند. منظورم انتخابات آمریکا و پیروزی جو بایدن- کامالا هریس است.

متاسفانه ممکن است این خوشبینی با دوام نباشد، امید وارم من اشتباه کنم. بی تردید دولت بایدن برای ایجاد ثبات و آرامش و صلح در جهان از دولت ترامپ بهتر خواهد بود. اما در ارتباط با ایران برخی ملاحظات را نمی توان از نظر دور داشت که به برخی از انها اشاره می کنم:

یکم - این که این روز ها روز های پایان دولت اوباما نیست، مراحل باید بر اساس پایان دوران ترامپ و اثر انگشت و جای دست های او بر بسیاری از رخداد ها و شرایط شروع شود که، حتی برای یک دولت علاقمند به رابطه با جمهوری اسلامی در آمریکا، هم کاری بس مشکل خواهد بود. پاک کردن بسیاری از آثار آن دست سیاه کارساده نیست. به نظر می رسد جمهوری اسلامی نیز متاسفانه یک ماشین دیپلماتیک کار کردی نه در داخل و نه در خارج ندارد تا بتواند با پیچیدگی های شرایط روز آمریکا بده بستان کند و کلاف سر در گم موجود را به نفع کشور از هم باز کند. باز گشت به برجام مفید است اما بسیار دیر و بسیار کم بهره و مجدداً ابتدای یک فراگرد مشکل و پیچیده خواهد بود و تازه بازی از ازسر.

 

 

دوم،- تیم  بایدن - هریس احتمالاً چندان هم تیم دوستانه ای در ارتباط با جمهوری اسلامی نخواهد بود. زیرا بایدن مسن و کم بنیه است و به امور اولویت دار داخلی مشغول خواهد شد. احتمالاً تمرکز مسائل خارجی تا حدود زیادی در دست خانم هریس قرار خواهد گرفت. توجه کنیم سابقه  این خانم فاقد هر نوع سمپاتی و هم دردی با ایران است. او از مادر هندی است، هیچ وقت بر دوستی هندوان حساب نکنید- متاسفانه جنایات نادر شاه را از یاد نبرده اند. همسر او یهودی است به این دو دلیل حتماً سمپات بودن او با اسراییل بیشتر از ایران است و کمک خواهد کرد حلقه محاصره کشور هایی که با اسرائیل رابطه دارند در اطراف ایران تنگ تر شود. چون جمهوری اسلامی مقابله با اسراییل را اولویت خود قرار داده است، خواه نا خواه دشمن را در اطراف کشور در آستانه در خواهد دید. احتمالاً این سیاست کماکان از طرف دولت جدید آمریکا ادامه خواهد یافت.

 

 

سوم- تجربه دهه های اخیر هم به آمریکا و هم اروپا شامل روسیه و هم چین و کشور های منطقه درسی آموخته که یک ایران ضعیف قابل اعتماد تر است. جای تاسف است. بنابراین ازجانب هیچکدام حرکتی که موجب کاهش اساسی آلام ملت ایران شود پیگیری نخواهد شد. در سه کنجی که ما قرار داریم هر کدام امتیاز مورد نظر را طلب می کنند و امتیازی که بازی را تغییر دهد هم نمی دهند( قرار داد بیست و پنج ساله با چین!؟). هیچیک از چین یا روسیه یا اروپا به ما فرصت نخواهند داد از کارت آنان در مقابل آمریکا استفاده کنیم، چنین باوری ساده اندیشانه است. اما بازیگران عمده جهان  اجازه از هم پاشیدگی اقتصاد و اجتماع ایران را هم نخواهند داد

چهارم-  این که بسیاری می گویند کلید حل مشکلات در داخل است درست است. اما هرکس و هر گروه سیاسی این را در مقابل دیگری می گوید و طرف مخالف را سر زنش می کند. به دلائلی که بحث آن طولانی می شود اهرم های توسعه اقتصادی و ‌سیاستگذاری اقتصادی کشور از کار افتاده بلکه نا موجود است  و سر درگمی و اقدامات بی نتیجه و کم نتیجه هم از همین ماخذ سرچشمه می گیرد. علاوه بر این، دولت موجود عاجل است و دولت بعدی هم معلوم نیست چگونه است. اگر مشابه مجلس موجود باشد معلوم نیست خروجی مجموعه چه خواهد بود آیا برای حل مشکلات کشور و مردم یار شاطر  خواهند بود یا بار خاطر. به هر حال اندیشیدن عمیق و ارزیابی انتقادی لازم است (با مشارکت وسیع سر جنبانان سیاسی و کارشناسان غیر سفارشی) هر چه مشکل پیچیده تر، نیاز به اندیشه و برنامه ریزی سنجیده بیشتر.

اقتصاددان*- منبع صفحه تلگرامی