اقتصاد ایران در انتظار تورم بالاتر؟

📍 بانک مرکزی نقدینگی در مرداد را 4 هزار میلیارد تومان اعلام کرد:

💢 رئیس کل بانک مرکزی میزان نقدینگی در انتهای مرداد را حدود 4 هزار میلیارد تومان اعلام کرده و نسبت به اضافه برداشت سیستم بانکی ابراز نگرانی کرده است. او همچنین رشد نقدینگی در 5 ماهه اول 1400 را 12.8 درصد دانسته که به معنی رشد 39 درصدی نقدینگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. سوالی که وجود دارد آن است که آیا نقدینگی به روند بلندمدت خود باز خواهد گشت یا همچنان در سطوح رشدی 40 درصد در سال باقی خواهد ماند؟

 دو پیشران رشد پایه پولی
🔹همانطور که می‌دانیم رشد پایه پولی عمدتا به دو دلیل دست اندازی دولت‌ها در منابع پایه پولی و نیز ناترازی‌های گسترده صنعت بانکداری رخ می‌دهد. اگر در چهار ماهه ابتدایی سال 1400 عمده‌ترین دلیل رشد پایه پولی مورد اول بوده است، به نظر می‌رسد ناترازی بانک‌ها و بحران تامین اعتبار هم اکنون اصلی‌ترین پیشران رشد پایه پولی است. 

دو عامل کاهش رشد نقدینگی
🔹 نقدینگی به دلیل ارتباط نزدیکی که با افزایش تورم در میان مدت دارد یکی از مهم‌ترین مولفه‌های کنترل قیمت‌ها است. به نظر می‌رسد رشد ماهانه نقدینگی همچنان در روند کاهشی خود قرار گرفته و پس از رشد عجیب اسفند ماه پارسال، مرداد ماه رشد 2.6 درصدی را تجربه کرده است. با این همه نحوه کاهش رشد نقدینگی در چند ماهه اول امسال به دو عامل اصلی مرتبط بوده است. عامل اول کاهش ضریب فزاینده نقدینگی به دلیل افزایش سهم سپرده‌های بلندمدت در بانک‌ها و عامل دیگر تلاش بانک مرکزی برای عدم تبدیل پایه پولی به نقدینگی از طریق انجام عملیات ریپوی معکوس است.

راه‌حل‌های کوتاه‌مدت پاسخی به مسائل بلندمدت نیستند
🔹 ابزار بانک مرکزی برای قبض نقدینگی بینهایت نیست. زیرا اولا اگر روند دستبرد به منابع پایه پولی همچون فصل اول امسال باشد این راه‌حل‌های کوتاه‌مدت (اجرای مکرر بازخرید معکوس) پاسخی به مسائل بلندمدت (کسری بودجه) نیستند. از طرف دیگر بانک مرکزی به صورت مکرری اجازه داده که برخی بانک‌ها از سقف نرخ بهره دالان اقدام به اعتبارگیری کنند و بیم آن می‌رود که سیاستگذار پولی نیز ابزار مداخله فعال و مبتنی بر نظام تنبیه و مجازات را در اختیار نداشته باشد.