یک کارشناس گفت: سنگ آهن صادراتی ایران در حال مرجع قیمت شدن در جهان است.

به گزارس خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس صمد آهنگر کارشناس صنعت و معدن با اشاره به درج قیمت‌های معاملاتی بورس کالا در منابع بین‌المللی گفت: از بدو تاسیس بورس فلزات ایران و بعد از آن بورس کالا، نقش ارزنده‌ای در شفاف سازی قیمتی و نظام توزیع مواد اولیه محصولات فلزی به خصوص فولاد داشته است.

وی گفت : در  سال 1390 که مقدار 17 میلیون و 343 هزار تن سنگ آهن از کشور صادر شد، در همان سال 1 میلیون و 650 هزار تن از آن در بورس کالا معامله شد. در سال 1391 رقم صادرات به 20 میلیون و 817 هزار تن افزایش یافت، ولی فقط 1 میلیون و 450 هزار تن آن در بورس کالا معامله شد .

برای سه ماهه اول سال 1392 رقم صادرات 5 میلیون و 572 هزار تن ثبت شده که در همان مدت 550 هزار تن آن در بورس کالا و در رینگ صادراتی مورد معامله قرار گرفته است.

کارشناس ارشد بخش صنعت و معدن، افزود : از این رو از سالهای 1390 تا کنون به ترتیب 9.51 ، 6.97 و 9.87 درصد از صادرات سنگ آهن از محل بورس کالا بوده است.

آهنگر  تصریح کرد : هر چند میزان سنگ آهن صادراتی از طریق بورس کالا نسبت به حجم کلی صادرت کشور اندک است، اما  نکته حائز اهمیت این است که بعد از هر بار معامله اخبار آن در سایت‌های خبری معتبر انعکاس می یابد و تا چند روز بر روی قیمت صادراتی معدن داران و خریداران منطقه خاورمیانه و هند تاثیر می‌گذارد.

وی در ادامه با اظهار اینکه در سه سال اخیر ایران جایگاه ویژه ای در قیمت گذاری منطقه ای سنگ آهن داشته است، به تشریح دلایل این موضوع پرداخت و گفت : با توجه به موضوعیت مفهوم پریمیوم به عنوان پرداختی بیشتر به عیارهای بالاتر از عیارهای پایه 62 و 58 درصد و نوع متوسط عیار سنگ آهن ایران، خریداران خارجی ترجیح می دهند با پرداخت پرمیوم کمتر علی رغم پنالتی های سیلیکا، فسفر و گوگرد، سنگ آهن ایران را خریداری نمایند.

ناگفته نماند ممنوعیت صادرات سنگ آهن ایالت کارناتاکای هند که یک چهارم صادرات هند را تشکیل می دهد در این افزایش تقاضا سهم بسزایی داشته است.این تغییرات در این سه سال اخیر باعث شده تا ایران جایگاه ویژه ای در قیمت گذاری منطقه داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی همچنین با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین ویژگیهای بازار سنگ آهن، نوسان قیمتی بالای آن است که این نوسان قیمتی سنگ آهن به عنوان ماده اولیه به سایر اجزای زنجیره فولاد ترجمه و تسری می یابد، گفت : برای مثال از ششم سپتامبر 2012 که بازار در پایین ترین نقطه با قیمت 88.5 دلار به سر می برد، در طول یک روند افزایشی با 80 درصد افزایش قیمت در عرض حدود چهار ماه و در تاریخ نهم ژانویه 2013 به قیمت حداکثری 159.25 دلار رسید و بعد از آن طی یک روند کاهشی با 31 درصد کاهش قیمت در 31 می 2013 به 109.75 دلار سقوط کرد.

وی توضیح داد : بدون شک، هر اقتصادی در صورتی می تواند کمترین صدمات و بیشترین منافع را از نوسانات قیمتی بازار سنگ آهن کسب کند که توان تاثیر گذاری در قیمت گذاری را داشته باشد و بتواند بازار را با خود همسو کند؛ یعنی به اصطلاح در گروه مراجع قیمتی قرار گیرد.

چگونه مرجع قیمتی شویم؟

آهنگر  در ادامه توضیح داد : به طور طبیعی، برای اینکه بتوان جزء گروه مراجع قیمتی قرار گرفت، نیاز است در وهله اول پتانسیل یا مزیت نسبی در بازار مورد نظر  وجود داشته باشد و از سوی دیگر برنامه منسجم، منطقی و هدفمندی برای صادرات آن محصول طراحی، برنامه ریزی و پیاده سازی شود.

وی با اعلام اینکه کشور ایران یکی از کشورهای دارای ذخایر بزرگ سنگ آهن جهان است و از این حیث در رتبه دوازدهم دنیا قرار دارد، تشریح کرد: ذخایر قابل استخراج سنگ آهن کشور بیش از دو میلیارد و 500 میلیون تن برآورد شده است که بیش از 90 درصد این کانسارها از نوع آذرین و اسکارن هستند. در سال 1392 به میزان 42 میلیون تن سنگ آهن دانه بندی و کنسانتره تولید شده است که از این مقدار در حدود کمی بیش از 20 میلیون تن آن به شکل سنگ‌آهن فشرده شده و نشده به خارج از ایران صادر شده است.

ضرورت افزایش و تداوم عرضه در تالار صادراتی

هم اکنون قیمت سنگ آهن ایران بر روی مذاکرات قیمتی این محصول در سطح بین المللی تاثیر گذار است و حتی قیمت های کشف شده در تالار صادراتی بورس کالای ایران تا چند روز مذاکرات را با خود همراه می کند؛ اما این حجم عرضه در بورس کالای ایران برای مرجع قیمتی شدن کافی نیست.

تولیدکنندگان بزرگ و کوچک سنگ آهن در مسیر بورس کالا

وی افزود : هم اکنون برخی دیگر از شرکت هایی که بخش اعظم تولید سنگ آهن کشور را در دست دارند،  در بورس کالای ایران عرضه ای ندارند؛ حضور این شرکت ها در این بورس می تواند هدف مرجع قیمتی شدن بورس کالا را تحقق یابد.

درهای باز بازار فرعی به روی معدنکاران خرد

آهنگر در بخش دیگر صحبت هایش اولین مانع برای ورود معدنکاران متوسط و کوچک را بند 1 ماده 9 و مادۀ 17 دستورالعمل پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران دانست و گفت : در مورد سنگ آهن که در آن عرضه کننده های خرد دارای شخصیت حقیقی بوده و بنابراین سابقه فعالیت(صورتهای مالی حسابرسی شده) را  ندارند، و همچنین، تناوب عرضه را دارا نیستند، این مواد قانونی مانع ایجاد کرده است.

اتخاذ سیاستهای تشویقی از سوی دولت

این کارشناس ارشد بخش صنعت و معدن  افزود : در حقیقت بورس کالا درصدد است سیاستهایی را در پیش گیرد تا هزینه مبادله زمانی و مالی عرضه در بورس کالا در مقایسه با روشهای معمول و سنتی که همراه با ریسکهای مختلفی از جمله نکول در قراردادها است کاهش دهد، تا امکان حضور معدنکاران متوسط و کوچک و عرضه توسط آنها ایجاد شود. جهت ارتقاء انگیزش پیشنهاد می شود وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز معدن کارانی که در بورس کالا عرضه نمایند از بخشی از حقوق دولتی معاف کند.

وی در پایان عنوان کرد : در مجموع شاید بتوان عرضه مستمر و منظم سنگ آهن در بورس کالا را اولین قدم در راستای آزاد سازی تدریجی قیمت سنگ آهن دانست.که البته چابکی بورس کالا و انجام قیمت گذاری های دقیق را با توجه به واقعیت های جهانی از طرف بورس کالا می طلبد. همچنین همکاری انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن در این راستا بسیار لازم است چرا که با آشنا نمودن اعضاء با مزایای عرضه در بورس کالا منافع حداکثری برای اعضا تضمین می شود.