چرایی احتیاط‌ها

 بلاتکلیفی در بازار سهام در ماه‌های اخیر، پای ثابت معاملات بوده و اگر چند دوره کوتاه و عمدتا هفتگی را در نظر نگیریم، در بیشتر مواقع نوسان‌هایی خنثی را به ثبت رسانده است. این در حالی است که در همان مواقع مثبت یا منفی هم که از قاعده کلی خارج بوده، بیشتر فراز و فرودهای رخ‌داده همدیگر را خنثی کرده‌اند. به هر روی تا همین چند وقت پیش، مهم‌ترین دلیل واهمه بازار از افزایش پایدار تقاضا یا کاهش آن، این بود که آینده مذاکرات اتمی نامشخص و در پی آن، سرانجام نوسانات قیمت ارز نامعلوم بود. این در حالی است که در حال حاضر، پس از کلی اما و اگر، هم مذاکرات آغاز شده است و هم با توجه به اخبار منتشرشده طی ماه‌های قبل، تصویر تقریبا مشخصی از چند و چون تحولات برای فعالان اقتصادی وجود دارد. به نظر می‌آید دولت رئیسی قرار نیست در راستای رسیدن به توافق میان ایران و اعضای دیگر برجام، مانند دولت قبل، آسان‌گیر باشد. همین امر نشان می‌دهد که احتمالا مذاکرات روندی طولانی و پیچیده خواهد داشت. از سوی دیگر، با گذر زمان اثبات شده است که بازار فعلا از هیجانات مربوط به این مقوله دوری گزیده و احتمالا قصد ندارد عکس‌العمل خود در حوزه مذاکرات احیای برجام را به چیزی غیر از حصول یا عدم‌حصول قطعی توافق گره بزند؛ دقیقا به همین دلیل بود که بازار با بهبود اوضاع در هفته‌های اخیر و خوش‌بینی به بهبود روش‌های قیمت‌گذاری، حرف مسوولان در خصوص تغییر رویکرد دولت نسبت به بازار سهام را به فال نیک گرفت و تا آخرین روزهای هفته گذشته شاهد رشد قیمت‌ها در بازار سهام بودیم.

اما مشکل جدید از همین جا شروع شد. بی‌احتیاطی دولت در اعمال و سپس لغو یک تصمیم سبب شد تا بازار به گفته‌های مسوولان بی‌اعتماد شود. در حالی که به نظر می‌آمد پختگی تصمیمات با تغییر دولت افزایش یابد، تصمیم روز پنج‌شنبه دولت در خصوص بازگرداندن مبنای قیمت‌گذاری خودرو به حالت قبلی، آن هم ظرف یک‌روز، موجی از بی‌اعتماد را در میان فعالان بازار سهام برانگیخته است. حالا دوباره این سخن به میان آمده است که امکان بهبود اوضاع قیمت‌گذاری در صنعت خودرو وجود دارد. فارغ از اینکه این مساله تا چه حد شدنی است، این نکته مهم را نباید از خاطر برد که عدم‌اطمینان، آن هم در یک مساله تا این حد ساده که در همه جای دنیا بر اساس رویه مشخصی صورت می‌گیرد، می‌تواند آسیب جدی به بازار وارد کند؛ چرا که ابهام تحت هر شرایطی مهم‌ترین عامل ایجاد دافعه در یک بازار است؛ به‌خصوص اینکه این دافعه ناشی از ریسک‌های سیستماتیک غیرقابل پیش‌بینی نظیر ریسک قانون‌گذاری باشد.

دنياي اقتصاد