کارشناس بازار سرمایه با اعلام مزایا و چالش های صندوق در صندوق ها گفت: این صندوق‌ها را با توجه به ویژگی های متعدد ، منعطف‌‌‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری بازار سرمایه هستند .

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، عزت‏‏‌ اله طیبی با انتشار مطلبی با عنوان " همه ابزارها در یک ابزار" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: صندوق در صندوق‌ها یا Fund of Funds این روزها رواج بسیار زیادی در دنیا یافتند. دلیل این رویکرد و استقبال جهانی از چنین صندوق‌هایی نیز به نوع نگرش و دیدگاه سرمایه‌گذاران مربوط است.

سرمایه‌گذاران غیرمستقیم معمولا‌ درصدی از پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری را به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص می‌دهند. چینش و انتخاب صندوق برتر برای تمامی سرمایه‌گذاران، کار راحتی نیست و یک سرمایه‌گذار باید بررسی‌های دقیقی انجام دهد تا برترین صندوق را از لحاظ تمامی متغیرها شناسایی کند.

در این میان تنوع صندوق‌ها نیز بسیار بالا است و جست‌ و جو در طیف وسیعی از صندوق‌های با درآمد ثابت، کالایی، VC و صندوق‌های پروژه محور نیز نیاز به دانش و تخصص ویژه دارد. در واقع باید زمان کافی و تخصص و دانش لازم برای انتخاب صندوق مناسب در میان تعداد عظیمی از صندوق‌ها داشت تا بتوان برترین صندوق در هر حوزه را شناسایی و برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد.

بنابراین صندوق‌های Fund of Funds کار سرمایه‌گذار را بسیار تسهیل کرده و به نیابت از سرمایه‌گذار این فرآیند را انجام داده و به سرمایه‌گذاری در برترین صندوق‌ها می‌پردازد. البته بنا به استراتژی مدیریت صندوق در دوره‌های مختلف بطور مثال سه‌ یا ۶ ماهه اقدام به چینش پرتفو می‌کند و صندوق‌های مناسب را در این سبد سرمایه‌گذاری جای می‌دهد و ممکن است برخی صندوق‌ها را که عملکرد چندان مناسبی نداشته باشند از پرتفوی خارج کند و صندوق‌ هایی را که عملکرد مطلوبی داشتند به آن اضافه کند.

تمامی این موارد بنا به تایید و تشخیص مدیریت حرفه‌ای صندوق است. همان‌طور که افراد به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و ورود به صندوق‌های سرمایه‌ گذاری دعوت می‌شوند، چینش پرتفوی Fund of Funds‌ها نیز نیاز به یک تخصص نیاز دارد. این صندوق‌ها با توجه به تغییرات بازار و شرایط اقتصادی و کلیت بازار سهام به چینش پرتفوی مناسبی از صندوق‌ها اقدام می‌کنند.

هدف از تاسیس صندوق در صندوق‌ها دستیابی به سطوح بالاتر تنوع بخشی در سرمایه‌گذاری است. با ایجاد تنوع در صندوق‌ها‌‌‌ می‌توان میزان ریسک را تعدیل کرد. صندوق در صندوق‌ها‌‌‌ نوعی صندوق‌‌‌ سرمایه‌گذاری مشاع است که در سایر صندوق‌های مشاع اعم از صندوق‌های‌‌‌ سهامی، صندوق‌های‌‌‌ اوراق با درآمد ثابت، صندوق‌های قابل معامله (ETF)، صندوق‌های مختلط و… سرمایه‌گذاری می‌کند.

مدیران صندوق در صندوق‌ها به‌‌‌جای سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام و اوراق با درآمد ثابت در گروهی از صندوق‌های‌‌‌ سرمایه‌گذاری با استراتژی‌‌‌های مختلف و مدیریت‌‌‌های حرفه‌ای با رویکردهای متفاوت سرمایه‌گذاری می‌کنند. زمانی که در یک صندوق Fund of Funds سرمایه‌گذاری می‌‌‌کنید، گویی در چند صندوق با مدیریت‌‌‌های موفق و شناخته‌‌‌ شده سرمایه‌گذاری کرده و از این طریق ضمن کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، امکان کسب بازدهی مناسب نیز فراهم می شود. به‌‌‌دلیل اینکه تنوع استراتژی و توانمندی‌‌‌های مدیریتی در چنین صندوق‌هایی بالاتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمول است، سرمایه‌گذار قادر خواهد بود به جای بهره‌‌‌مندی از خدمات تنها یک گروه مدیریت دارایی حرفه‌ای از توانمندی‌های چند گروه منسجم از مدیران حرفه‌‌‌ای بازار سرمایه بهره‌‌‌مند شود.

صندوق در صندوق‌ها از مزایای بالایی برخوردارند و تنها یک صندوق (صندوق صنم) قابل معامله در این حوزه فعال شده که نصاب سرمایه‌گذاری ندارد. صندوق‌ های دیگر باید حد نصاب‌های اعلامی از سوی سازمان بورس را برای سرمایه‌گذاری رعایت کنند. بطور مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی باید ۷۰‌ درصد پرتفوی را در سهام قرار دهند یا صندوق‌های با درآمد ثابت ۸۰‌ درصد منابع را در اوراق و گواهی سپرده سرمایه‌گذاری کنند.

در این میان، صندوق‌های کالایی نیز باید ۸۰‌ درصد در کالایی که صندوق بر آن اساس تشکیل شده، سرمایه‌گذاری کنند. صندوق در صندوق چنین نصاب‌ هایی ندارد و تنها بسته به نظر مدیر صندوق و بنا به شرایط بازار، می‌تواند در یک کلاس دارایی باشد یا نباشد. نیاز نیست با اجبار و الزام در یک صنعتی سرمایه‌ گذاری کند که نه تنها سودی برای سرمایه‌گذاری در پی نداشته باشد بلکه چشم‌انداز منفی نیز برای آن ترسیم شده باشد. این امر می‌تواند حسنی قابل‌توجه برای چنین صندوق‌هایی قلمداد شود.

نکته مهم این صندوق که به نوعی مزیت آن محسوب می‌شود باید آزادی عمل مدیر صندوق برای انتخاب نوع کلاس دارایی جهت سرمایه‌گذاری دانست. در صندوق صنم امکان آن وجود دارد حداکثر تا ۵۰‌ درصد از دارایی‌‌‌های‌‌‌ صندوق در صندوق‌های با درآمد ثابت و حداکثر تا ۱۵‌درصد دارایی‌‌‌ها به سپرده‌‌‌های بانکی اختصاص داده شود. می‌توان این صندوق‌ها را با توجه به این ویژگی قابل‌ توجه، منعطف‌‌‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری بازار سرمایه نامید.

چرا که می‌تواند در دوره‌‌‌های رونق و رکود بازارهای مالی به راحتی استراتژی را تغییر دهد و از ریزش قیمت‌ها در امان باشد در حالی که در سایر صندوق‌ها از جمله صندوق‌های سهامی چنین ویژگی وجود ندارد. این صندوق‌ها تحت هر شرایطی حتی ریزش بازار ملزم به سرمایه‌گذاری حداقل ۷۰‌ درصد از دارایی در سهام هستند. بطور کلی این صندوق‌ها تا ۸۵‌ درصد از دارایی‌‌‌ها را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعم از قابل معامله و صدور و ابطالی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

نکته مهم دیگر اینکه صندوق در صندوق برخلاف صندوق‌های اوراق بهاداری که سهامداران ممتاز، حق تصمیم‌گیری دارند، تمامی سهامداران و سرمایه‌گذاران حق تصمیم‌گیری در مجامع، حق رای و اعمال نظر دارند.

حال با توجه به تمام موارد مثبت و مزایا، برخی چالش‌ها نیز در این میان وجود دارد. راه‌اندازی این نوع صندوق و فرایند زمانی از زمان اعمال درخواست تاسیس صندوق تا صدور مجوزهای لازم بسیار طولانی و زمان‌بر است و نیاز به طی زمان ۲ ساله دارد. متاسفانه طی این سال‌ها فرآیند مزبور تسهیل نشده و باید چنین روند طولانی و سختی را برای ورود یک ابزار جدید طی کرد.

مدیر صندوق Fund of funds ممکن است به دلیل افزایش ابهامات در بازارهای مالی به درستی نتواند بهترین صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند و این امر به یکی از چالش‌های آتی در این صندوق‌ها تبدیل شود. وقتی مدیر صندوق، مدیریت صندوق سهامی را بر عهده دارد، باید ۷۰‌درصد از سبد را به سهام اختصاص دهد و چنانچه بازار با افت مواجه شود و بازدهی صندوق کاهشی شود. این در حالی است که در صندوق در صندوق چنین موضوعی وجود ندارد. سهامدار انتظار ریزش و کاهش بازدهی را ندارد و باید در تمامی حالت‌ها، سودی به پرتفوی تخصیص یابد.

در چنین شرایطی کار برای مدیریت این صندوق‌ها بسیار سخت خواهد بود و باید تمامی حالت‌های بازار را پیش‌بینی کنند و تحلیل مناسبی از روند آتی بازار داشته باشند. بطور مثال چنانچه چشم‌انداز بازار سهام منفی است، پرتفوی Fund of funds بیشتر به اوراق تخصیص یابد یا چنانچه بازار کالایی با افت مواجه شد، پرتفوی صندوق در این بخش نباشد. به این ترتیب کار سختی بر عهده مدیریت این صندوق‌ها است و انتظار می‌رود با عملکرد مناسب در جذب سرمایه‌گذاران موفق باشند.

از سوی دیگر Fund of funds‌ها با توجه به برخورداری از ویژگی‌‌‌های قابل‌توجه و انعطاف‌‌‌پذیری منحصر به فرد در میان صندوق‌های موجود، ابزار سرمایه‌گذاری مطلوبی برای مواجهه با تورم محسوب می‌شود. با توجه به میزان انعطافی که در حد نصاب‌‌‌های این صندوق تعریف شده، دارندگان واحدهای این صندوق‌ها به راحتی می‌توانند از رشد تمام بازارهای مالی منتفع شوند و در زمان ریزش شاخص از افت قیمت‌ها در امان بمانند.