کارشناس بازار سرمایه با اشاره به جنگ بین روسیه و اوکراین، درباره نزدیک روابط مسکو و تهران، اثر توقف صادرات فولاد، اوره و آمونیاک اوکراین بر ۱۱ شرکت بورسی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمد پورتدین با بیان اینکه نزدیکی تهران و مسکو در چند سال اخیر با پیشرفت قابل توجه و کم‌سابقه ای نسبت به ۴۰ سال گذشته مواجه شده به بورس پرس اعلام کرد: این نزدیکی روابط، تنیده شدن اهداف استراتژیک و راهبردی دو کشور را رقم زده است. بطوری که همبستگی های سیاسی و اقتصادی دو چندان دو کشور همسایه ایجاد کرده است. نکته قابل تامل که هوشیاری بیشتر دولتمردان را می طلبد زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین بوده و روسیه در ادامه مذاکرات وین، توانسته از این مذاکرات، بهره برداری حداکثری کند.

روسیه به عنوان یکی از پنج قدرت شورای امنیت در حالی وارد جنگی عجولانه شده که به دلیل مرادوات بالای نفت، گاز و انرژی در سطح بین المللی با صادرات 425 میلیارد دلاری روسیه به اروپا، تبعات و تحولات خاصی را ایجاد خواهد کرد.

زمان اتحاد جماهیر شوروی، اوکراین از نظر سیاسی و اقتصادی پس از روسیه، دومین قدرت بزرگ منطقه بود و بعد از فرانسه، دومین کشور وسیع اروپا نیز است. کشوری که از دید افراد بومی ساکن به دو دسته تقسیم شده است. بطوری که ساکنان بخش ­های شرقی و جنوبی، اکثراً روس زبان، ارتدوکس و طرفدار روسیه‌ هستند و ساکنان بخش ­های غربی، کاتولیک و طرفدار غرب. کی‌یف نیز خاستگاه و محل بنیان کلیسای ارتدوکسِ روسیه است.

بسیاری از صنایع اصلی و مادر شامل پنج پایگاه بزرگ نظامی و موشکی اتمی شوروی از جمله پایگاه نوزدهم شکاری راکوو در قلب اوکراین وجود داشت که پس از فروپاشی به اوکراین تعلق گرفت. صادرات 80 درصدی گاز و نفت خام روسیه از مسیر ۵ خط لوله واقع در خاک اوکراین به اروپا انجام می شود که از اهمیت بسیار بالای اوکراین برای روس‌ها حکایت دارد و آن را تبدیل به مهمترین کشور اروپای شرقی از دید اقتصادی، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک برای روس ها کرده است.

تحریم روسیه از سوی اروپا و آمریکا این کشور را نیازمند شرکای جدیدی خواهد کرد که کشور همسایه و ثروتمند ایران می تواند یکی از گزینه‌های اصلی شراکت باشد و منافع بیشماری را نصیب ایران کند.

ایران کشوری با تنوع قومیتی بالا و گرایش ­های تاریخی تجزیه‌طلبی است که سیاست روس ­ها در استفاده ابزاری از اصل حق تعیین سرنوشت (الحاق کریمه)، می طلبد ایران علاوه بر جدی گرفتن تهدید مذکور از تجربیات تلخ گذشته درس عبرت بگیرد و با بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی قومیت ها، اختلافات را حل و یا حداقل کند. (در جنگ جهانی اول و دوم، روسیه باعث کشتار میلیون ها ایرانی و قحطی شد و تلاش در تجزیه ایران داشت. روس ها در شمال غرب با حمایت از قاضی محمد دنبال جدایی کردستان و با حمایت از جعفر پیشه وری دنبال جدایی آذربایجان از ایران بودند)

دولت سوریه به عنوان متحد استراتژیک ایران، نزدیک‌ترین متحد روسیه نیز بشمار می رود تا جایی که سوریه یکی از مشتریان اصلی تسلیحات نظامی روسیه بوده و روس ها 20 میلیارد دلار در این کشور سرمایه گذاری کردند. سوریه تنها کشور خارج از منطقه شوروی است که روس‌ها در آن پایگاه نظامی دارند و همه دلایل مورد اشاره، سبب شده کشور سوریه و حکومت بشار اسد برای ایران و روسیه اهمیت ویژه ای داشته و با شروع بحران اوکراین و اروپای شرقی، تمرکز غربی ها از سمت آن به سمت همسایگان معطوف شود که مطلوب ایران است.

کم رنگ شدن احتمال عضویت همسایگان ایران و کشورهای آسیای مرکزی نظیر گرجستان، آذربایجان و ارمنستان در ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) و اتحاد بیشتر کشورهای همسایه همانند روسیه و ایران، موجب عقب نشینی ناتو در منطقه و کاهش آهنگ نفوذ رقیب سنتی ایران، ترکیه به عنوان کشور عضو ناتو شده است. بحران صادرات گاز روسیه اروپایی و تکرار آن اروپا را وادار به تلاش برای جایگزینی گاز و نفت روسیه کرده و در این بین ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان و مجاورت جغرافیایی مطلوب، گزینه مناسبی برای اروپایی ها بشمار می آید.

بر اساس انعقاد قرارداد جدید 70 میلیون یورویی نفت در برابر کالا بین ایران و روسیه، دو کشور همکاری نزدیکی در بخش‌های مختلف از جمله احداث و نگهداری ﺗﺄسیسات تولیدی، توسعه زیر ساخت ­های شبکه برق، بخش نفت و گاز و تجارت ماشین‌آلات، تجهیزات، کالاهای مصرفی و محصولات کشاورزی خواهند داشت. قراردادی که تحریم های کشورهای غربی ضد دو کشور ایران و روسیه را کم رنگ خواهد کرد.

روسیه با الحاق شبه جزیره کریمه بر تنگه کرچ و دریای آزو بطور کامل بر آب های آزاد مدیترانه مسلط شده است. بطوری که در بحران سوریه ناوهای دریایی روسیه نقش مهمی را در بندر طرطوس و انتقال سلاح به سوریه ایفا کردند. قدرت نمایی که می تواند برای ایران که سال ها است از منافع حمل و نقل دریایی بی بهره بوده، سودمند و عامل بازدارنده دشمنان است.

کشور اوکراین سالانه 21 میلیون تن فولاد تولید می کند که با صادرات 15 میلیون تنی، 70 درصد تولید را به دنیا صادر می کند. بنادر عمده اوکراین شامل Odessa و Mariupol هدف موشک قرار گرفته و تعطیل شدند. سایر بنادر شامل Chernomorsk  ، Pivdenny ، Nikolaev ،  Dneprobugsky  و Berdyansk نیز به دلیل ایمنی تعطیل شده اند.

صنعت فولاد اوکراین که شامل دو غول فولادی ArcelorMittal Kryvyi Rih و Metinvest است، اعلام توقف فعالیت کرده و معادن مرتبط نیز به دلایل ایمنی، تعطیل شدند که همگی از توقف صادرات فولاد اوکراین حکایت داشته و ادامه افزایش قیمت صادراتی فولاد ایران را رقم زده و می تواند بازار هدف مطلوبی برای ایتالیا، ترکیه، مصر، لهستان، بلغارستان، الجزایر، عراق و لبنان و صنعت فولاد برای شرکت های "فخوز، ارفع، کاوه، فولاد، هرمز و ذوب" تلقی شود.

در بازارهای بین المللی، اوره و آمونیاک در نتیجه حمله روسیه به اوکراین با جهش قیمتی مواجه شدند. توقف تولید اوره اوکراین چندان مهم نبوده اما ادامه تحریم های غرب بر علیه روسیه، می تواند توازن بازار را بر هم زده و عرضه اوره روسیه را تحت تاثیر قرار دهد و جهش قیمتی کود، اوره و آمونیاک و مواد غذایی را درپی داشته باشد.

رخدادی که می تواند برای شرکت های پتروشیمی ایران از جمله "شپدیس، شیراز، کرماشا، خراسان و شلرد" سودمند باشد. در سوی دیگر، آمریکا برای جلوگیری از ادامه جهش قیمتی (شاخص قیمت اوره در ناحیه نیو اورلئان آمریکا این هفته 30 درصد صعود کرد که بالاترین جهش قیمتی در 45 سال اخیر است) صادرات نفت روسیه را هنوز تحریم نکرده است. رخدادی که شرایط پیچیده ای برای تمامی کامودیتی ها ایجاد کرده و توازن عرضه و تقاضا را برهم خواهد زد.