رئیس هیات مدیره بورس تهران با اشاره به اثر مثبت دو عامل مهم بر معاملات بازار پیش بینی کرد، سود پرداختی به سهامداران در فصل مجامع رشد ۴ برابری و بیشترین رشد به گروه معدنی فلزی تعلق داشته باشد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، امیر تقی­‌خان‌ ­تجریشی درخصوص وضعیت بازار سرمایه در سال جاری به فارس اعلام کرد: دو عامل مهم می‌تواند در سال ۱۴۰۱ بر بازار سرمایه اثرات مثبتی داشته باشد. اول رشد قیمت‌های جهانی کالاها از جمله محصولات فلزی و معدنی، پتروشیمی و نفت و مشتقات آن و دیگری ورود پول‌های ناشی از تقسیم سود شرکت­ های بزرگ بازار سرمایه در فصل مجامع است.

خوشبختانه سود خالص شرکت‌های بزرگ بورسی در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ رشد مناسبی را تجربه کرد و رکورد شکنی فروش شرکت­ ها در گزارش‌ های ماهانه و فصلی رقم خورد. به نحوی که در سال ۹۹ رشد ۲۸ درصدی نسبت به میانگین ۳ ساله ۹۶-۹۸ و در سال ۱۴۰۰ جهش  ۷۸ درصدی را نسبت به میانگین مذکور نشان می‌دهد.

اگر چه این رشد در هر سه گروه صنعتی وجود داشته اما رشد گروه معدنی فلزی با فاصله قابل توجهی بالاتر بود. این گروه نسبت به میانگین سه سال ابتدای دوره، رشد ۱۳۰ درصد دلاری را در سود خالص سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد. صعود قیمت کالاهای پایه به ویژه فلزات به سطوح رکورد تاریخی و عدم رشد متناسب هزینه‌های این شرکت‌ها دلایل اصلی این صعود بود.

البته بر خلاف جهش سودآوری شرکت‌های بزرگ، هزینه کرد سرمایه‌ای شرکت‌ها و هلدینگ‌های مادر در سال‌های اخیر نسبتاً ثابت و در محدوده ۳ میلیارد دلار سالانه بود. از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به وجود تحریم‌ها، سایر موانع ساختاری جهت اجرای پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و عدم سهولت تعریف فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید متناسب با سود مازاد تولید شده اشاره کرد.

به زبان ساده توان تعریف و هزینه کرد در پروژه‌ها در محدوده فعلی بوده و به دلایل متعدد ساختاری و اجرایی رشد سریع آن متناسب با جهش سود شرکت‌ ها میسر نبوده که امید است با تمهیداتی که برای انجام پروژه‌های نیمه تمام و طرح­ های توسعه‌­ای و تأمین مالی این طرح ها و پروژه‌ها دیده شده این امر تا حدودی به سرانجام برسد.

نکته دیگر اینکه جریان نقد آزاد سهامداران شرکت‌های بزرگ بورسی که به نوعی معیاری برای تقسیم سود تلقی می‌شود در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ جهش‌ های بزرگی را تجربه کرد. به نحوی که در سال ۹۹رشد  ۴۵ درصد نسبت به میانگین ۳ ساله ۹۶-۹۸ و در سال ۱۴۰۰ جهش  ۱۱۶درصد نسبت به میانگین مذکور را نشان می‌دهد. این رشد در گروه معدنی فلزی بسیار قابل توجه و در ابعاد  ۲۰۰ درصد بود که نشان‌دهنده امکان تقسیم سود شرکت‌های این گروه فراتر از روندهای گذشته است.

رشد پر شتاب سود شرکت‌های بزرگ و عدم رشد متناسب هزینه کرد سرمایه‌ای موجب انباشت بی‌سابقه نقدینگی در ترازنامه این شرکت‌ها شده است. این نقدینگی از محدوده کمتر از ۳ میلیارد دلار در نیمه سال‌های ۹۶-۹۸ با ۲۴۰ درصد رشد به بیش از ۹ میلیارد دلار در نیمه سال ۱۴۰۰ رسید. لذا برآورد می­‌شود تا انتهای سال ۱۴۰۰ قریب ۶ میلیارد دلار و در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۹.۵ میلیارد دلار سود نقدی از محل سودآوری شرکت ها بزرگ بورسی و هلدینگ‌ های سرمایه‌گذاری به دست سهامداران برسد که در این بین بیشترین رشد به گروه معدنی فلزی تعلق دارد. این گروه که در بازه سال‌های ۹۶-۹۹ سالانه صرفاً ۱۵ درصد از سود پرداختی شرکت‌های بزرگ را به خود اختصاص داده بود در سال ۱۴۰۱ می‌تواند با ۴ میلیارد دلار توزیع سود، سهم را به ۴۵ درصد برساند.

اگر سهامداران را به طبقات مختلف تقسیم کرد با توجه به ماهیت متفاوت رفتاری نسبت به سود نقدی دریافتی، سود توزیعی شرکت‌های بزرگ در ۳ طبقه سهامدار شناور، سهامدار عدالت و سهامدار نهادی عمده محاسبه  می‌­شود. به نظر می رسد سهامداران شناور فعال‌ترین سهامداران در بازار ثانویه بوده و بیشترین احتمال سرمایه‌گذاری مجدد سود نقدی دریافتی را در معاملات بازار ثانویه دارند که البته این موضوع برای سهامدار عدالت در حداقل قرار دارد.

سهامداران عمده نهادی نیز از ماهیت‌های متنوعی برخوردار هستند و طیف وسیعی مشتمل بر دولت و سازمان‌های دولتی، صندوق‌های بازنشستگی، بانک‌ ها، بنیادها و موسسات عمومی غیردولتی و... را شامل می‌شوند. برگشت سود نقدی دریافتی توسط این گروه به بازار معاملات ثانویه ارتباط مستقیمی با مأموریت‌ها و ساختار مالی آنها دارد. از بین سه دسته سهامدار، سهامداران شناور چه حقیقی و چه حقوقی واجد بیشترین انگیزه و احتمال سرمایه‌گذاری مجدد سود تقسیمی در بازار ثانویه دارند.

طبق محاسبات، سود پرداختی به سهامداران در سال ۱۴۰۱ رشد ۴ برابر نسبت به سال‌های ۹۶-۹۹ را تجربه می‌کند. لذا احتمال دارد بخش قابل توجهی از این مبلغ در قالب تقاضای سهام وارد بازار ثانویه شود که مقایسه ابعاد آن با سوابق ورود پول به بازار سهام و اثر بر شاخص، بیانگر اهمیت ورود آن است.

از این جهت به نظر می رسد فصل مجامع در هفته ها و ماه های پیش رو از لحاظ عملکرد و گزارشات در شرکت های بزرگ از رونق مطلوبی برخوردار باشد و بتواند زمینه را برای آشتی بیشتر سهامداران با بازار سرمایه فراهم کند. گرچه نباید از تأثیر عواملی چون نرخ ارز و بهره که می توانند اثرات متفاوتی بر بازار داشته باشند، غافل شد.