رئیس سازمان بورس درباره افزایش دامنه نوسان و ایجاد دامنه پویا، ورود رمزارزها به بورس، وضعیت سهام عدالت و برنامه های جدید برای جلوگیری از دستکاری قیمتی، توضیحاتی ارائه کرد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مجید عشقی درخصوص افزایش دامنه نوسان و ایجاد دامنه پویا، ورود رمزارزها به بورس، وضعیت سهام عدالت و برنامه های جدید برای جلوگیری از دستکاری در معاملات به گفت و گو با ایرنا نشست که بدین شرح است:

آخرین تصمیمات اتخاذ شده از سوی سازمان بورس در زمینه ورود و انجام معاملات رمزارزها در بازار سرمایه به کجا رسید؟ آیا معاملات رمزارزها می‌تواند به رقیبی برای معاملات بازار سهام تلقی شود؟

عشقی: اکنون مقررات و قانونی برای رمزارزها و نیز رمز دارایی‌ها در حال تدوین است که در این قانون وظایفی برای سازمان بورس در نظر گرفته شده است. البته این قانون تاکنون نهایی نشده و باید به جمع‌بندی‌های لازم برسد.

جنس بازار رمز ارزها متفاوت با بازار سهام و با ریسک‌های کاملاً متفاوتی روبرو است. در این میان برخی از مباحث فقهی جدی هم وجود دارد که در سازمان بورس مطرح و اکنون در حال بررسی است. با توجه به وجود چنین مسائلی، تاکنون تصمیم جدی در خصوص معامله رمزارزها در بازار سرمایه گرفته نشده و به جمع‌بندی نهایی نرسیده است.

در کنار این مسئله، موضوع استفاده از فناوری‌های بلاکچین و نیز فناوری‌های مشابه در فرآیندها مطرح است. این موضوع دارای بحث و مقوله متفاوتی است و باید برخی از فرآیندها را از طریق استفاده از نوآوری‌های جدید در دستور کار قرار گیرد. در این زمینه هم با کمک سایر نهادهای مالی بررسی و تصمیم‌گیری می شود تا مشخص شود چگونه می‌توان از نوآوری‌های جدید در فرآیند تسویه و نیز ثبت و نگهداری دارایی‌ها استفاده کرد. در خصوص معامله رمزارزها صندوقی پیشنهاد شده که قرار است بصورت آزمایشی در سندباکس اجرایی شود. اکنون اقدامات آن انجام‌شده و صندوق‌ها در صورت تایید مسائل فقهی راه‌ اندازی خواهند شد.

افزایش دامنه نوسان به ١٠ درصد تا پایان سال

سازمان بورس برای جلوگیری از هیجانات در معاملات، تصمیم به افزایش دامنه نوسان گرفت. آیا دامنه نوسان از ابتدای تابستان به مثبت و منفی ۷ درصد تغییر پیدا می‌کند؟

عشقی: موضوع دامنه نوسان جزو بحث‌های بسیار مهم تلقی می‌شود که دارای مخالفان و موافقانی است. طبق بررسی‌ها نتیجه گرفته شد دامنه نوسان به‌تدریج افزایش یابد و تغییر آن در هر فصل نیازمند گزارش و نتیجه اجرای مرحله نخست تغییر دامنه نوسان است.

تکلیف شد مسئولان بورس تهران و فرابورس معاملات بازار را مورد رصد قرار داده و نتیجه را بعد از سه ماه به سازمان بورس ارائه دهند. اگر مشاهده شود افزایش دامنه نوسان در مرحله نخست با تأثیر مثبتی همراه بوده درخصوص افزایش دوباره دامنه نوسان و نیز بازارهایی که باید شامل این افزایش شوند، تصمیم‌گیری خواهیم کرد.  هدف این است دامنه نوسان تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۱۰ درصد افزایش یابد.

برخی موافق حذف کامل دامنه نوسان هستند، آیا در این زمینه برنامه‌ای وجود دارد؟

عشقی: حذف کامل دامنه نوسان نیازمند الزاماتی است که در موقعیت فعلی، شرایط اجرای آن فراهم نیست. قرار بر این است در بلندمدت بحث دامنه نوسان پویا پیگیری شود تا دامنه نوسان متناسب با وضعیت بازار تغییر کند. از این طریق ضمن وجود محدودیت، دامنه نوسان باز خواهد بود که در کنار آن بحث دست‌کاری معاملات و نیز انجام نظارت‌ها قابل اعمال باشد.

دامنه نوسان پویا، الگوی منطقی در نظر گرفته‌ شده برای دامنه نوسان است. این اقدام نیازمند سامانه‌هایی است که مسئولان در حال تلاش برای راه‌اندازی آن هستند. به نظر می‌رسد استفاده از این سامانه‌ها به سال جاری نرسد و افزایش تدریجی دامنه نوسان در دستور کار قرار گیرد. اما برای بلندمدت دامنه نوسان پویا را اجرا خواهیم کرد.

منظور از دامنه نوسان پویا چیست؟

عشقی: دامنه نوسان پویا به تعبیری به‌عنوان دامنه نوسان باز تلقی می‌شود اما بطور حتم کنترل‌هایی بر روی آن انجام خواهد شد. بدین صورت که اگر سهام شرکتی بیش از مقدار مشخص شده رشد کرد، وقفه‌ای در معاملات آن نماد به‌منظور ایجاد شفاف‌سازی صورت می‌گیرد. در این زمینه نقش بازارگردان‌ ها بسیار پررنگ است و باید دارای نقش اساسی باشد. هفته گذشته هم اعلام شد اگر بازارگردان‌ها از توانایی لازم برای کنترل سهام برخوردار باشند، دامنه نوسان را با توجه به درخواست بازارگردان تا ۲ برابر دامنه نوسان مشخص‌شده، بازخواهیم کرد.

زمان دقیقی برای آغاز فروش سهام عدالت نیست

 آیا برنامه‌ای برای آغاز فروش سهام عدالت وجود دارد و فروش این سهام از چه زمانی دوباره از سر گرفته خواهد شد؟

عشقی: نحوه فروش سهام عدالت در سال ۹۹ با ایرادات جدی مواجه بود. اکنون در شورای عالی بورس و کارگروهی که به‌عنوان زیرمجموعه این شورا  فعال است، شیوه فروش سهام عدالت در حال بررسی است تا به مرحله نهایی برسد. در ابلاغیه سهام عدالت، اصل بر این است تا مردم از سهام عدالت به‌عنوان دارایی آینده دار نگهداری کنند.

افرادی که سال ۹۹ اقدام به فروش سهام عدالت نکردند و آن را در اختیار دارند، سود سالانه خوبی کسب کردند که در سال ۱۴۰۱ بطور حتم بیشتر خواهد شد و این منافع بلندمدت در اختیار مردم قرار می‌گیرد. فراهم شدن بسترهای لازم برای فروش یک‌باره سهام عدالت توسط سهامداران ضمن ایجاد زیان مشمولان سهام عدالت، سبب ایجاد هیجان شدید در کلیت بازار سرمایه می‌شود. بنابراین تصمیم بر این است روشی درنظر گرفته شود که مردم آن را به‌عنوان دارایی نگه دارند و آن را به فروش نرسانند.

با توجه به تصمیم اتخاذشده بعد از مصوبه شورای عالی بورس، فروش سهام عدالت بصورت مستقیم و غیرمستقیم باز خواهد شد اما اکنون نمی‌توان زمان دقیقی را برای آغاز فروش سهام عدالت اعلام کرد.

سال ۹۸ بخشی از سود سهام عدالت به‌حساب سهامداران پرداخت نشد. واریز باقیمانده این سود سهام عدالت در کدام مرحله قرار دارد؟

عشقی: بخش از سود سهام عدالت سال ۹۷ و ۹۸ باقیمانده بود که ۲۱ اسفند همراه با سود عملکرد سال ۹۹ به‌حساب سهامداران واریز شد. بخشی از سود سهام شرکت‌های غیر بورسی باقیمانده که در ابتدا باید آن را در شورای عالی بورس تعیین تکلیف کرد.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد انجام تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت اظهاراتی مطرح کرد. آیا در این زمینه، وظیفه‌ای به سازمان بورس محول شده است؟

عشقی: تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در حیطه اختیار سازمان بورس نیست. بطبق قانون در ابتدا باید دولت از طریق سازمان خصوصی‌سازی افراد مشمول را شناسایی کند و زمان در نظر گرفته‌شده را برای ثبت‌نام به آنها اعلام کند. بعد از تخصیص سهام عدالت به جاماندگان، سازمان بورس وارد کار می‌شود و اقدامات لازم را برای اجرای هر چه زودتر اختصاص سهام به جاماندگان را در دستور کار قرار می‌دهد.

سازمان بورس چه اقداماتی را در زمینه تعیین تکلیف سهام عدالت وراث انجام داده است؟

عشقی: بحث سهام عدالت متوفیان و وراث و سودهایی که داشتند، سال جاری تعیین تکلیف می‌شود. با توجه به جمعیت زیادی که به‌عنوان وراث وجود دارد، انجام اقدامات در این زمینه بسیار سخت است و باید وضعیت وراث طبق گواهی انحصار وراثتی که افراد در اختیار دارند، مشخص شود. سامانه‌ای در حال تهیه است که بر اساس آن قطعاً وضعیت وراث سهام عدالت مشخص می‌شود و این کار  به مرحله پایانی اجرا می‌رسد.

سال گذشته انتخابات هیات مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت تحت تأثیر وجود برخی از مشکلات متوقف شد.  اکنون برنامه‌ای برای برگزاری دوباره این انتخابات در دستور کار دارد؟

عشقی: این مسئله هم جزو مواردی است که در شورای عالی بورس در حال بحث است. امید است به‌زودی در این زمینه به جمع‌بندی رسیده اما این اقدام نیازمند جمع‌بندی آیین‌نامه آزادسازی سهام عدالت است که در کارگروه مورد نظر در حال بررسی و پیگیری است.

فعالیت نوسان گیرها و برخی معاملات مشکوک در بازار سرمایه جزو مواردی بود که منجر به افزایش نوسان در معاملات بازار سرمایه در دو سال اخیر شد که برخی معتقدند باید این موضوع ساماندهی شود، آیا برنامه‌ای برای جلوگیری این موضوع در بازار سهام مدنظر وجود دارد؟

عشقی: یکی از برنامه‌های سازمان بورس در سامانه پایش و نظارت بازار سرمایه که در اسفند ماه افتتاح شد، کنترل آنلاین اشخاصی است که در حال نوسان گیری از بازار هستند. البته نوسان گیری ذات بازار سرمایه است و نوسان گیرها بخش عمده‌ای از بازار را تشکیل می‌دهند که باعث نقد شوندگی بازار می‌شوند.

اگر نوسان گیر سبب تغییر جریان معاملات بازار شود و به‌نوعی معاملات را دستکاری و قیمت‌ها را تغییر دهد بطور حتم با آنها برخورد خواهد شد. سامانه‌ای را در این زمینه ایجاد و تقویت شد و بازهم برنامه‌های جدیدی برای این اقدام در دستور کار است تا دستکاری‌ها بصورت همزمان توسط سامانه نظارتی تشخیص داده شود و از ادامه فعالیت نوسان گیرها جلوگیری شود.

آیا وعده حضور رئیس سازمان بورس در هیات دولت اجرایی خواهد شد؟

عشقی: تاکنون تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده اما در کل ارتباط با دولت وجود دارد و موارد برای تصمیم‌گیری بهتر به مسئولان منتقل می‌شود.