وزارت صنعت درباره دردسر جدید توقف دقیقه آخر اولین عرضه محصولات خودرو در بورس کالا توضیح داد که با ادعای رضایت مردم، یک سوتی، پیش بینی عجیب از آینده و انتقاد از خودروسازان و بورس کالا همراه بود!

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، وزارت صنعت که با توقف دقیقه آخر اولین عرضه محصولات خودرو در بورس کالا طی چهارشنبه گذشته، دردسر دیگری برای بازار سرمایه ساخته بود، بعد از چند روز در مورد این اقدام حاشیه ساز توضیح داد که با ادعای رضایت مردم از سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و سوتی اعلام نام جدید برای بورس کالا با پیش درآمد "سازمان بورس کالا" همراه بود.

ادعای رضایت مردم از سامانه یکپارچه تخصیص خودرو و سوتی

طبق اعلام این وزارتخانه، ایجاد شفافیت در عرضه خودرو هم‌زمان با ایجاد تحول اساسی در ریل‌گذاری صنعت از جمله افزایش تولید باکیفیت و طراحی سکوهای (پلتفرم) جدید در دستور کار وزارت صنعت قرارگرفته و به همین منظور از اواخر اردیبهشت‌، تخصیص خودرو به سامانه یکپارچه با نظارت سازمان حمایت منتقل شد.

این اقدام پیرو نامه رئیس‌جمهور به وزیر صنع در خصوص شفاف‌سازی عرضه خودرو، صورت گرفته و سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به‌ عنوان تنها مرجع تخصیص خودروهای سواری، تحت نظارت سازمان حمایت فعالیت می‌کند و با توجه به افزایش تولید خودروهای کامل در خودروسازان داخلی و تداوم روند عرضه در این سامانه، رضایت مردم در دسترسی شفاف به خودرو با قیمت‌های مناسب افزایش یافته است .

از جمله مزایای این اقدام می‌توان به تخصیص عادلانه خودرو، بالا رفتن امکان دسترسی مصرف‌کنندگان، شفافیت و ایجاد رویه‌ای واحد در عرضه برای همه خودروسازان، رفع شائبه مهندسی عرضه به‌صورت قطره‌چکانی و یا عرضه خودرو در بازارهای غیر شفاف توسط خودروسازان، افزایش تنوع و حق انتخاب برای مصرف‌کنندگان در هر دوره عرضه و رفع نقایص عمده روش‌های گذشته، اشاره کرد.بدیهی است وزارت صنعت تنها ناظر اجرای تخصیص خودرو بوده و روند اجرایی از سوی شرکت‌های خودروسازی انجام می‌شود.

بنابراین وزارت صنعت به‌منظور نظارت دقیق بر شیوه تخصیص خودرو و تضمین حقوق مردم پیش‌تر حداقل در دو مورد در 17 اردیبهشت و 2 خرداد با سازمان بورس کالا درباره جلوگیری از توقف عرضه خودرو در این سازمان مکاتبه کرده بود اما متأسفانه ترتیب اثر داده نشد. لذا اقدام وزارت یک شبه و بدون اطلاع قبلی نبوده است.

پیش بینی عجیب از آینده قیمت ها

بدیهی است عرضه خودروهای پر تقاضا و کم تعداد در بورس کالا منجر به افزایش نجومی قیمت آن‌ها و همچنین سه قیمتی شدن آن (قیمت محصول، قیمت بورس، قیمت بازار) می‌شود. به عبارتی با توجه به شکاف بین عرضه و تقاضا در عمل عرضه خودرو در بورس منجر به افزایش لجام‌گسیخته نسبت به قیمتی که شرکت عرضه می‌کند، خواهد شد و بر اساس آن نیز احتمال شکل‌گیری قیمت ثالثی فراتر از هر دو قیمت تولیدکننده و قیمت بورس در سطح بازار خودرو وجود خواهد داشت.

همچنین تا زمانی که میزان عرضه به‌شدت پایین است، شکل‌گیری بازار ثالثی بین بورس و بازار باقیمت‌های فراتر نیز دور از ذهن نیست. ضمن اینکه استدلال ایجاد شفافیت با عرضه خودرو در بورس، زمانی معنا می‌دهد که در مورد خودروهایی که خودروساز بازیان عرضه می‌کند بکار رود اما در خصوص خودروهایی باقیمت بالا که قیمت عرضه آن توسط تولیدکننده پوشش‌دهنده سود منصفانه خودروساز است، کاربردی ندارد.

از طرفی دیگر مقایسه روند عرضه خودروی کارا در بورس کالا با عرضه خودروهای پرتقاضا در این فضا، قضاوت صحیحی نیست چه آنکه برای خرید خودرو کارا صف تشکیل نشده و عرضه آن‌کمتر از تقاضا نیست اما در مورد خودروهای پرتقاضا روند کاملا فرق دارد.

راهبرد وزارت صنعت در دوره مدیریت رضا فاطمی‌امین باعث رشد معاملات بورس کالا در دوره جدید و عبور عملکرد آن در سال گذشته از مرز ۵۰۰ هزار میلیارد تومان شده و این اعتقاد به شفافیت در سال جاری و آینده نیز استمرار خواهد داشت.

انتقاد از طرح خودروسازان برای عرضه محصولات در بورس کالا !

نکته دیگر آن‌که طرح عرضه خودرو در بورس که پیش‌تر توسط برخی از نمایندگان مجلس مطرح شد دارای دو بعد کشف قیمت واقعی خودرو در بازار و صرف کردن اضافه قیمت فروش نسبت به نرخ مصوب برای توسعه زیرساخت خودرو بود اما در طرح ارائه‌ شده کنونی توسط خودروسازان در بورس همه جوانب به‌ صورت جامع دیده نشده و تنها به اجرای پاره‌ای از آن طرح بسنده شده است.

البته طبق ماده هفتم قانون ساماندهی صنعت خودرو که با نامه 16 خرداد توسط مجلس ابلاغ‌ شده شرکت‌های خودروساز موظفند هنگام فروش قیمت تمام‌ شده خودرو، درصد سود و قیمت قطعی را محاسبه و به شورای رقابت اعلام کنند. بنابراین ضروری است در خصوص ساز و کار عرضه در بورس با توجه به قانون یادشده، تمهیدات لازم اندیشیده شود.

تأکید می‌شود هرگونه عرضه خودرو با توجه به آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف‌کنندگان خودرو منوط به بررسی ضوابط مرتبط از سوی مراجع ذی‌صلاح است که پیش‌ازاین نیز در نامه ارسالی به شرکت بورس کالا در 17 اردیبهشت توسط دفتر نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی سازمان حمایت نیز به آن تأکید شد.

تاکید بر دریافت مجوز وزارت صنعت و انتظار از بورس کالا

از سوی دیگر با توجه به لزوم عرضه در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو برای هرگونه عرضه خودرو ناشی از ازدیاد تولید در بورس لازم است تا از وزارت صنعت مجوز گرفته شود که این اقدام نیز از سوی عرضه‌کنندگان خودرو در بورس انجام‌ نشده است. بدین ترتیب وزارت صنعت آمادگی کامل دارد با مشخص شدن ابعاد عرضه خودرو در بورس این موضوع را با خودروسازان تعیین تکلیف کند.

برخی خودروسازهای خصوصی برای فرار از فروش خودرو در سامانه یکپارچه و تلاش برای کسب سود بیشتر به وظیفه ملی عمل نکرده اند. لذا از بورس کالا انتظار می‌رود به‌ جای بازی در زمین منفعت طلبی یک خودروساز به وزارت صنعت برای مدیریت یکپارچه بازار خودرو کمک کند.