کانون کارگزاران بورس با بررسی عملکرد مالی ۵ کارگزاری مطرح در آمریکا گفت: اثر دو اقدام در اصلاح قوانین کارگزاری ها، هزینه‌های معاملاتی را کاهش و کارایی عملیاتی بازار را ارتقا می دهد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمدرضا دهقانی با بررسی نتایج گزارش تحلیل عملکرد مالی 5 شرکت‌ کارگزاری مطرح در آمریکا و مقایسه با کسب و کار کارگزاران داخلی گفت: شرکت‌های کارگزاری مورد بررسی علاوه بر در دسترس بودن اطلاعات صورت‌های مالی از نقطه نظر دارایی‌های متعلق به مشتریان کارگزاری یا تعداد مشتریان در رتبه‌های بالا قرار می‌گیرند.

وی افزود: شرکت‌های مورد بررسی در مقایسه با کارگزاری های فعال در بازار سرمایه ایران از درآمدهای متنوع‌تر و پایدارتری برخوردار هستند. بسیاری از سرفصل‌های درآمدی مرسوم صنعت کارگزاری در سطح بین‌الملل در ایران وجود ندارد و این موضوع کارگزاران داخلی را به شرکت‌های تک محصولی با درآمد بسیار ناپایدار تبدیل کرده است. به عنوان نمونه برخی سال‌ها بیش از 60 درصد از درآمد بعضی شرکت‌های کارگزاری مورد بررسی، ناشی از درآمدهای بهره‌ ای (استفاده از منابع مشتریان، سیستم بانکی و منابع داخلی شرکت در جهت اعطای اعتبار به مشتریان و سرمایه‌گذاری در ابزارهای با درآمد ثابت) بود.

این مقام مسئول ادامه داد: اگرچه درآمد بهره‌ای سهم زیادی از کل درآمدهای کارگزاری های مورد بررسی را به خود اختصاص داده اما هزینه‌های بهره‌ ای (سود پرداختی به مشتریان) درصد بسیار ناچیزی از کل هزینه‌های عملیاتی این شرکت‌ها را شامل می‌شود. مانند کارگزاران داخلی، هزینه‌های کارکنان و اداری و عمومی، بیشترین جزء از هزینه‌های عملیاتی کارگزاری های منتخب در سال‌های مورد بررسی بود.

دهقانی عنوان کرد: بخش عمده‌ای از سمت چپ ترازنامه این شرکت‌ها ناشی از بستانکاری مشتریان بوده که در مقابل به شکل اعتبارات اعطایی به مشتریان و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار سریع‌ المعامله در سمت راست ترازنامه منعکس شد. بنابراین اگرچه دارایی‌های این شرکت‌ها بسیار بزرگ است اما بخش کمی از محل حقوق صاحبان سهام تامین شد. به عنوان مثال در حالی که مجموع دارایی‌های کارگزاری چارلز شوابز در سال 2021 بیش از 667 میلیارد دلار بوده، حقوق صاحبان سهام آن 56 میلیارد دلار گزارش شد.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه یکی از جنبه‌های کارایی بازار، عملیاتی است و مهم‌ترین نمود، کاهش هزینه‌های معاملات عنوان می‌شود، تجربه بین‌المللی برداشتن سقف کارمزد و کاهش رقابتی و ارگانیک آن می‌تواند به عنوان مطالبه ای عمومی در ایران نیز مطرح شود اما با تفاوت بسیار چشمگیر کسب و کار کارگزاری در ایران با کارگزاران آمریکا، کاهش هزینه‌های معاملاتی پیش از اصلاحات گسترده میسر نخواهد شد.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس توضیح داد: با توجه به اینکه کارگزاران در ایران درآمد عملیاتی دیگری به غیر از کارمزد معاملات ندارند، کاهش دستوری کارمزد صرفا منجر به افزایش شدید تعداد کارگزاران زیانده خواهد شد و در بلند مدت این صنعت رقابتی را به شبه انحصاری تبدیل خواهد کرد. بنابراین گام نخست در کاهش هزینه‌های معاملاتی، تبعیت از استاندارهای بین‌المللی در امکان کسب درآمد توسط کارگزاران داخلی از محلی به غیر از کارمزد معاملات است.

دهقانی تصریح کرد: الگوی کارمزد صفر کارگزاری رابین هود به عنوان یکی از مشهورترین شرکت های کارگزاری آمریکایی تاکنون منجر به سودآوری نشده و کاهش شدید ارزش بازار این شرکت پس از عرضه اولیه نیز این الگوی کسب و کار را تا حدودی زیر سوال برد. امید است با اصلاح مقررات و قوانین ناظر بر فعالیت کارگزاری ها در ایران در راستای افزایش تنوع درآمدی و کاهش وابستگی به کارمزد معاملات، هزینه‌های معاملاتی کاهش و کارایی عملیاتی بازار ارتقا یابد.

براساس این گزارش، متن کامل عملکرد مالی شرکت‌های کارگزاری مطرح در آمریکا را می توان اینجا مشاهده کرد.