در ادامه سلسله گزارش‌های آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات بورسی و سرمایه‌گذاری، این بار قرار است با مفهومی متفاوت آشنا شویم؛ بازار خارج از بورس Over the Counter Market یا همان OTC. این بازار چیست و چه کارکردی دارد؟

به گزارش تجارت‌نیوز، بازار خارج از بورس، بازاری غیرمتمرکز است که فعالان بازار در آن سهام، ارزها، کالاها و یا سایر ابزارها را معامله می‌کنند. این معاملات به صورت مستقیم بین دو طرف و بدون صرافی، موسسه یا کارگزار مرکزی انجام می‌شود.

در جهان سه نوع بازار خارج از بورس وجود دارد که شامل بازار معاملاتی سنتی، بازار معاملاتی الکترونیکی و بازار معاملاتی بهینه می‌شود.

در بازار معاملاتی سنتی معامله‌گران قیمت‌های خود را از طریق تلفن یا سایت‌ها پینشهاد می‌دهند. این‌گونه معاملات دوطرفه هستند؛ چراکه دو طرف معامله از قیمتی که در یک مقطع زمانی داده می‌شود به وسیله تلفن خبردار می‌شوند.

بازار معاملاتی الکترونیکی نیز نسبتا استانداردهای کمتری دارد و فاقد قراردادهای از پیش تعیین شده و معاملات مشتقه شفاف است.

بازار معاملاتی بهینه نیز ترکیبی از دو بازار سنتی و الکترونیکی است و معامله‌گران به صورت الکترونیکی معامله می‌کنند. معامله‌گران قیمت خرید و فروش خود را به اطلاع بازار می‌رسانند و معامله‌گر نصف ریسک اعتباری (نوسات منفی قیمت) در بازار را متحمل می‌شود.

دو شبکه اصلی OTC وجود دارد که شامل گروه OTC Markets و تابلوی اعلانات بدون نسخه (OTCBB) است که شما به عنوان یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار، بسته به نوع کارگزاری‌ که از آن استفاده می‌کنید، به یک یا هر دوی این بازارها دسترسی خواهید داشت.

بازار OTC غالبا به معامله دارایی‌هایی اختصاص دارد که به دلایل مختلف در یک صرافی رسمی معامله نمی‌شوند. برای مثال در بازار سهام، شرکت‌هایی که علاقه‌مند به پذیرش در بازار بورس هستند اما شرایط مورد نیاز برای ورود به این بازار را ندارند، از بازار OTC برای انجام معاملات استفاده می‌کنند. به همین دلیل در بازار سهام، به این بازار، بازار فرابورس نیز گفته می‌شود.

اوراق بهادار و معاملاتی نظیر CMO و CDO که فقط در بازارهای فرابورس مورد معامله و خرید و فروش قرار می‌گیرند، به دلیل عدم قطعیت کامل موجودی و به علت عدم حضور خریداران، قیمت قابل اعتمادی ندارند. همین امر موجب می‌شود تا تعداد دلالان افزایش پیدا کند که ناشی از عملکرد خود بازار است. این مسأله باعث تشدید مشکل نقدینگی شده و بحران‌های اعتباری جهانی را افزایش می‌دهد.

یکی از مهمترین اقداماتی که می‌توان برای حل این مسأله و رهایی از بحران به وجود آمده انجام داد، استفاده از اتاق‌های تصفیه به منظور پردازش پس از انجام معاملات و تجارت در بازارهای خارج از بورس است.

مزیت بازار خارج از بورس

  • توسعه بازار مالی و رشد اقتصادی
  • معامله با هزینه‌های کمتر و سود بیشتر
  • نبود مقررات سختگیرانه در مقایسه با بورس
  • انعطاف ساعت‌ کاری

معایب بازار خارج از بورس

  • با توجه به حجم معاملات می‌تواند نوسانات قیمتی شدیدی داشته باشد
  • ریسک سیستماتیک ناشی از نظارت کم
  • عدم شفافیت دقیق در قیمت و کارمزد
  • نقدینگی محدود و گاه خرد