تحلیلگر بازارهای مالی، تبعات منفی سهامداری زیرمجموعه ها در شرکت های مادر از جمله خودروسازها را مفسده ای بزرگ برای بورس دانست.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمد خبری‌زاد با انتشار مطلبی با عنوان "سهام تودلی معضل بزرگ بورس" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: یکی از مباحثی که در برنامه هفتم توسعه به آن اشاره شده، ممنوعیت سهامداری شرکت‌های تابعه در شرکت مادر است. علاوه بر برنامه توسعه در قانون تجارت نیز ممنوعیت این موضوع اعلام شده است.

با این وجود این موضوع در بازار سرمایه بسیار متداول است و زیرمجموعه شرکت‌های فعال در بازار سرمایه مجدد سهام شرکت اصلی را خریداری کردند. نمونه بارز این موضوع نیز شرکت‌های خودروسازی و بسیاری از هلدینگ‌ها هستند که زیرمجموعه‌ها سهام شرکت اصلی را خریداری می‌کنند.

به همین منظور سال جاری شرکت‌های ایران‌ خودرو و سایپا موظف شدند سهم‌های تودلی را عرضه کنند تا به معنای واقعی کلمه خصوصی شوند اما این اتفاق نیفتاد. چرا که اجرای این موضوع بسیار سخت است و شرکت‌ها مقاومت می‌کنند. چون با این کار عملا شرکت‌ها به دست سهامدارانی خارج از شرکت می‌افتد و سهامداران هدایت شرکت را به عهده خواهند داشت.

این درحالی است که مدیران شرکت‌ها به جای سهامداران و ناظران نقش بازی می‌کنند و این موضوع بسیار بسیار حاد است. چنین وضعیتی در سایر نقاط دنیا ممنوع است اما در بازار ایران بسیار متداول است و در بسیاری از هلدینگ‌ها اتفاق افتاده است. البته بخشی از این اتفاقات در برخی هلدینگ‌ها به این صورت بوده که بطور مثال به شرکت زیرمجموعه پول دادند سهام شرکت اصلی را بازارگردانی کند و این موضوع برای برخی‌ها قابل‌قبول است اما در مواردی که مثلا شرکت زیرمجموعه ۳۰ درصد از شرکت مادر را خریداری کرده بسیار عجیب و ممنوع است.

طی دو سال گذشته تلاش می‌شود این موضوع در بازار سرمایه از بین برود اما مقاومت‌ها بسیار بوده و اصلا قابل‌ اجرا نیست. چرا که برای اجرا، نیاز است تمام نهادهای حاکمیتی دست به دست هم دهند و همه با عرضه سهام‌های تو‌دلی موافق باشند که به نظر نمی‌رسد این موضوع فعلا در شرکت‌های بورسی اهمیتی داشته باشد.

مقاومت آنقدر زیاد است که احتمالا این موضوع مانند واگذاری دارایی مازاد بانک‌ها درنهایت عملیاتی نشود. متاسفانه با وجود سهام تودلی دستورالعمل حاکمیت شرکتی قابلیت اجرا ندارد و مهم‌ترین مفسده نیز در شرکت‌ها همین عدم اجرای حاکمیت شرکتی است. با وجود سهام تودلی شرکت‌ها، امکان نظارت سهامداران بر هیات‌مدیره و مدیران شرکت‌ها وجود ندارد و فقط یک گروه خاص متشکل از اعضای اصلی شرکت هر کاری که بخواهند انجام می‌دهند و این بزرگ‌ترین مفسده و به ضرر سهامداران بخصوص سهامداران خرد است.