کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تنش‌های پی در پی نوسان نیست و تداوم تکانه‌ها اعتماد را ریشه می کند، سه کارایی بازار ایده آل را اعلام و روند بورس پیش‌بینی کرد.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علی جبل عاملی درباره اقدامات لازم برای شکل‌گیری اعتماد مردم و دید بلندمدت به یک سرمایه‌گذاری جذاب در بورس به ایرنا اعلام کرد: برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و ایجاد دید بلندمدت نباید اجازه داد جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد تضعیف شود. بازار پول از قدمت بیشتری در ایران برخوردار است اما اقتصاد ایران نیازمند ۲ بال برای پرواز است. این مسئولیت متوجه متولیان و فعالان بازار است که از هویت بازار دفاع کنند و اجازه ندهند سیاست‌ها و اقدامات مخرب از خارج به بازار ضربه بزند.

به اندازه کافی با ریسک‌های سیستماتیک عملاً بر کل اقتصاد اثر می گذارند و نباید کاری انجام داد که بازار هم دچار تنش و استرس شود.همچنین باید همواره اتفاقات ناگوار گذشته را که موجب تلاطم بازار و زیان سرمایه‌گذاران در گذشته شده یادآوری کرد و اجازه نداد دوباره تکرار شود. تکرار خطاها و اشتباهات قطعا نتایجی تأسف بار و مشابه گذشته به بار خواهند آورد.

ثبات در تصمیم‌گیری‌ها در کنار شفافیت و اطلاع رسانی به موقع نیز اثر به سزایی در تحقق این امر خواهد داشت. توجه به کارایی بازار می‌تواند بسیاری از موانع را مرتفع کند. آموزش و فرهنگ‌سازی نیز قطعا در بوجود آمدن اعتماد و دید بلندمدت در سرمایه‌گذاران موثر خواهد. اعتماد سازی نیاز به زمان زیادی دارد ولی از بین بردن آن بخصوص در بازارهای مالی به یک چشم بر هم زدن اتفاق خواهد افتاد.

سه کارایی برای بازار سهام ایده آل

بهتر است بازار ایده‌آل و مطلوب را نه بر اساس حرف‌های کلی بلکه براساس تعاریف، استانداردها و مبانی علمی از منظر کارایی تعریف کرد.نخستین فعالیت اصلی این بازار جذب و سپس هدایت نقدینگی سرگردان، منابع مازاد و پس اندازها به سمت دارائی‌های مالی بصورت بهینه است و این بهینه بودن در بازاری کارا صورت می‌پذیرد.

کارایی دارای چندین جنبه است که اگر هریک از جنبه‌های آن در حد اعلا قرار گیرد، شاهد یک بازار مطلوب خواهیم بود و این مسئله به معنای آن است بازار سرمایه به نحو مطلوب سازماندهی شده و طبیعتا توسعه یافته است. در این بازار قیمت‌ها نه چندان بالا و نه چندان پایین است. به نوعی همه چیز منصفانه بوده و رقابت سرمایه‌گذاران است که موجب کارایی بازار می‌شود.

در این بازار تحلیل صورت‌های مالی و وضعیت گذشته شرکت و پیش‌بینی آینده معنی پیدا می‌کند و قیمت‌ها در محدوده ارزش ذاتی واقعی آن قرار دارد. حال باید دید چقدر بازار سرمایه در انواع کارایی توسعه یافته است. نخستین نوع کارایی، تخصیصی است یعنی بازار بخصوص بازار اولیه چقدر می‌تواند سرمایه موجود را به طرح‌ها و یا شرکت‌هایی تخصیص دهد که در اقتصاد دارای مزیت نسبی هستند.

آیا می‌توانیم با رعایت تناسب ریسک و بازده در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کرد که بیشترین فایده و کمترین مخاطره و هزینه را داشته باشد؟ لذا برای تخصیص بهینه باید اول سلامت بازار سرمایه ارتقا پیدا کند سپس شرایط رقابتی به معنی ورود و خروح سهل و آزاد برای عموم فراهم باشد و نهایتا آرامش و تعادل نسبی برای بازار وجود داشته باشد.

دومین نوع کارایی که یک بازار ایده‌آل باید حد بالایی از آن را داشته باشد، کارایی عملیاتی است به این معنی که هزینه معاملات در پایین‌ترین سطح و دقت و سرعت معاملات در بالاترین حد قرار داشته باشد که علاوه بر کاهش خطا، سرعت نقد شوندگی دارایی‌ها افزایش یابد.

کارایی اطلاعاتی، سومین و مهمترین کارایی تلقی می‌شود یعنی اطلاعات به سرعت در اختیار عموم سرمایه‌گذاران و فعالان عادلانه در یک زمان قرار گیرد. بدین معنا که برخی نتوانند با داشتن اطلاعات نهانی و یا پیش از سایرین اقدام به معاملاتی کنند که بقیه به واسطه عدم دسترسی به آن اطلاعات از یک معامله به موقع و صحیح محروم شوند. چرا که این اطلاعات بر قیمت‌ها اثر مستقیم می‌گذارد.

به نظر می‌رسد بازار سرمایه ایده‌آل دقیقا به معنی یک بازار سرمایه کارا ست که قیمت‌ها به ارزش ذاتی نزدیک هستند و تفاوتی بین دسترسی افراد وجود ندارد. حال باید دید چه کارهایی باید انجام شود یا نشود تا به بازار مطلوب رسید.

کنترل هیجان و معامله درست سهامداران

قرار نیست اگر کل ۵۰ میلیون سهامدار به صورت مستقیم وارد معاملات سهام یا اوراق شوند. ابزارهایی چون صندوق‌های درآمد ثابت صدور و ابطالی، انواع صندوق‌های قابل معامله، صندوق‌های سهامی، صندوق طلا، صندوق‌های اهرمی و بسیاری ابزارها در کنار خدمات سبدگردانی وجود دارند که سرمایه‌ گذاران می‌توانند با سطوح مختلف دانش و سلایق و ذائقه‌های متفاوت ریسک به آنها مراجعه و از آنها بهره ببرند.

برای ورود مستقیم تعداد بیشتری از مردم به بازار سهام ابتدا باید توسعه نهادها و ابزارها مورد توجه قرار بگیرد تا ضریب نفوذ بازار بیشتر شود. همچنین باید توجه بیشتری به تعمیق بازار کرد. آموزش مستمر نکته دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد اما مهم‌ترین نکته اعتمادسازی و جلوگیری از تصمیمات و اقدامات مخرب است. با اینکه همه می‌دانند نوسان ذات بازار است و این جمله بارها تکرار شده اما تنش‌های پی در پی دیگر نوسان نیست و تداوم ضربه‌ها و تکانه‌ها علاوه برافزایش هیجانات غیر طبیعی در بازار مانند زلزله می‌تواند اعتماد را ریشه کن و نابود کند.

پیش‌بینی روند بورس

طبق پیش‌بینی‌ها به نظر می‌رسد بطور کلی سال ۱۴۰۲ پر نوسان برای بازار سرمایه باشد. بنابراین پیش‌بینی دقیق آن کار چندان آسانی نیست. با وجود نوسانات و ریزش‌هایی که از نیمه اردیبهشت در بازار آغاز شد، می‌توان شاهد نشانه‌های خوش‌بینی در بازار بود. گرچه همچنان در بازار تغییر نرخ خوراک و وضعیت نرخ ارز مشاهده می شود و هنوز هم ابهاماتی در سایر گروه‌ها وجود دارد اما با توجه به این مسایل باید به آینده این بازار امیدوار بود.

به نظر نمی‌رسد همچنان خبر جدیدی در حوزه سیاست خارجی وجود داشته باشد که بتواند با اثر منفی بر بازار همراه شود اما آن چیزی که مقداری باید مورد توجه قرار گیرد حجم و ارزش معاملات است که اکنون تحت تأثیر فرسایشی شدن شرایط قرار گرفته است.

از سوی دیگر همه بازارهای رقیب از جمله مسکن، ارز و طلا نیز در حالت کم نوسان یا به اصطلاح رنج قرار گرفتند و فعالان و سوداگران این بازارها در بلاتکلیفی و تردید به سر می‌برند. بنابراین امید می رود با کوچکترین خبر مثبت و یا اقبال مجدد سرمایه گذاران به بازار با توجه به قیمت سهم‌ها که در نقطه‌ای از ارزندگی قرار دارند رشد بازار سهام بیشتر از بازارهای رقیب رقم بخورد.

با توجه به شرایط فعلی بازار در صورت عدم وجود ریسک‌های سیستماتیک جدید و نیز وجود محدودیت‌هایی از جمله مالیات تراکنش و مالیات بر عایدی بر سرمایه در بازارهای رقیب، بازار سرمایه را باید مکان بهتری برای سرمایه‌گذاری دانست. چراکه با توجه به ابزارهای متنوع از صندوق‌های درآمد ثابت با پرداخت سود ماهانه تا معاملات آپشن انواع سلایق و ذائقه‌های ریسک را در این فضا می‌توان پوشش داد. چراکه حتی ابزاری چون صندوق در آمد ثابت صدور و ابطالی جذابیت بیشتری از حیث شرایط و نرخ نسبت به سپرده‌های بانکی دارد چه برسد به ابزارهایی مانند اختیار معامله که می تواند در صورت اجرای استراتژی های معاملاتی سودهای جذابی را نصیب سرمایه‌گذاران کند.