تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به سه ریسک صنایع بورسی در ماه گذشته و اثر بر تداوم روند ریزشی شاخص ،پذیره‌ نویسی و عرضه‌های اولیه‌ در شرایط فعلی را بحران بزرگ‌تر در کوتاه‌ و بلندمدت دانستند.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، حسن حسین‌نیا با انتشار مطلبی با عنوان "امید به آخرین ماه پاییز" در دنیای اقتصاد، اعلام کرد: شروع آبان با ریسک‌ های سیستماتیک و تنش‌های منطقه‌ای همراه بود و از این منظر فشار عرضه‌ها در روزهای ابتدایی ماه وجود داشت.

فارغ از ریسک‌های سیستماتیک‌، سه اتفاق مهم در آبان‌ماه همچنان سهامداران صنایع مهم و اثرگذار را با چالش مواجه ساخت و عملا در تداوم روند ریزشی موثر بود. عدم افزایش نرخ درخواستی محصولات خودروسازان از سوی شورای رقابت باعث شد تا این گروه که لیدر این مقطع زمانی بودند با اصلاح مواجه شود و این مورد نگاه تسری‌بخشی قیمت‌گذاری دستوری به بازارها را در اذهان سرمایه‌گذاران بیشتر القا می‌کرد.

مورد دوم به مبحث دامنه‌دار تعیین نرخ خوراک پتروشیمی و گاز صنایع مربوط می‌شود که پس از کش‌ و قوس‌های چند ماهه و قول مساعد مسئولان ذی‌ربط نهایتا با اعلام نرخ ۷ هزار تومانی ادامه پیدا کرد و موجبات سردرگمی سهامداران را فراهم ساخت. چرا که دستیابی به این رقم با فرمول و مولفه‌های اعلامی‌، حداقل برای فعالان بازار میسر نبود و شرکت‌های پتروشیمی نیز به آن انتقاد داشتند.

نهاد قیمت‌گذار از ارائه هرگونه توضیحی برای تنویر افکار صاحبان سرمایه، شرکت‌ها و تولیدکنندگان پرهیز کرده و این روال برای فعالان بازار یادآور تجربیات گذشته و تداوم پیش‌بینی‌ناپذیری و عدم شفافیت است که در کمال تعجب سخنگوی اقتصادی دولت از مورد اخیر به عنوان نمونه پیش‌بینی‌پذیری ذکر می‌کند.

مورد سوم را می‌توان جریمه ۲۶.۲ هزار میلیارد تومانی بانک‌ها به‌دلیل عدم پرداخت سقف تسهیلات مرتبط با نهضت ملی مسکن دانست. بطور حتم نظارت بر عملکرد بانک‌ها و بهبود ارائه تسهیلات برای حمایت از بخش تولید و مسکن ضروری است ولی در شرایطی که مدیران بانک ها با تایید بانک مرکزی و پس از کسب صلاحیت حرفه‌ای انتخاب می‌شوند و در عملکرد و تصمیم‌گیری نسبت به هماهنگی‌های لازم با سیاست گذار مجاب هستند، تحمیل این زیان که می‌تواند بخش بسیاری از سودآوری شرکت‌های بانکی را از بین ببرد، اجحاف در حق سهامداران خرد است که عملا در انتخاب مدیران بانک ها نقش اثر گذاری ایفا نمی‌کنند.

در عین حال درصورت اثبات تخلف صورت گرفته در ارائه تسهیلات با روال فعلی به نظر می‌رسد فردی که متنبه خواهد شد سهامدار بدون اختیار کافی هستند نه مدیر تصمیم‌گیر و صاحب اختیار و اراده. فارغ از اتفاقات منفی فوق، رویداد مثبتی نیز در پی ایجاد بازار سیاه گسترده و کمبود لاستیک در بازار آزاد رخ داد و با لغو قیمت‌گذاری دستوری، قدم ابتدایی برای برطرف کردن معضل این صنعت برداشته شد.

از پدیده‌های مهم آبان‌ماه می‌توان به ورود نقدینگی سهامداران خرد به صنایع و شرکت‌های کوچک‌تر اشاره کرد که تحلیل فعالان از دخالت کمتر دولت یا حقوقی‌ها در آنها حکایت دارد. پذیره‌نویسی‌هایی که در شرایط رکودی نقدینگی بالایی را می‌طلبد و مورد انتقاد سهامداران قرار گرفته اما با استنباط مسئولان سازمان بورس مبنی بر اولویت بازار اولیه همچنان ادامه دارد.

یکی از نکات انتقادی نسبت به مسئولان سازمان بورس عدم توجه به زمانبندی مناسب و درک اولویت‌های سهامداران است. اولویت اصلی که سهامدار و سرمایه‌گذار در بازار سرمایه و تولید دنبال آن هستند سود کردن از محل سرمایه‌گذاری است و در این راستا متولی بازار باید تنش‌ها و ریسک‌ها را با ارائه مشوق‌های لازم و کافی، کاهش دهد یا دست کم تا حدودی مدیریت کند.

سوال اصلی که مسئولان بورس به آن توجه ندارند این است در چند سال اخیر که سهامدار از سود بازمانده و بخشی نیز مجبور به شناسایی زیان شدند و عملا بازار ثانویه رفته رفته کوچک‌تر شده با کدام منطق می‌توان به گسترش بازار اولیه امیدوار بود؟! بطور حتم در چنین شرایطی حتی با اجرایی کردن چنین پذیره‌نویسی و عرضه‌های اولیه‌ در کوتاه‌ و بلندمدت این عملکرد نامتوازن به بحران بزرگ‌تر منجر خواهد شد.