اکثر ١٧ صندوق بازنشستگی فعال طبق اعلام مرکز پژوهش های مجلس قادر به پرداخت حقوق از محل منابع داخلی نبوده و چهار صندوق ٣٣١ هزار میلیارد تومان اعتبار در سال جاری گرفته اند!

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مرکز پژوهش های مجلس درباره مصوبه افزایش سن بازنشستگی در برنامه هفتم که با مخالفت های متعددی مواجه شده، اعلام کرد: وضعیت بسیاری از صندوق های بازنشستگی ایران از منظر پایداری مالی نامطلوب بوده و چشم انداز تغییرات جمعیتی نیز حاکی از آن است که عدم اقدام فوری در این خصوص، موجب وخیم تر شدن اوضاع این نهادها خواهد شد که نتیجه آن تهدید معیشت بخش قابل توجهی از سالمندان خواهد بود.

بر اساس این گزارش، بروز وضعیت فعلی دلایل مختلفی داشته که یکی از مهمترین آنها عدم بازنگری در ضوابط بازنشستگی و برقراری مستمری متناسب با تغییرات جمعیتی است.

بنابراین مصوبه برنامه هفتم توسعه در خصوص افزایش سن بازنشستگی، اقدام کارشناسی و در جهت حفظ منافع بلندمدت عمومی است که می تواند به کند شدن روند افزایش ناپایداری صندوق های بازنشستگی کمک کند. با این حال به سرانجام رسیدن این اصلاح به تنهایی کافی نیست و برای حل مساله صندوق های بازنشستگی به مجموعه ای از اصلاحات در سایر بخش ها نیاز است.

صندوق های بازنشستگی ایران همچون بسیاری از کشورها از نوع سیستم های تعادل منابع - مصارف و با تعیین مزایای معین (PAYG-DB) هستند که به دلیل حساسیت بالا به تغییرات جمعیتی، نیازمند اصلاحات متناسب با این تغییرات هستند. به دلیل اهمیت بالای این مساله حتی کشورهایی با وضعیت مطلوب تر در اقتصاد کلان و دارایی قابل توجه در صندوق های بازنشستگی نیز از انجام این اصلاحات چشم پوشی نکرده اند.

اکثر ١٧ صندوق بازنشستگی فعال که هر یک مستقل اقدام به دریافت حق بیمه از بیمه پردازان و ارائه خدمات بازنشستگی می کنند قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان از محل منابع داخلی نبوده و در قوانین بودجه سالانه به طور مستقیم یا غیرمستقیم اعتباراتی برای کمک در نظر گرفته می شود. به طوریکه میزان اعتبارات دریافتی فقط چهار صندوق بازنشستگی ناپایدار به حدود ٣٣١ هزار میلیارد تومان در سال ١٤٠٢ رسیده است.

پیش بینی می شود با وابسته شدن سازمان تأمین اجتماعی به بودجه عمومی سال های آتی، مقدار وابستگی با فرض عدم اصلاح وضعیت موجود در کمتر از سه دهه آینده به بیش از ٥٠ درصد از بودجه عمومی برسد. وجود این کسری قابل توجه و فزاینده در کنار کاهش قابل توجه قدرت خرید بازنشستگان باعث شده تا کارشناسان نسبت به وضعیت این صندوق ها هشدار داده و لزوم انجام اصلاحات همه جانبه را یادآور شوند.

در این میان دلایل متقنی مبنی بر تاثیر افزایش سن بازنشستگی در افزایش بیکاری وجود نداشته و شواهد نشان می دهد پایین بودن سن بازنشستگی موجب از دست رفتن فرصت های شغلی برای جوانان شده است.

به دلیل عواملی چون عدم کفاف مستمری و همچنین پایین بودن سن بازنشستگی، بخش قابل توجهی از بازنشستگان مجدداً و به صورت غیر رسمی وارد بازار کار می شوند. لذا نمی توان بازنشستگی فرد را معادل خارج شدن وی از بازار کار دانست.

علاوه بر این بکارگیری بازنشستگان به دلایلی چون داشتن توان کار، تجربه بالا و هزینه های کمتر بیمه و مالیات، نسبت به جوانان تازه وارد به بازار برای کارفرمایان به صرفه تر است.