آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرد کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، بازارهای جهانی نفت را با مازاد عرضه بزرگ در پایان دهه جاری، روبرو می‌کند.

این آژانس مستقر در پاریس، در گزارش میان مدت سالانه خود اعلام کرد مصرف نفت جهان در سال ۲۰۲۹، به ۱۰۵.۶ میلیون بشکه در روز می‌رسد که حدود چهار درصد بالاتر از سطح مصرف در سال ۲۰۲۳ خواهد بود.

در این بین، ظرفیت تولید نفت همچنان افزایش خواهد یافت. ظرفیت تولید نفت، تحت تاثیر افزایش تولید آمریکا، تا پایان دهه جاری، هشت میلیون بشکه در روز بالاتر از میزان تقاضا خواهد بود و بزرگترین مازاد تولید نفت را از زمان اوج قرنطینه کرونا، ایجاد می‌کند.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی اظهار کرد: با ضعیف شدن تقاضای پساکرونایی برای نفت، رشد استفاده از انرژی پاک و ساختار تغییر اقتصادی چین، رشد تقاضای جهانی برای نفت، آهسته می‌شود. رشد عرضه نفت احتمالا تا پایان دهه جاری، روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد.

قیمت جهانی نفت امسال با رشد قوی تقاضا، جنگ در خاورمیانه و محدودیت عرضه اوپک پلاس که با سیل تولید جدید در آمریکا و نگرانی‌ها نسبت به رشد اقتصادی چین، تحت الشعاع قرار گرفته، حدود ۸۰ دلار در هر بشکه معامله شده است.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف جهانی نفت چندین سال است که به رشد ادامه داده است و در بحبوحه توسعه اقتصادی هند و چین و افزایش استفاده صنایع هواپیمایی و پتروشیمی، حدود چهار میلیون بشکه در روز تا پایان دهه اضافه می‌کند.

اما کاهش چند دهه‌ای استفاده از این کالا در اقتصادهای توسعه یافته ادامه خواهد یافت و از ۴۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳، به ۴۳ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۳۰، کاهش پیدا خواهد کرد که پایین‌ترین سطح از سال ۱۹۹۱ است. حتی تقاضای چین تا پایان دهه جاری یکنواخت شده و به حدود ۱۸ میلیون بشکه در روز می‌رسد.

بیرول گفت: شرکت‌های نفتی شاید بخواهند مطمئن شوند که استراتژی‌ها و برنامه‌های کاری آنها آماده شده است.

شرکت‌های بزرگی مانند بریتیش پترولیوم و شِل، برنامه‌ها را برای متنوع سازی از هیدروکربن‌ها به انرژی تجدیدپذیر تغییر داده اند در حالی که شرکت‌های بزرگی مانند اکسون موبیل، به نفت و گاز متمرکز مانده اند.

سابقه بد پیش‌بینی‌های آژانس

با این حال، در گذشته بعضی از پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی درست از آب درنیامدند. یک دهه قبل، این آژانس مرتبا درباره ظهور کمبود عرضه نفت هشدار می‌داد که هرگز اتفاق نیافتاد زیرا رونق نفت شیل آمریکا، فراتر از انتظارات ظاهر شد. در سال ۲۰۲۲ هم پیش‌بینی کرد تولید نفت روسیه دچار فروپاشی قریب الوقوع خواهد شد که چنین نشد و در ماه‌های اخیر هم، پیش‌بینی تقاضا برای سال ۲۰۲۴ را کاهش و افزایش داده است.

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه جداگانه خود که روز چهارشنبه منتشر شد، پیش‌بینی خود از مصرف نفت در سال میلادی جاری را ۱۰۰ هزار بشکه در روز پایین برد و به ۹۶۰ هزار بشکه در روز اصلاح کرد.

یک ریسک برای پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، رشد کندتر از حد انتظار گذار به سوی انرژی پاک خواهد بود. «بلومبرگ نیو انرژی فاینانس» در یک گزارش جداگانه، برآورد خود از فروش خودروهای برقی را پایین برد و هشدار داد صنعت خودرو در مسیر حرکت به سوی کربن زدایی، عقب مانده است.

بر اساس گزارش بلومبرگ، سران جمهوریخواه آمریکا در نامه‌ای در مارس، از پیش‌بینی‌های این آژانس انتقاد کرده و مدعی شده اند این پیش‌بینی‌ها تحت فشار تحقق اهداف تغییرات اقلیمی صورت گرفته است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده است برای رسیدن به هدف کربن خنثی تا سال ۲۰۵۰، باید سرمایه گذاری در پروژه های جدید نفت و گاز متوقف شود.