علیرغم تنش رو به تشدید در خاورمیانه، قیمت جهاني نفت طی روزهای اخیر به شدت کاهش یافته است. آخرين معاملات بازار نفت در روز جمعه بوده است كه طي آن قیمت هر بشکه نفت دبليو تي آي با ۳.۶۶ درصد ریزش به ۷۳.۵۲ دلار رسیده و هر بشکه نفت برنت نیز با ۳.۴۱ درصد ریزش به ۷۶.۸۱ دلار کاهش یافته است. اما سوال اینجاست که دلیل این ریزش قیمت چه بوده و چه تاثیری بر تنش های منطقه ای بر جای خواهد گذاشت؟

ثبت رکورد کمترین واردات نفتی آسیا در بازه زمانی دو ساله

بزرگترین مشکل فعلی بازار نفت، میزان کشش بازار و تقاضا برای طلای سیاه در آسیا به ویژه دو وارد کننده بزرگ نفتی قاره آسیا یعنی هند و چین است. بر اساس آخرین آمار موجود، میزان واردات نفتی آسیا در ماه جولای به کف دوساله خود کاهش یافته است. هندی ها به عنوان سومین وارد کننده بزرگ نفتی جهان به دلیل قرار گرفتن در فصل مونسون و کاهش کار بخش های صنعتی در این کشور، میزان نفت خود را در ماه جولای کاهش داده و در چین نیز اوضاع به دلیل وضعیت بازارهای این کشور چندان خوشایند نیست. کاهش میزان فعالیت کارخانه های این کشور منجر به رسیدن واردات نفتی این کشور به کف حجم دو ساله خود شده و این در حالیست که نگرانی ها در خصوص کاهش احتمالی میزان واردات نفتی چین تا پایان نیمه دوم سال همچنان ادامه دارد.

تصور می شود بازار نفت در صورت ادامه وضعیت فعلی تا پایان ماه آینده میلادی شاهد افزایش قیمت چندان چشمگیری نباشد.

اما همانطور که گفته شد، میزان واردات نفتی آسیا به رقم ۲۴.۸۸ میلیون بشکه در روز طی ماه جولای رسیده که کمترین میزان از جولای ۲۰۲۲ به این سو محسوب می شود. بنابر آمار ارائه شده از سوی موسسه تحقیقات نفتی LSEG، این رقم ۶.۱ درصد پایینتر از میزان واردات نفتی آسیا در ماه ژوئن بوده که به خوبی نشانگر میزان کاهش تقاضای نفتی آسیا است. همچنین، میزان واردات نفتی طی هفت ماه نخست سال جاری میلادی به نسبت بازه زمانی سال قبل، به طور متوسط بیش از ۳۴۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.

مشخصا در هند به دلیل فصل مونسون، میزان تقاضای نفتی همواره بین ماه های جولای تا سپتامبر دچار کاهش محسوس شده و لذا، تصور می شود بازار نفت در صورت ادامه وضعیت فعلی تا پایان ماه آینده میلادی شاهد افزایش قیمت چندان چشمگیری نباشد. اما در چین، اوضاع وخیم تر بوده و بر اساس آمار موجود، میزان واردات نفتی این کشور در جولای سال جاری به نسبت جولای سال گذشته بیش از ۱۱ درصد کاهش داشته است. همچنین، طبق آمار منتشر شده از سوی اداره گمرک چین، میزان نفت وارد شده به این کشور طی شش ماهه نخست سال جاری میلادی به نسبت بازه زمانی مشابه سال قبل، به طور متوسط ۲.۳ درصد کاهش یافته است.

واردات نفت خام چین در مسیر کاهش 2.1 درصدی یا 240000 بشکه در روز برای ژانویه تا ژوئیه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است، اگر داده های رسمی ماه جولای - که هفته آینده منتشر شد - ارقام واردات را نزدیک به تخمین LSEG Oil Research از 10.53 میلیون بشکه در روز نشان دهد. برای واردات تیرماه کاهش ظاهری تقاضا و کندی واردات در چین، بزرگ‌ترین فشار بر قیمت نفت در ماه‌های اخیر بوده است که اغلب بر تنش‌ها در خاورمیانه و کاهش اخیر ذخایر نفت خام تجاری در ایالات متحده سایه انداخته است.

آخرین داده های رسمی نشان داد که واردات نفت خام چین در ماه ژوئن 11 درصد نسبت به بالاترین رکورد در همان ماه سال 2023 در بحبوحه تقاضای سوخت و نرخ های پایین تر در پالایشگاه های مستقل کاهش یافته است. بر اساس داده های اداره کل گمرک چین، در نیمه اول سال 2024، واردات نفت خام نیز 2.3 درصد نسبت به نیمه اول سال گذشته کاهش یافت.

بحران املاک در چین و تقاضای سوخت ضعیف‌تر از حد انتظار، بر حاشیه‌های پالایشگاهی در ماه‌های اخیر تأثیر گذاشته و پالایشگاه‌های مستقل چینی را بر آن داشته تا ظرفیت نفت خام را کاهش دهند.

تولید پالایشگاه ها در بزرگترین واردکننده نفت خام جهان در ژوئن 3.7 درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته کاهش یافت و به پایین ترین سطح تا کنون در سال جاری رسید.

بر اساس محاسبات بلومبرگ، تقاضای ظاهری نفت چین احتمالاً با 8.1 درصد کاهش سالانه به حدود 13.7 میلیون بشکه در روز در ماه ژوئن رسیده است. علاوه بر این، رشد تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه دوم 4.7 درصد بود که کمتر از انتظارات 5.1 درصد بود.

در اوایل این ماه، یک ابر نفتکش حاوی یکی از نفت خام های کلیدی دریای شمال در آسیا با قیمت بسیار پایین فروخته شد - زیر قیمت نقطه ای دریای شمال و زیر قیمت نفتخامهای خاورمیانه - به نشانه ادامه تقاضای آسیایی برای نفت خام. کمتر از حد انتظار باشد

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه جولای خود اعلام کرد که مصرف پایین تر چین از رشد تقاضای جهانی نفت جلوگیری می‌کند.

این آژانس مستقر در پاریس گفت: «مصرف نفت در چین، که مدت‌ها موتور رشد تقاضای جهانی نفت بود، در آوریل و می کاهش یافت و اکنون در سه ماهه دوم سال 24 کمتر از سطح سال قبل ارزیابی می‌شود.» و افزود که تقاضای چین برای سوخت‌های صنعتی و خوراک پتروشیمی ها به ویژه ضعیف بود.