دنیای اقتصاد: بازار سهام از ابتدای سال روند کاهشی و در میانه سال روند رنج‌گونه‌ای را در پیش گرفت؛ به‌طوری‌که شاخص کل اکنون حدود نیم‌درصد تا قله تاریخی خود فاصله دارد. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد بازدهی حدود ۱۴درصدی شاخص کل از ابتدای سال در حالی رقم خورده که سایر رقبای این بازار نمایش جذاب‌تری را به نمایش گذاشتند. اما به‌طور‌کلی بازار تا هفته نخست آبان‌ماه عموما میان کانال یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحد تا ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد نوسان کرد.

پس از واکنش‌های بسیار به این دو سطح، بورس تهران موفق شد خود را تاسقف تاریخی بالا بکشد. البته بازارهای موازی نیز با این نوسانات، فرازونشیب‌هایی را تجربه کردند؛ به طوری که برخی از رویکردها در نیمه دوم سال بازارهای ارز و سکه را وارد شوک عجیبی کرد. اما در نیمه دوم برخی از تحولات، به‌خصوص در بورس، باعث عدم بهبود فضای معاملات شد. یکی از اتفاقات مهم هفته‌های گذشته هم‌مسیر شدن سکه و دلار با بورس بود؛ یعنی در‌عین‌حال که این بازارها در مسیر صعودی حرکت کردند، بازار سهام نیز همپای رقبای خود تغییر فاز داد و با رشد نماگرهای خود روبه‌رو شد.

با وجود انتقادات فراوانی که به عملکرد بورس تهران وارد است، اما می‌توان گفت بازار مذکور در بلندمدت شگفتی‌ساز خواهد شد. نوسانات اخیر بازار سهام نگرانی‌هایی را به دنبال داشته که مختصات این تردید‌ها در بازه کوتاه‌مدت قابل‌مشاهده است. این موضوع از آن حیث حائز اهمیت است که با در نظر گرفتن این سناریوی محتمل، سهامداران می‌توانند از رفتارهای هیجانی اجتناب کنند.

اما چرا بازار سهام برای سرمایه‌گذاران همراه با هراس و تردید است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت آنچه موجب شده پول حقیقی با احتیاط وارد گردونه داد‌وستدها شود، ریسک‌های حاکم بر وضعیت سیاسی کشور است. به همین دلیل با وجود تداوم ریسک‌های سیاسی، بازار سرمایه می‌تواند در عین ارزندگی، به یکی از پر‌ریسک‌ترین بازارهای حال‌حاضر تبدیل شود. تجربه نشان می‌دهد هرگاه سایه ریسک‌های سیاسی از سر بازار کم شده، پول با قدرت بیشتری وارد گردونه معاملات شده است. از این‌رو طی هفته‌های اخیر هرگاه ریسک‌های سیاسی پیشروی کرده، واکنش معامله‌گران نیز هیجانی‌تر بوده و بازار به‌سرعت وارد فاز دفاعی شده است.

به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بازار، بورس حداقل تا دو هفته تاب‌آوری بالایی در برابر ریسک‌ها نشان دهد. طی این مدت اگر شوک نوظهور دیگری به بازارها مخابره نشود، با توجه به بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران می‌توانیم به تداوم روند صعودی بورس امیدوار باشیم. با توجه به اینکه ریشه احتیاط معامله‌گران در ماه‌های گذشته علاوه‌بر تنش‌های سیاسی، سیاستگذاری‌های اقتصادی نیز بوده است، کاهش نگرانی‌ها از این بابت حالا بیش از هر عامل دیگری بر وضعیت بازار سهام اثر‌گذار بوده است.

بازار ارز نیز که طی روزهای اخیر رفتاری هیجانی در پیش گرفته است، پالس افزایش انتظارات تورمی را مخابره می‌کند. به این ترتیب می‌توان دریافت که شرایط برای صعود همه‌جانبه بازار سهام فراهم است.