نشانه‌های اصلاح یا ریزش؟

شاخص بورس تهران درحالی طی سه روز اخیر بیش از ۴درصد از ارزش خود را از دست داده‌است که از کف آبان امسال، رشد بیش از ۴۴درصدی را به‌ثبت رسانده بود، اما آیا این روند کاهشی صرفا یک اصلاح قیمتی است یا ریزشی ادامه‌دار خواهد بود؟ به لحاظ بنیادی، رشد قیمت دلار و حذف ارز نیمایی، روی بینش کلی اهالی بازار موثر واقع شده‌است، به‌طوری‌که اعتماد نسبی به بازار بازگشته است، اما موضوعی که اعتماد عمومی را از بازار سهام سلب خواهد کرد، رشد صرفا چند شاخص‌‌‌‌‌‌‌ساز و سهام بزرگ بازار است. شاخص‌‌‌‌‌‌‌سازانی که برخی از آنها حداقل به اندازه شاخص‌کل، افزایش قیمت را تجربه کردند. این درحالی است که عموم نمادهای بازار از روند اخیر جامانده‌‌‌‌‌‌‌اند. به‌نظر می‌رسد اگر اصلاح قیمتی شاخص‌‌‌‌‌‌‌سازان که اتفاقا کاهش قیمت بیشتری را تجربه کرده‌اند، بر تقاضای سهام کوچک و متوسط بازار اثر بگذارند، می‌توان به ‌دست‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌دست‌ شدن سهام به‌جای ریزش قیمت‌ها وزن داد. از سوی دیگر، با وجود نقش پررنگ دلار در رونق نسبی بازار سهام و رشد هیجانی قیمت‌‌‌‌‌‌‌ ارز در بازار آزاد، می‌توان حس ترس و هیجان را در بازار پرریسکی مانند بورس دوچندان کرد. این درحالی است که رشد افسارگسیخته ارز، شکاف قیمتی دلار بازار توافقی و آزاد را افزایش خواهد داد. نزدیک‌‌‌‌‌‌‌شدن به تغییرات سیاسی در آمریکا نیز هیجان جدیدی را به بازار تحمیل خواهد کرد. تحولات سیاست خارجی، نحوه مدیریت تعارضات با آمریکا و کشورهای غربی روی روند کلی بازار موثر واقع خواهدشد. از ابتدای دی ماه، نزدیک‌‌‌‌‌‌‌شدن شاخص‌کل به مقاومت۲.۸میلیون ‌واحدی و برخورد نماگر هموزن با سقف تاریخی، بهانه‌‌‌‌‌‌‌ای شد تا وزن ریسک‌های سیاسی در روزهای منتهی به تغییر ریاست کاخ‌سفید افزایش یابد. اما نشانه‌هایی نیز در بازار وجود دارد که می‌توان بر اساس آنها به این نتیجه رسید‌که روند کاهشی چند روز اخیر یک اصلاح کوتاه‌مدتی است و کار سهامداران بورسی با بازار سهام به اتمام نرسیده‌است. نسبت P/E بازار در حالی از کف ۵.۵واحدی خود فاصله گرفته که همچنان موفق نشده‌است تا از ۸واحد عبور کند. به‌نظر می‌رسد با فرض آنکه دلار نیما از ابتدای‌سال ‌بیش از ۶۰درصد افزایش قیمت را تجربه کرده و انتظارات تورمی پول‌های سرگردان را به بازار ارزنده سهام هدایت کرده‌است، در کنار حمایت‌های سیاسی دولت می‌توان روی P/E بالاتر از ۱۰واحد نیز حساب بازکرد. ‌