بازار سهام در هفته گذشته تحت‌تاثیر کاهش ریسک‌های سیاسی به واسطه از‌سرگیری مذاکرات میان ایران و ایالات متحده نسبت به آینده خوش‌بین شد و رشد قابل‌توجهی را به ثبت رساند. در چهارمین هفته فروردین‌ماه، بورس تهران تنها یک روز را اصلاحی گذراند و در سایر روزهای معاملاتی هفته رشد قابل‌توجهی را مشاهده کرده است.

شاخص کل بورس از ۲۳فروردین تا ۲۷ام، بیش از ۱۳۶هزار واحد رشد کرده است. در همین بازه مورد نظر شاخص هم‌وزن نیز بیش از ۳۱هزار واحد صعود کرد.

مهم‌ترین عاملی که باعث شده بازار سهام در این بازه بتواند روزهای سبزی را پشت سر بگذارد، امیدواری فعالان بازار سهام نسبت به مذاکرات میان ایران و ایالات متحده است؛ چرا که در سال گذشته یکی از عواملی که منجر به رشد نرخ ارز، افزایش قیمت و تقاضای طلا شد، ریسک‌های سیاسی و تنش‌های نظامی در منطقه بود. به‌زعم کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، در صورتی که مذاکرات میان ایران و ایالات متحده به سرانجام و توافق برسد و بازار سهام به این درک برسد که از احتمال ریسک‌های برون‌مرزی به طور کامل فاصله گرفته است، رشد بی‌نظیری را تجربه خواهد کرد و می‌تواند در آینده نسبت به سایر بازارها سبقت بگیرد. بازارها در هفته پیش ‌رو نیز در انتظار مذاکرات روز شنبه در رم ایتالیا هستند.

البته این موضوع را باید خاطر‌نشان کرد که به نتیجه رسیدن مذاکرات و منجر شدن آن به توافق، یک فرآیند زمان‌بر و پیچیده است و در این برهه تا مشخص شدن نتیجه، اخبار مثبت و منفی زیادی از سوی مذاکره‌کنندگان مخابره خواهد شد و بی‌شک تمام بازارها از نوسانات آن بی‌بهره نخواهند ماند.

بر همین اساس، کاهش قیمت ارز و طلا و التهاب در این بازار را می‌توان در کاهش ریسک‌های سیاسی جست‌وجو کرد. صرف مذاکره کردن و رودررویی مقامات، خوش‌بینی نسبت به آینده را در میان سرمایه‌گذاران در بازار سهام افزایش می‌دهد و همین مساله منجر به افزایش و رشد در شاخص‌های مذکور شده است. البته ناگفته نماند که حتی در صورت رسیدن به توافق، مشکلات اقتصادی همچنان پابرجا خواهند ماند اما به دلیل گشایش اقتصادی، احتمال حل این مشکلات و برطرف شدن آنها به دلیل دسترسی ایران به بازارهای جهانی بالا خواهد رفت.

عوامل کاهنده موتور رشد بازار سهام

بازار سهام در افق یک سال آینده همچنان در معرض ریسک‌های مختلفی مانند مداخلات قیمتی، نرخ بهره و نرخ‌های بالای تامین مالی و ناترازی در سطوح مختلف قرار دارد. در صورتی که سناریوی عدم‌توافق به وقوع بپیوندد، این مشکلات دو‌چندان خواهد شد، چرا که به دلیل افزایش ریسک‌های سیاسی، نرخ ارز و در نتیجه آن نرخ تورم، سطوح بالاتری را تجربه می‌کنند و به تبع آن، به دلیل کنترل نرخ تورم توسط بانک مرکزی و تامین کسری بودجه توسط دولت، نرخ بهره سطوح بالاتری را خواهد دید و نقدینگی مجددا به سوی بازارهای کم‌ریسک و اوراق درآمد ثابت یا بازارهای امن مانند طلا حرکت خواهد کرد. این موضوع می‌تواند مجددا باعث شود مسیرهای گذشته در بازار سهام مشاهده شود.

اما در صورتی که مذاکرات مسیر خوبی را پشت سر گذارد و به نتیجه و توافق میان ایران و ایالات متحده برسد، حل مشکلات اقتصادی در ایران نیز یک راه هموارتریرا طی خواهد کرد. بنابراین باید توجه کرد مشکلات اقتصادی که داخل کشور وجود دارند، نسبت به مسائل خارجی بی‌ارتباط نیستند و حل این مشکلات بدون ارتباط ایران با بازارهای جهانی تاحدی غیرممکن است. به عنوان مثال یکی از دلایل افزایش نرخ بهره، کنترل تورم است. و دلایلی که باعث می‌شوند نرخ‌های تورم در سطوح بالایی سیر کنند، خلق نقدینگی و افزایش قیمت ارز است.

افزایش نرخ ارز هزینه تولید و بهای تمام‌شده کالاها را افزایش می‌دهد و بانک مرکزی جهت کنترل نرخ تورم، نرخ بهره را افزایش می‌دهد که منجر به رکود در سایر بازارها می‌شود. بنابر این، حل مشکلات اقتصادی داخل کشور و رونق گرفتن بازار سهام به تحریم‌های اقتصادی نیز مرتبط است./ دنیای اقتصاد