دنیای اقتصاد : با انتشار آخرین صورت‏‏‌های مالی سالانه، ترافیک گزارش‌ها در سامانه کدال سبک شد. سود خالص صنایع بورسی در سال ۱۴۰۳ با رشد اندک ۸درصدی به ۷۰۰همت رسید. این درحالی است که سودآوری زمستان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش ۲۰درصدی را تجربه کرد.

8 copy

عباس بیات - علی قاسمی: انتشار صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها، به‌رغم تاخیرهای فراوان رو به پایان است. از میان 400نماد بورسی مورد بررسی در این گزارش، تنها 19نماد هنوز صورت‌های مالی، راهی کدال نکرده‌اند. با وجود آن که انتظار می‌رفت، سودآوری شرکت‌های بورسی در زمستان سال قبل بهبود یابد، اما علاوه بر عدم تحقق این امر، رشد سودآوری سال1403نیز در مقایسه با سال قبل از آن ناچیز به نظر می‌رسد. سیاست‌های نادرست دولت در بازار ارز، رشد شدید نرخ بهره و ناترازی انرژی و سرایت محدودیت‌های آن به فصول مختلف سال، منشأ اصلی نابسامانی عملکرد مالی شرکت‌ها است. بررسی‌ها از صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها نشان می‌دهد که برآیند سود خالص صنایع در زمستان حدود 228هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد 20درصدی داشته و نسبت به پاییز 35درصد بهبود را نمایش می‌دهد.

رقم سود خالص طی سال 1403 در مقایسه با سال 1402 نیز افزایش 8درصدی را تجربه کرده است. همه این موارد در حالی بیان می‌شود که نرخ دلار توافقی طی سال قبل، به‌طور میانگین 35درصد تقویت شده است. حاشیه سود خالص سالانه نیز از 16درصد در دو سال گذشته به 13درصد طی سال1403 کاهش یافته است. با این حال، روند حاشیه سود زمستان در مقایسه با پاییز قدری بیش‌تر گزارش می‌شود. به نظر می‌رسد با توجه به تداوم محدودیت‌های انرژی به خصوص در مورد مصرف برق در فصل بهار که در گزارش‌های ماهانه نیز لحاظ شده است، حاشیه سود نخستین فصل سال جاری نیز تغییر چندانی نداشته باشد. چشم‌انداز مبهم سیاست‌های اقتصادی و مسائل خارجی، ریسک عملیاتی بزرگی را به صنایع تحمیل خواهد کرد.

نجات فولادی‌ها در زمستان؟

صنعت فولاد، در سال گذشته به دلیل مواجهه با ریسک‌های خارجی که عمدتا از جانب چین تحمیل شد، با رکود عمیقی همراه بود. به‌طوری که طی درگیری‌های تجاری میان آمریکا و کشورهای دنیا، قیمت هر تن شمش فولاد به کف 400دلاری خود نزدیک شد. علاوه بر این، محدودیت مصرف برق و گاز در کنار سرکوب نرخ دلار نیمایی در نیمه اول سال گذشته، ریسک عملیاتی و مالی بزرگی را به یکی از بزرگ‌ترین صنایع بورسی تحمیل کرد. این صنعت، در زمستان موفق شد بر خلاف 3فصل قبل‌تر از آن، رشد سودآوری بالایی را تجربه کند. سود خالص زمستان در مقایسه با پاییز رشد 43درصدی را تجربه کرده است. با این حال، همچنان عملکرد درخشان فولادی‌ها در زمستان، مهر قبولی را بر کارنامه سالانه این صنعت نزد. صنعت فولاد، طی سال گذشته با افت 14درصدی سودآوری همراه شده که حاشیه سود این صنعت را از 25 تا 19درصد کاهش داده است. این درحالی است که فخوز، فسازان و فخاس، ضمن ارائه عملکرد عالی در زمستان، نسبت قیمت به سود آینده‌نگر پایینی داشته و با بهبود حاشیه سود همراه بوده‌اند.

9 copy

سال خوب فلزات گرانبها

بر خلاف فولادی‌ها عملکرد خوب قیمت فلزات گرابنها، نظیر طلا، مس، آلومینیوم و روی در بازارهای جهانی بر درآمد و سودآوری شرکت‌های این صنعت اثرگذار بود. هرچند که هنوز صورت‌های مالی شرکت‌های بزرگ این گروه منتشر نشده، اما عملکرد سایر نمادها، قابل قبول است. فگستر، فرآور، فنوال و فایرا کارنامه درخشان‌تری نسبت به سایر نمادها ارائه دادند. این درحالی است که حاشیه سود خالص صنعت فلزات نیز عمدتا کاهشی بوده است.

توقف پتروشیمی‌ها در زمستان

رشد قیمت جهانی محصولات زنجیره پتروشیمی، به خصوص قیمت اوره و متانول در میانه سال گذشته، خبر خوبی برای پتروشیمی‌ها بود. این درحالی است که صنعت مذکور، بیش‌ترین رشد سودآوری را از محل نوسانات قیمت دلار نشان می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با وجود آن که سودآوری شرکت‌ها تا پاییز سال قبل، بهبود چشم‌گیری را نشان می‌داد، اما در زمستان علاوه بر محدودیت‌های انرژی، افزایش نرخ گاز خوراک نیز برای پتروشیمی‌ها مانع‌تراشی کرد. نرخ خوراک گاز با افزایش نرخ ارز، به صورت ریالی بالای 20هزار تومان خواهد بود. برخی از شرکت‌های بالادست پتروشیمی، عملکرد ضعیفی را از خود نشان دادند. صنعت پتروشیمی طی زمستان، با ثبت سود خالص 39همتی، رشد 21درصدی سود خالص را نسبت به زمستان سال قبل از آن به نمایش گذاشت. درحالی که رقم مذکور در مقایسه با پاییز بدون تغییر بوده است. حاشیه سود صنعت نیز در مقیاس سالانه از 20 تا 17درصد کاهش یافته است. از میان نمادهای پایین دست، کلر، شتوکا، شفارس، شبصیر، از بالادستی‌های تولیدکننده، متانول، نماد شخارک و از گروه دوده، شصدف بهترین عملکرد را داشت. تولیدکنندگان اوره نیز همانند گروه متانول، شرایطی سخت را در زمستان تجربه کردند. تنها شاروم و کرماشا حاشیه سود بهتری داشتند.

درخشش پالایشی‌ها

صنعت فراورده‌های نفتی، به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین صنایع بورسی، طی سال گذشته با فراز و نشیب‌هایی همراه بود. به‌طوری که به‌رغم کاهش کرک اسپرد پالایشی‌ها-که از آن به عنوان اختلاف قیمت فراورده‌های نفتی و نفت‌خام یاد می‌شود-در ابتدای سال، روند صعودی این شاخص قیمتی طی نیمه دوم1403 موجب بهبود حاشیه سود شرکت‌های پالایشی شد. در حال حاضر شرکت‌های پالایشی و روانکار روی هم، 48همت سود خالص را طی زمستان گذشته، گزارش دادند که در مقایسه با زمستان سال1402، افزایش 66درصدی و نسبت به پاییز، بهبود 88درصدی داشته است. با وجود افت حاشیه سود سالانه پالایشی‌ها، این شاخص در مقیاس فصلی از 6درصد در پاییز تا 8درصد در زمستان افزایش یافته است. شپنا، شبندر و شرانل سه نماد در این گروه است که قابلیت بررسی بیش‌تر توسط تحلیلگران بنیادی را دارد.