آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داد: زمان به صدا درآوردن زنگ خطر برای کمبودهای آتی فلزات حیاتی فرا رسیده است.

به گزارش مس‌پرس، تقاضای جهانی برای مس که برای گذار به جهانی کم‌کربن ضروری است، طی دهه آینده از عرضه پیشی خواهد گرفت؛ این هشدار از سوی نهاد ناظر جهانی انرژی داده شده است.

طبق تحلیل آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، اگر اقدامی صورت نگیرد، تا سال 2035 عرضه این فلز حیاتی حدود 30 درصد کمتر از مقدار مورد نیاز خواهد بود.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی IEA گفت: «این موضوع یک چالش جدی است. زمان آن رسیده که زنگ خطر را به صدا درآوریم.»

وی پیشنهاد کرد: کشورهای توسعه‌یافته باید تلاش کنند تا بخش بیشتری از فرآیند تصفیه مس و سایر فلزات حیاتی را خودشان انجام دهند و در این مسیر با کشورهای در حال توسعه مشارکت مؤثری داشته باشند.

فلزات حیاتی که برای تولید پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و تحول نظام انرژی جهانی ضروری هستند، عمدتاً در چین تصفیه می‌شوند، گرچه استخراج آن‌ها در نقاطی مانند آفریقا، استرالیا و آمریکای لاتین انجام می‌شود.

بر اساس داده‌های IEA، چین بیش از 70 درصد از فرآوری 20 ماده معدنی حیاتی مورد نیاز برای صنایع انرژی را در اختیار دارد. عناصری همچون کبالت، گالیوم، لیتیوم و منگنز در تولید باتری‌ها و اجزای الکترونیکی انرژی پاک استفاده می‌شوند.

این تسلط چین در حالی ادامه دارد که قیمت بسیاری از این مواد معدنی حیاتی نسبت به اوج خود در سال‌های 2021 و 2022 کاهش یافته است. پیش‌بینی می‌شود سهم کشورهای اصلی تأمین‌کننده این مواد در دهه آینده فقط اندکی کاهش یابد.

بیرول تأکید کرد اگر جهان بخواهد به سمت اقتصاد کم‌کربن حرکت کند، عرضه این مواد معدنی باید افزایش یابد.

«تنوع‌بخشی به منابع کلید حل این بحران است. بریتانیا، اروپا، ژاپن، آمریکا و کره‌جنوبی فناوری‌های لازم را دارند. آفریقا و آمریکای لاتین منابع طبیعی را دارند. می‌توان بین کشورها همکاری بین‌المللی برقرار کرد.»

وی افزود: تنها تکیه بر نیروهای بازار برای حل این مشکل کافی نیست و دولت‌ها باید وارد عمل شوند و از ورود بازیگران جدید به بازار حمایت کنند.

بیرول هشدار داد اگر تنوع‌بخشی و افزایش ظرفیت عرضه صورت نگیرد، جهان ممکن است دوباره شاهد افزایش قیمت‌ها و اختلال در زنجیره تأمین مشابه سال 2021 شود که مانعی جدی برای حرکت به سمت اقتصاد سبز خواهد بود.

مس باید در مرکز توجه قرار گیرد، چرا که به‌طور میانگین 17 سال از کشف یک ذخیره جدید تا استخراج تجاری آن زمان لازم است.

«ما تمام پروژه‌های مس را در آمریکای لاتین، آفریقا، استرالیا بررسی کرده‌ایم. اگر هزینه‌ها بالا برود، هزینه انتقال سبز به‌شدت افزایش می‌یابد و ممکن است این گذار را به تأخیر بیندازد.»

با این حال، وی خاطرنشان کرد که اگر دولت‌ها سریع وارد عمل شوند، می‌توانند کمبود پیش‌بینی‌شده را کاهش دهند: «کمبود عرضه اجتناب‌ناپذیر نیست. اگر پروژه‌های جدید را با سرعت وارد بازار کنیم، مس را بازیافت کنیم و از فلزات جایگزین مانند آلومینیوم استفاده کنیم، می‌توانیم اثرات را کاهش دهیم.»

بخش بزرگی از افزایش اخیر در تقاضای مس، ناشی از سرمایه‌گذاری گسترده چین در توسعه شبکه‌های برق و تولید فناوری‌های انرژی پاک مانند پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی بوده است.

تقاضا برای سایر مواد حیاتی نیز به‌سرعت افزایش یافته است؛ به‌طور مثال، تقاضای جهانی لیتیوم در سال گذشته حدود 30 درصد رشد داشته است.

IEA هشدار داد که هرگونه اختلال در عرضه مواد معدنی حیاتی می‌تواند نه‌تنها برای گذار انرژی، بلکه برای کل اقتصاد جهانی خطرناک باشد: «اثرات یک شوک عرضه در بازار فلزات باتری‌ساز، می‌تواند گسترده باشد و به افزایش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان و کاهش رقابت‌پذیری صنایع منجر شود.»

در این گزارش آمده است: «یک شوک عرضه مداوم می‌تواند قیمت متوسط جهانی بسته‌های باتری را تا 40 تا 50 درصد افزایش دهد.»