بازار سرمایه ایران در روزهای پایانی شهریور ۱۴۰۴ در فضایی پرابهام و پرنوسان حرکت می‌کند. از یک طرف ریسک‌های سیاسی همچون احتمال فعال‌شدن مکانیسم ماشه سایه‌ای سنگین بر سر معاملات انداخته و از سوی دیگر، سهامداران چشم‌انتظار انتشار گزارش‌های بنیادی شرکت‌ها هستند. همین دوگانگی، شرایطی ساخته که سرمایه‌گذاران بیش از هر زمان دیگری نیازمند تصمیم‌گیری محتاطانه و دوری از هیجان‌اند.

ارزش معاملات به‌عنوان نشانه‌ای مثبت

پس از اصلاح سنگین تابستان، طی دو هفته اخیر بازار سهام بهبود نسبی را تجربه کرده و شاخص هم‌وزن موفق شد ده روز متوالی در مسیر صعودی قرار گیرد. عبور شاخص کل از مقاومت مهم دو‌میلیون و ۶۳۰هزار واحد در معاملات شنبه، اگرچه دوام دوام نیاورد اما برای بسیاری از تحلیلگران نشانه‌ای از تقویت تقاضا بود. حجم بالای معاملات نیز این برداشت را تقویت می‌کرد که بازار توانسته از سد مهمی عبور کند و زمینه حرکت به سطوح بالاتر را فراهم آورد. ارزش معاملات خرد در روز دوشنبه به حدود ۱۰هزار ‌میلیارد تومان رسید؛ رقمی که در مقایسه با روز قبل نزدیک به ۵۰درصد رشد داشت. این افزایش، در شرایطی رقم خورد که فشار فروش در بسیاری از نمادها مشهود بود، اما خریداران در نمادهای شاخص‌ساز عقب ننشستند و حتی صف‌های فروش فولاد مبارکه و سایپا در پایان روز جمع شد. به گفته مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه، این موضوع نشانه‌ای از آن است که هنوز انتظار توقف روند صعودی به شکل جدی وجود ندارد؛ هرچند بازار دقیقا یک روز بعد وارد فاز استراحت شد.

سه شاخص برای آینده بازار

دوگانگی نگاه در میان فعالان بازار به‌وضوح دیده می‌شود. عده‌ای معتقدند شاخص به محدوده مقاومتی خود رسیده و اصلاح محتمل است، اما گروهی دیگر افت‌های اخیر را صرفا ناشی از جابه‌جایی سهام می‌دانند. این اختلاف دیدگاه در تابلو معاملات هم بازتاب داشته است. در نهایت، هرچند بازار در روزهای اخیر با رنگ منفی بسته شد، اما حجم بالای معاملات نشان داد که نقدینگی همچنان جریان دارد.

در کنار عوامل تکنیکال، متغیرهای سیاسی همچنان بر روند بازار سایه انداخته‌اند. نگرانی از فعال‌شدن مکانیسم ماشه در هفته‌های گذشته فشار فروش را تشدید کرده بود، اما خبر مذاکرات قاهره و ورود شورای عالی امنیت ملی تا حدی از نگرانی‌ها کاست. با این حال، بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز چشم‌انتظار نشانه‌های عملی‌تر هستند. فاطمه حاج‌علی، تحلیلگر بازار سرمایه، بر این باور است که سه عامل کلیدی مسیر بورس در هفته‌های آینده را مشخص خواهد کرد: تصمیم احتمالی درباره ماشه در تاریخ هفتم مهر، محدوده تکنیکال ۲.۸ تا ۲.۸۵‌میلیون واحد و گزارش‌های ماهانه و فصلی شرکت‌ها.

سناریوهای پیش ‌روی بازار نیز در دو مسیر اصلی تعریف می‌شود؛ در سناریوی خوش‌بینانه، تعلیق ماشه و تداوم مذاکرات سیاسی می‌تواند تقاضا را افزایش دهد و نقدینگی تازه‌ای به بورس وارد کند. اما در سناریوی بدبینانه، فعال‌شدن ماشه نه تنها فشار فروش را تقویت خواهد کرد بلکه اصلاح جدی‌تری برای شاخص به همراه دارد. حاج‌علی تاکید می‌کند: «اکنون زمان خوش‌بینی مطلق یا بدبینی شدید نیست و هر خبر سیاسی یا گزارش بنیادی می‌تواند نقش ماشه‌ای برای تغییر مسیر بازار ایفا کند.»

به‌طور کلی، بورس تهران در نقطه حساسی ایستاده است؛ جایی که هم سیاست و هم متغیرهای اقتصادی بر آینده آن اثرگذارند. عبور شاخص از مقاومت‌های مهم و رشد ارزش معاملات امیدواری‌هایی را ایجاد کرده، اما تهدیدهای سیاسی از جمله مکانیسم ماشه و همچنین سیاست‌های انقباضی دولت همچنان ریسک‌های جدی برای ادامه مسیر بازار محسوب می‌شوند. سرمایه‌گذاران برای عبور از این شرایط باید بیش از همیشه به استراتژی‌های محتاطانه و تحلیل‌محور تکیه کنند.