آرامش شکننده؛ از سقوط قیمت نفت تا رکوردشکنی نرخ طلا و نقره
تنشهای تجاری میان ایالات متحده و چین بار دیگر بالا گرفته و در نتیجه چشمانداز رشد جهانی تیرهتر شده است، بازارهای جهانی روز سهشنبه شاهد نوسانات سنگینی بودند. گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی از مازاد عرضه در بازار نفت گرفته تا اوجگیری بیسابقه طلا و نقره، و نیز فشار بر بازار فولاد چین، مجموعهای از نیروهای متضاد را به تصویر میکشد که نشاندهنده شکنندگی تعادل فعلی اقتصاد جهانی است.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، سرمایهگذاران روز سهشنبه با موجی از دادهها و رویدادهای تأثیرگذار روبهرو شدند که فضای کلی بازار را به سمت «ریسکگریزی» سوق داد. گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی (IEA) از رشد شدید عرضه نفت و کاهش پیشبینی تقاضا، بازار انرژی را در وضعیت عرضه مازاد قرار داد و باعث افت محسوس قیمتها شد. همزمان تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و چین و تهدید واشنگتن به اعمال تعرفههای ۱۰۰درصدی بر واردات چینی، نگرانیهای تازهای را درباره مسیر تجارت جهانی ایجاد کرد. در چنین فضایی، تقاضا برای داراییهای امن نظیر طلا و نقره اوج گرفت و بازارهای کالایی به دو قطب کاملاً متفاوت تقسیم شدند: فلزات گرانبها در اوج تاریخی و حاملهای انرژی در سقوط قیمتی.
نفت برنت
قیمت آتی نفت برنت در مبادلات امروز بازار جهانی با افتی بیش از ۲ درصد به زیر ۶۲ دلار در هر بشکه سقوط کرد و به پایینترین سطح خود در ۵ ماه گذشته رسید. عامل اصلی این افت، گزارش آژانس بینالمللی انرژی بود که پیشبینی رشد عرضه جهانی نفت را در سال جاری به ۳ میلیون بشکه در روز افزایش داد و برای سال آینده نیز رشد ۲.۴ میلیون بشکهای را برآورد کرد. این در حالی است که تقاضای جهانی در همان گزارش فقط حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز رشد خواهد داشت. به این ترتیب، چشمانداز بازار با مازاد عرضه جدی مواجه است. ذخایر چین و آمریکا نیز نشانههایی از افزایش موجودی را بروز دادهاند. هرچند اوپک در گزارش ماهانه خود تصویری مثبتتر ارائه کرده و رشد تقاضا را بالاتر ارزیابی کرده است، اما بازار به روایت IEA واکنش منفی نشان داد. همزمان، تشدید تنشهای تجاری و جو ریسکگریزی در بازارهای مالی جهانی، فشار مضاعفی بر قیمت نفت وارد کرد و باعث شد فروشندگان کنترل کوتاهمدت بازار را در دست بگیرند.
گاز طبیعی
قیمت گاز طبیعی در آمریکا در مبادلات امروز در مسیر نزولی حرکت کرد و با رسیدن به محدوده ۳.۰۵ دلار در هر میلیون بیتییو به پایینترین سطح ۳ هفته اخیر رسید. پیشبینی هوای معتدل تا اواخر اکتبر و ذخایر بالاتر از میانگین فصلی، نگرانیها از کمبود عرضه را کاهش داده است. دادههای شرکت LSEG نشان میدهد تولید گاز در ایالات متحده در ماه اکتبر بهطور متوسط حدود ۱۰۶.۴ میلیارد فوت مکعب در روز بوده که نسبت به سپتامبر اندکی کمتر است. این کاهش جزئی، پس از رکورد تولید در تابستان، موجب تزریق بیشتر به مخازن و افزایش سطح ذخایر شده است. در سوی دیگر، صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) همچنان تکیهگاه مهمی برای بازار محسوب میشود و با بازگشت پایانه «کوو پوینت» متعلق به برکشایر هاتاوی پس از دوره تعمیرات، جریان خوراک به تاسیسات صادراتی آمریکا به بالاترین سطح ۶ ماهه خود رسید. با وجود این، تا زمانی که سرمای قابلتوجهی در پیش نباشد، انتظار میرود قیمت گاز در سطوح کنونی تثبیت شود.
طلا
در بازار فلزات گرانبها، طلا بار دیگر نقش سنتی خود بهعنوان پناهگاه امن سرمایه را ایفا کرد و با رشد پرشتاب به رکورد تازهای در سطح ۴,۱۴۰ دلار در هر اونس دست یافت. نگرانی از گسترش جنگ تجاری و تشدید لفاظیهای اقتصادی میان واشنگتن و پکن، همزمان با افزایش احتمال کاهش نرخ بهره در ایالات متحده، موجب هجوم خریداران به بازار طلا شد. چین پس از تحریم واحدهای آمریکایی شرکت کرهای «هانوا اوشن»، تهدید کرد اقدامات تلافیجویانه بیشتری در پیش دارد و دونالد ترامپ نیز در واکنش، از تعرفههای سنگینتر سخن گفت. در کنار این تنشها، تداوم تعطیلی بخشی از دولت فدرال آمریکا و هشدار وزارت خزانهداری درباره اثرات منفی آن بر اقتصاد، بر جذابیت طلا افزود. سرمایهگذاران اکنون چشمانتظار سخنان جروم پاول در نشست انجمن اقتصاددانان کسبوکار آمریکا هستند تا مسیر دقیقتری از سیاست پولی فدرال رزرو به دست آورند؛ بازاری که تقریباً بهطور کامل دو نوبت کاهش نرخ بهره در ماههای اکتبر و دسامبر را پیشخور کرده است.
نقره
بازار نقره نیز در روز سهشنبه شاهد تحرکاتی تاریخی بود. بهای نقره تا بالای ۵۳ دلار در هر اونس صعود کرد که بالاترین سطح تاریخ این فلز به شمار میرود. جهش اخیر تا حد زیادی ناشی از کمبود فیزیکی عرضه در بازار لندن و فشار خرید اجباری فروشندگان استقراضی (short squeeze) بود که با رشد ۳۰ درصدی نرخهای اجاره در بازار لندن به اوج رسید. هزینه بالای تمدید موقعیتهای فروش، بسیاری از معاملهگران را به پوشش فوری واداشت و موجی از تقاضا برای تحویل فیزیکی در بازارهای نیویورک و آسیا ایجاد کرد. در این میان، افزایش شدید واردات نقره به هند نیز به کمبود عرضه در بازارهای غربی دامن زد. با وجود آنکه بازار اکنون کمی از اوج عقبنشینی کرده، سطح بالای قیمتها نشان میدهد که ریسکهای ساختاری در عرضه هنوز برطرف نشده و هرگونه تحول ژئوپلیتیک یا سیاست پولی میتواند به نوسانهای جدیدی منجر شود.
فولاد
در بازارهای صنعتی، فولاد در مسیر متفاوتی نسبت به فلزات گرانبها حرکت کرد. بهای میلگرد در بازار چین بار دیگر کاهش یافت و به حدود ۳,۰۵۰ یوان در هر تن رسید. رکود ساختوساز و تداوم بحران در بخش املاک چین مهمترین عامل ضعف تقاضا محسوب میشود. علاوه بر این، اعلام تصمیم اتحادیه اروپا برای کاهش سهم واردات بدون تعرفه و افزایش تعرفههای مازاد از ۲۵ به ۵۰ درصد، بر صادرات چین فشار گذاشته است. دولت پکن همزمان در حال تشدید کنترل بر ظرفیتهای جدید فولادسازی است تا از انباشت مازاد عرضه جلوگیری کند، اقدامی که بخشی از برنامه موسوم به «مبارزه با اینولوشن صنعتی» محسوب میشود. با وجود آنکه دادههای تجاری ماه سپتامبر چین رشد فراتر از انتظار صادرات و واردات را نشان میدهد و صادرات فولاد این کشور به بیش از ۱۰.۴ میلیون تن رسیده است، اما نگرانی از ضعف مصرف داخلی و رقابت شدید میان کارخانهها هنوز سایه سنگینی بر بازار دارد.