تفاوت‎های ساختاری بازار سهام ایران و آمریکا

تحلیل رفتار بازار سرمایه در ایران و آمریکا، تفاوت‌های ساختاری عمیقی را آشکار می‌کند. نمودارهای تجمیعی ورود پول حقیقی در یک بازه ده‌ساله، دو الگوی کاملاً متضاد را نمایش می‌دهند.

در بازار آمریکا، این شاخص با روندی باثبات و قابل پیش‌بینی از حدود ۱ در سال ۲۰۱۴ به بالای ۲ در ۲۰۲۴ رسیده که نشان‌دهنده جریان مستمر و بلندمدت سرمایه است. برعکس، در بازار ایران، این نسبت در بیشتر سال‌ها منفی بوده و تنها در دو مقطع ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ با جهش‌های هیجانی به اعداد ۷ و ۶.۷ رسیده است. این نوسان شدید، حاکی از عمق کم بازار و سلطه رفتارهای توده‌ای است.

حتی در یک سناریوی خوش‌بینانه، نمودارها در ایران اوج‌های تند و سقوط‌های سریع را ثبت کرده‌اند، در حالی که روند رشد در آمریکا آرام و پیوسته بوده است. نتیجه این که بازار آمریکا ثبات و اتکا تولید می‌کند، اما بازار ایران به دلیل ساختار کم‌عمق خود، به موج‌های هیجانی ورود و خروج سرمایه وابسته است و این موضوع، گذار به سمت توسعه پایدار مالی را با چالش مواجه می‌سازد.