نبض بورس، لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ که امروز از سوی رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد، به‌عنوان نخستین بودجه سنواتی کشور پس از حذف چهار صفر از پول ملی، حاوی ارقامی است که برای بازار سرمایه، صنایع بورسی و تصمیم‌گیری سهامداران اهمیت بالایی دارد؛ از افزایش درآمدهای مالیاتی و رشد انتشار اوراق بدهی گرفته تا تغییر نرخ ارز مبنای گمرکی، حذف ارز ترجیحی و افزایش هزینه انرژی صنایع که می‌تواند به‌طور مستقیم بر سودآوری شرکت‌های بورسی اثرگذار باشد.

بر اساس متن منتشرشده، حجم کل بودجه ۱۴۰۵ معادل ۱۴۴۴ میلیارد تومان (با حذف ۴ صفر) برآورد شده و تمامی جداول درآمدی و هزینه‌ای دولت بر مبنای ساختار پولی جدید تنظیم شده است؛ اقدامی که به گفته دولت، می‌تواند به ساده‌سازی محاسبات مالی و شفافیت بیشتر اسناد بودجه‌ای منجر شود.

حذف ارز ترجیحی و انتقال منابع به یارانه‌ها

بررسی جداول لایحه بودجه ۱۴۰۵ نشان می‌دهد ارز ترجیحی به‌طور کامل حذف شده و منابع حاصل از آن به جداول یارانه‌ای منتقل شده است.
بر این اساس، ۵۷۲ هزار میلیارد تومان (۵۷.۲ میلیارد تومان با حذف ۴ صفر) به‌عنوان منابع حاصل از اصلاح نرخ ارز ترجیحی در بودجه پیش‌بینی شده که قرار است صرف سیاست‌های حمایتی دولت شود.

جهش ۶۲ درصدی درآمدهای مالیاتی

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، درآمدهای مالیاتی دولت با رشد قابل توجه ۶۲ درصدی به ۲,۹۶۱ همت (حدود ۲۹۰ میلیارد تومان با حذف ۴ صفر) افزایش یافته است.
این رشد نشان‌دهنده تداوم رویکرد دولت در کاهش اتکا به منابع نفتی و تمرکز بر مالیات به‌عنوان محور اصلی تأمین بودجه عمومی است.

افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده به ۱۲ درصد

بر اساس جداول بودجه، نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۵ به ۱۲ درصد افزایش یافته است.
یک درصد از این نرخ مربوط به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان بوده و دو درصد دیگر برای تأمین منابع پرداخت کالابرگ در نظر گرفته شده است؛ موضوعی که می‌تواند آثار مستقیمی بر قیمت کالاها و سطح مصرف خانوار داشته باشد.

افزایش هزینه برق صنایع و مصارف مازاد

لایحه بودجه ۱۴۰۵ احکام مهمی در حوزه انرژی دارد که به‌طور مستقیم بخش تجاری، صنعتی و صنایع انرژی‌بر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بر اساس این لایحه:

  • عوارض ۱۰ درصدی برق طبق قانون حمایت از صنعت برق تداوم می‌یابد

  • مصرف برق مازاد بر الگوی تعیین‌شده با تعرفه‌هایی بین ۱۳۰ تا ۳۰۰ درصد محاسبه خواهد شد

این سیاست با هدف کنترل مصرف انرژی و مدیریت بار شبکه برق کشور در بودجه گنجانده شده است.

کاهش تعرفه واردات برخی خودروها در بودجه ۱۴۰۵

دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵، تعرفه گمرکی واردات برخی خودروها را کاهش داده است.
نرخ‌های پیشنهادی به شرح زیر است:

  • خودروهای برقی و بردافزا: ۴ درصد

  • خودروهای هیبریدی پلاگین: ۱۵ درصد

  • خودروهای بنزینی تا ۱۵۰۰ سی‌سی: ۴۰ درصد

  • بنزینی ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی: ۷۰ درصد

  • بنزینی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی: ۱۴۵ درصد

  • بنزینی بیش از ۳۰۰۰ سی‌سی: ۱۶۵ درصد

به گفته دولت، این تصمیم با هدف تنظیم بازار خودرو، کاهش فشار قیمتی و ارتقای بهره‌وری مصرف سوخت اتخاذ شده است.

افزایش ۲۵ درصدی انتشار اوراق بدهی دولتی

بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، حجم انتشار اوراق بدهی دولتی با رشد ۲۵ درصدی از ۷۵۰ همت به ۹۴۰ همت (۹۴ میلیارد تومان با حذف ۴ صفر) افزایش یافته است.
اوراق بدهی همچنان یکی از ابزارهای اصلی دولت برای پوشش کسری بودجه محسوب می‌شود و تغییرات آن می‌تواند بر بازار بدهی و نرخ سود اثرگذار باشد.

نرخ ارز مبنای گمرکی ۸۵ هزار تومان تعیین شد

در بودجه ۱۴۰۵، نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرکی افزایش یافته و:

  • هر یورو ۱۰۳ هزار تومان

  • هر دلار حدود ۸۵ هزار تومان

در نظر گرفته شده است. این نرخ معادل ارز تالار اول بوده و می‌تواند قیمت تمام‌شده کالاهای وارداتی و در نهایت سطح عمومی قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

جمع‌بندی

لایحه بودجه ۱۴۰۵ با ویژگی‌هایی چون ریال جدید، حذف ارز ترجیحی، رشد مالیات، افزایش هزینه انرژی صنایع، اصلاح تعرفه خودرو و افزایش انتشار اوراق بدهی، یکی از متفاوت‌ترین بودجه‌های سال‌های اخیر به شمار می‌رود؛ بودجه‌ای که در صورت تصویب نهایی، پیامدهای مهمی برای بازار سرمایه، صنایع بورسی و اقتصاد کلان کشور خواهد داشت.