محبوبه مغانی: شتاب بورس تهران برای رسیدن به شاخص 70 هزار واحدی با آنكه به کنج نشینی بازارهای موازی منجر شده، اما این روزها سرمایه‌گذاران خود را با خشنودی مواجه ساخته است. در اين روزها درحالی بازارهای رقیب در ركود هستند که بورس تهران از شنبه هفته گذشته تا به دیروز بازدهی 6/4درصدی را به سهامداران خود هدیه کرده است. 

اين در شرايطي است كه در عرصه بین‌المللی و در  ايالات‌متحده آمريكا  سرانجام با تعطيلي بخش بزرگي از دولت فدرال آمريكا از اول اكتبر و آغاز شمارش معكوس براي اعلام ورشكستگي آمريكا اوباما به پای میز مذاکره با کنگره كشيده شد تا با مذاکره درخصوص دیگر مسائل مالی، حداقل به‌طور موقت  و برای 6 ماه سقف بدهي‌ها افزايش يابد. کارشناسان بر این باورند که استمرار اين مساله منجر به كاهش 4/1 درصدي رشد اقتصادي اين كشور در سه ماهه پاياني 2013 ميلادي خواهد شد.مساله اي كه در نخستین تاثیر‌گذاری خود، فدرال رزرو را بر آن داشت تا اصلاح برنامه خريد اوراق قرضه را منتفی اعلام  کند؛ موضوعي كه مي‌تواند تاثير منفي بر قیمت دلار داشته باشد. اين در حالي است كه رييس‌جمهور آمريكا تلاش دارد تا به دارندگان اوراق قرضه در اين كشور و صندوق بين‌المللي پول اين اطمينان خاطر را دهد كه بن‌بست بودجه‌اي پيش آمده در كشورش جنبه سياسي دارد، نه اقتصادي. در صورت عدم‌توافق درخصوص افزايش سقف بدهي‌هاي آمريكا با دولت، اين كشور مجبور است ابتدا سود اوراق قرضه را كه به مردم و شركت‌ها فروخته، پرداخت كند تا با قصور در پرداخت بدهي‌ها مواجه نشود. در این میان در كنار نگرانی مردم و مسوولان آمریکایی و سرمایه‌گذاران آلمانی، طولانی شدن بن بست بودجه‌ای آمریکا، چینی‌ها و ژاپنی‌ها را نيز به عنوان بزرگ‌ترين طلبكاران این کشور از امکان عدم پرداخت  مطالبات در پی عدم تعادل در تراز پرداخت ایالات متحده به نگرانی واداشته است. این درحالی است که تعداد متقاضيان شغل در سپتامبر در اين كشور با افزايش مواجه بوده و اين امر به نگراني بيشتر از اقتصاد آمريكا دامن زده است. با این حال این روزها  مشکلات شديد پيش‌روي بازارهاي آمريكايي و عدم‌جذابيت بازارهاي آسيايي، اروپا را در شرايط مناسبي قرار داده است؛ به طوري كه اين مساله منجر به افزايش مهاجرت سرمايه‌ها به قاره سبز شده و ارزش يورو را در برابر دلار تقويت كرده است. تثبيت نرخ بهره توسط بانك مركزي اروپا، راي مثبت به ادامه سياست‌هاي انبساطي اين بانك به حمايت از كشورهاي بحران زده يورو، كاهش نرخ تورم و مثبت شدن نرخ رشد اقتصادي در اين منطقه به عنوان اخبار مثبتي در اين عرصه بر افزايش نرخ بيكاري در اسپانيا و آلمان سایه انداخت و مانع از اثر‌گذاری آن‌ها بر کاهش ارزش یورو شدند.  اگرچه پيش‌بيني مي‌شد بحران سقف بدهي‌هاي آمريكا و ادامه اجراي محرك پولي فدرال رزرو تاثير زيادي بر افزايش جهاني كالاهاي مختلف از جمله طلا داشته باشد، اما به‌رغم تعطيلي دولت آمريكا، نااطميناني نهايي سياسي در ايتاليا و افزایش میزان خرید طلا، قيمت این کالای زرد رشد چندانی نکرده است که این مساله سبب خواهد شد تا نشست آتي فدرال رزرو در پايان سال 2013 ميلادي، از اهميت زيادي در تحولات بازارهاي جهاني و قيمت طلا برخوردار باشد. لازم به يادآوري است كه قيمت طلا در سال‌جاري ميلادي به دنبال انتظارات كاهش برنامه محرك اقتصادي بانك مركزي آمريكا 21 درصد كاهش يافت. با توجه به ذخيره بيش از 8100 تني طلاي آمريكا، هر گونه فروش در اين كالاي بااهميت موجب بي‌ثباتي شديد تصميم‌هاي جهاني خواهد شد. تحليلگران بر اين باورند كه قيمت طلاي جهاني از نااطميناني به نکول احتمالي بدهي‌هاي آمريكا تا 17 اكتبر منتفع خواهد شد؛ به طوري كه هر قدر تعطيلي ادارات دولت فدرال طولاني‌تر شود و بحران سقف بدهي به درازا بكشد، ارزش طلا به نحو بارزي تقويت خواهد شد. اما در هفته‌ای که گذشت از قیمت هر اونس طلا به طور میانگین در بازارهای جهانی در حدود 9/2درصد كاسته شد.  از سوي ديگر افزايش تقاضا در بازار چين به عنوان تنها عامل حمایتی در بازار نقش مهمي در جلوگيري از كاهش بیشتر قیمت طلا داشت. در حال حاضر با توجه به ترخيص مجموعه‌هاي باقيمانده طلا در فرودگاه‌هاي هندوستان از سوي اداره گمركات اين كشور، واردكنندگان طلا نيز مشغول  ذخيره مجدد طلا پيش از فرارسيدن فصل عروسي و جشن‌هاي مذهبي هندوستان هستند.
اما در بازار طلاي سياه؛ نگراني بازار از دخالت اوضاع اقتصادي در آمريكا و افزايش ذخيره‌سازي‌های هفتگي نفت آمريكا که بخشي از آن در پي تعميرات در پالايشگاه‌هاي آمريكا صورت گرفت، قيمت نفت را با نوسان منفي مواجه كرد. اگرچه خبر از سرگيري انتقال نفت خام از خط لوله بندر كوشينگ در اوكلاهاما به خليج مكزيك سبب شد تا كاهش قيمت نفت كمي جبران شود.
اما در نهایت تنش‌‌هاي سياسي در مصر و دستگيري يك عضو ارشد القاعده در ليبي توسط نيروهاي آمريكايي، خطر اختلال در عرضه نفت در منطقه كليدي شمال آفريقا را افزايش داده است. در اين ميان انتشار خبر ربوده شدن نخست‌وزير ليبي كارشناسان اقتصادي و انرژي را به اين باور رسانده كه تنش‌‌هاي سياسي مي‌تواند منجر به افزايش قيمت جهاني نفت شود. در بازار داخلي نيز انتظار براي مذاكرات پيش روي ايران و گروه 1+5،  اظهارات غربي‌ها در مورد لزوم ارائه بسته پيشنهادي از سوي ايران، اعلام  نرخ تورم 3/42 درصدي از ايران از منظر صندوق بين‌ المللي پول در سال 2013،  اظهارات مديرعامل سابق بانك ملي مبني بر اقدام بانك مركزي براي دخالت در بازار ارز به واسطه فروش ارز در  امارات به افراد خاص در سال 90، اعلام اعمال تغييرات در مرحله دوم هدفمندي يارانه‌ها، انتشار خبرهاي متناقض از حذف يارانه 3 دهك بالاي درآمدي تا پايان امسال، انتشار سکه های‌ بهار آزادي با بسته‌بندي جديد و بدون تاريخ از سوي بانك مركزي در بازار، طراحي هشت قطعه اسكناس پس از حذف چهار صفر از جمله اخباري بود که منجر شد تا قيمت هر دلار آمريكا در مركز مبادلات ارزي از 24 هزار و 898 ريال به  24 هزار و 911 ريال و هر یورو از 33 هزار و 754  ريال به 33 هزار و 755 ریال تغيير يابد. از سوي ديگر در بازار آزاد، هر دلار آمريكا از بازدهي منفي 3/0 درصدي در حالی برخوردار شد که نرخ برابری یورو بدون تغییر باقی ماند. همچنين قيمت هر گرم طلاي 18 عيار از كاهش 3/3درصدی و  هر سكه از کاهش 5/2درصدي برخوردار شدند.  اما در بازار مسكن بر اساس آمارهاي برداشتي از سامانه رهگيري معاملات مسكن، ميانگين كشوري قيمت هر متر مربع واحد مسكوني در اواخر تابستان امسال از حدود 200 هزار تومان كاهش برخوردار بود. البته در برخي از مناطق مانند منطقه يك تهران ميانگين كاهش قيمت‌ها بيش از اين بوده است. از سوي ديگر در 10 روز  اول  مهرماه نیز حدود 2 هزار معامله ملك در شهر تهران انجام شده است كه قيمت هر متر مربع واحد مسكوني به طور متوسط از 3 ميليون و 800 هزار تومان به 3 ميليون و 500 هزار تومان رسيده است. در روزهاي  اخیر اگرچه قيمت مسكن در شهر تهران و برخي ديگر از شهرهاي كشور روند كاهشي به خود گرفته‌است، اما در بهار امسال، بازار ملک به خصوص در حوزه زمين و ملك كلنگي از بيشترين افزايش قيمت برخوردار بوده است. در بازار سرمايه كشور با صرف نظر از مسائل سياسي در خصوص مذاكرات ايران و گروه 1+5،  انتظار بازار براي انتشار گزارش‌هاي 6ماهه براي انجام معاملات طي روند يك ماه آتي، انتشار خبر توقف عرضه محصولات پتروشيمي در بورس كالا و نامه شركت پالايش و پخش به پالايشگاه‌ها در خصوص لزوم واريز مبلغ مابه‌التفاوت نرخ ارز مرجع و مبادله‌‌اي از جمله اخبار تاثيرگذار بر اين بازار بودند. بر اين اساس از 13 تا 20 مهرماه شاخص كل بورس تهران از 66 هزار و 662 واحد به 69 هزار و 703 واحد رسيد که در پی این فعاليت 6 روزه خود بازدهي 6/4 درصدي را عايد سرمايه‌گذاران خود كرد.  روز گذشته نیز به عنوان اولين روز كاري بورس تهران، بازدهی این بازار از رشد 8/1 درصدي برخوردار شد. اما در میان صنایع بورسی؛ صنعت سرب و روي به عنوان يكي از صنايع پرپتانسیل و با مزيت نسبي بازار سرمايه در هفته‌اي كه سپري شد با نوسانات مثبت و منفي همراه بود كه البته كفه تقاضا نسبت به عرضه سهام در اين گروه بيشتر بود. در این میان توجه سهامداران به اين صنعت از آنجا شروع شد که گروه توسعه معادن روی حکمی را از دادگاه ارائه كرد كه از ضرورت  واگذاری بخش قابل توجهي خاك معدن انگوران به «كروي» حكايت داشت كه البته اين موضوع حاشیه‌‌هایی را در بازار به دنبال داشت. اما در نهايت سهام موجود در اين صنعت با اقبال معامله‌گران مواجه شد؛ اما خبر مهم‌تر اينكه فعالان گروه سرب و روي شاهد عرض اندام بخش خصوصي واقعي اين صنعت هستند به‌طوری که گروه زرين معدن آسيا كه این روزها به عنوان ليدر بخش خصوصي صنعت سرب و روي از آن ياد مي‌شود هم برنامه افزایش سرمايه‌هاي 400 درصدی خود را در پیش رو دارد و در کنار آن  بهره‌برداري از يك معدن سرب جديد و  برنامه‌ريزي دقيق برای بهره‌برداري از معدن غني و بزرگ مهدي‌آباد را به عنوان برنامه ديگر خود اعلام كرده است. از سوي ديگر بهره‌برداري از طرح 6 هزار تنی دندی کالسیمین به عنوان ديگر متغيري بود كه توانست سهام «فاسمين» را به عنوان يكي از شركت‌هاي مورد توجه اين صنعت در بازار با نوسان‌هاي مثبت برخوردار سازد.