شاهین یاسمی


خیابان حافظ خلوت است. به سمت زیر پل می‌رویم که قدری از ترافیک صبحگاهی این‌بار در محدوده طرح ترافیک نصیب‌مان می‌شود. ساختمان شیشه‌ای جلوی رویمان نمایان می‌شود. تنها کافی است به در ورودی این ساختمان نزدیک شوید تا متوجه شوید که تالار شلوغ است. صدای همهمه از داخل تالار شیشه‌ای بیرون می‌آید؛ تالاری که در آن اعداد و ارقام حرف اول و آخر را می‌زنند. هرکسی وارد این تالار می‌شود به دو رنگ حساس است؛ سبز و قرمز. سبز یعنی پیروزی و خوش‌شانسی و قرمز یعنی شکست و بدشانسی. کسی که قبل از ساعت 9 صبح وارد تالار شیشه‌ای زیر پل حافظ می‌شود، می‌داند که سه ساعت پرهیجان در انتظارش است؛ سه ساعتی که ممکن است او را پولدار یا بی‌پول کند. چند وقتی است که اهالی این تالار به رنگ سبز عادت کرده‌اند. اگر قرار باشد اوضاع و احوال بازار حالاحالا‌ها همین‌طور باقی بماند، اهالی تالار که به دو رنگ سبز و قرمز خو کرده‌اند، با رنگ قرمز بیگانه می‌شوند. البته برعکس این اتفاق هم قبلا و به‌ویژه در هشت سال اخیر بارها افتاده و در دوران اپیدمی رنگ قرمز در بورس تهران شایع شده بود. این اپیدمی اما این‌بار رنگ عوض کرده و با دیپلماسی نرمش و تدبیر و امید سبز شده است. رنگ سبز هم که از دیرباز یک رنگ دوست‌داشتنی و مقدس برای ایرانیان به شمار می‌رود، وقتی در بازار سرمایه تکرار شود، اهالی بازار سهام و بورس‌بازان را بشاش و شاداب و خوب و خوش و خرم می‌کند؛ زیرا آن روزها برایشان روزهای سبز پیروزی است. رنگ سبز این روزها حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، به‌ویژه برای حافظ‌نشینان که هر روز ارقام و اعداد سبزی روی مانیتورهای بزرگ و کوچک جلوی رویشان رفت‌وآمد می‌کنند. اما همین اعداد و ارقام سبز معانی مختلفی در درونشان نهفته است. وقتی در مقابل نمادها عدد 4 یا 3/99، 3/98 و... زیر ستون‌درصد تغییر باشند، یعنی آن روز، روز شانس و اقبال سهامداران آن‌ها است؛ زیرا صف تقاضا برای خریدشان در ماکزیمم قیمت مجاز روزانه تشکیل شده و پرطرفدارند. قصه امروز ما از آنجا شروع می‌شود که روز گذشته دوباره شاخص‌های بورس تهران گل کاشتند و در طول یک ساعت دو رکورد تاریخی را از آن خود کردند. در یک ساعت اول معاملات بازار سرمایه شاخص کل بورس از دو قله 70 و 71‌هزار واحدی عبور کرد. در دو ساعت بعد شاخص در محدوده 71‌هزار واحد نوسان کرد و درنهایت با عدد 70‌هزار و 951 واحد بازار به کار خود پایان داد. رشد 1248 واحدی شاخص کل در روز گذشته تحت‌تاثیر رونق شدید معاملات در بعضی نمادهای گروه‌های نفتی، فلزی، معدنی، شیمیایی، دارویی‌ها، سیمانی‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری با جهش قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو شد و توانست یک روزه 1/8 ‌درصد رشد کند.
جو معاملات در بعضی دیگر از گروه‌های پیشرو مانند خودرو و بانکی و بعضی از تک‌سهم‌ها مثبت بود و درنهایت دیروز به یک روز به‌یادماندنی در تاریخ بورس تهران تبدیل شد. پس از عبور شاخص کل در یک ساعت اول از قله 70‌هزار واحدی با وجود تاثیرگذاری خبری مبنی بر افزایش نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها، شاخص کل متاثر از عرضه صف‌های خرید نمادهای پیشرو در محدوده مثبت موفق به ادامه سیر صعودی خود شد و تا پیش از اتمام ساعات اولیه، موفق به ورود به کانال 71‌هزار واحدی شد. پس از عبور موفقیت‌آمیز از محدوده مقاومتی، روند باثباتی بر شاخص کل مسلط شد و درنهایت شاخص کل تحت‌تاثیر افول ارزش سهام در بسیاری از نمادها در صنایع کوچک و بزرگ بازار نتوانست خود را بالاتر از مرز 71‌هزار واحدی نگه داشته و کمی پایین‌تر از این میزان به کار خود پایان داد، درحالی که روزهای سبز بازار سرمایه همچنان ادامه دارد و هر روز شاهد رکوردشکنی‌های پی‌درپی شاخص‌های اصلی بازار هستیم. این روزها حتی گروه‌هایی که در هفته‌های گذشته از جانب سرمایه‌گذاران چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفتند، صف‌های خرید را تجربه می‌کنند و در حداکثر مثبت دامنه نوسان خود معامله می‌شوند. اما توجه به این نکته خالی از لطف نیست که به دلیل دید بلندمدتی که تعداد قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران بورسی و کهنه‌کاران بورس دارند، نمی‌توان به‌طور قطعی درباره رشد یا افت شاخص در شرایط کنونی بازار پیش‌بینی داشت. اگر زاویه نگاه‌مان را هم تغییر دهیم واضح و مبرهن است که با توجه به سیر صعودی ارزش سهام بسیاری از نمادها طی یک ماه اخیر، امروز سرمایه‌گذارانی تصمیم به خروج از بازار سرمایه می‌گیرند که به دنبال شناسایی و ذخیره سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌هایشان هستند. بیم آن می‌رود که در صورت اضافه شدن بر تعداد این‌گونه سرمایه‌گذاران، امکان ریزش شاخص در هر زمان و با یک شوک هیجانی به دلیل خروج نقدینگی از بازار وجود دارد. بنابراین نباید همه چیز را سبز ببینیم و انتظار داشته باشیم اعداد و ارقام روی مانیتورها همواره سبز و مثبت باشد؛ زیرا روند طبیعی بازار سهام به این معنا نیست که بازار همیشه در یک جهت و به سمت بالا حرکت کند. هر حرکت رو به بالایی و هر نوسان مثبتی برای آن‌که روی موج سینوسی طبیعی بازار حرکت کند، باید در مواقعی هم نزولی باشد و به سمت پایین تغییر کند. از طرفی با تبلیغات گسترده رسانه‌ای که درباره روند مثبت و رکوردشکنی‌های بورس شکل گرفته، شاهد ورود سرمایه‌های تازه‌واردان به بازار سهام هستیم. این اتفاق به خاطر امنیت سیاسی و انتظارات شکل گرفته نسبت به آینده در بازار ایجاد شده و حتی توانسته نقدینگی‌های سرگردان را به سمت بورس جذب کند. این تلقی که نقدینگی سرازیر به بورس تنها حاصل از سرمایه‌های خارج شده از بازارهای موازی و پول یعنی ارز و طلا بوده، چندان درست نیست و به‌نظر می‌رسد با توجه به سطح کنونی ریسک بازار سرمایه به‌زودی شاهد ورود طیف وسیع‌تری از افراد تازه‌وارد به بازار باشیم. از بحث رشد هیجانی و انتظارات ناپایدار شکل گرفته برپایه مسائل سیاسی داخلی و خارجی در بازار که بگذریم یکی از مهم‌ترین دلایل رشد شاخص‌ها و قیمت‌های سهام شرکت‌های بورسی، بهبود بعضی از عوامل اقتصادی است. برای مثال رشد نسبی نرخ محصولات در صنایعی مانند شیمیایی، پتروشیمی و فلزات اساسی که با بازارهای پایه در ارتباط هستند نیز در حمایت از رشد ارزش سهام در این‌گونه گروه‌ها موثر بوده است.