چرا صعود؟ چرا نزول؟

سید‌یوسف‌هاشمی *

بورس تهران هرچند آخر هفته متعادلی را پشت سر گذاشت، اما در میانه هفته با تنزلی معنادار مواجه بود.
حال در شرایط کنونی سوال مهم این است که چرا بازار سهام با گذشت چندین هفته صعود در هفته‌ای که گذشت روند نزولی را درپیش گرفت؟

در پاسخ به این سوال می‌توان به دلایل مختلفی اشاره کرد که با دست به دست دادن آنها عرضه سهام توسط فروشندگان توانست خریداران را از پا درآورده و نتیجه‌اش کاهش سطح قیمت‌های سهام شرکت‌ها بود؛ حال اگر بخواهیم به این دلایل اشاره کنیم می‌توان آنها را این‌گونه برشمرد: دلیل اول به اصطلاح فعالان بورس استراحت بازار است، این فرآیند زمانی اتفاق می‌افتد که بازار چند روز متوالی رشد قیمت‌ها را تجربه کرده و عده‌ای از سهامداران با هدف شناسایی سود اقدام به فروش سهام می‌کنند، البته این فرآیند سهامداران تازه را با قیمت جدید وارد بازار می‌کند که اگر در حجم بالا صورت پذیرد به نوعی کف قیمتی در سطوح جدید را به وجود می‌آورد، این دلیل یک فرآیند طبیعی است که مسبب اصلی نوسانی بودن بازار سرمایه است؛ دلیل دوم، نوسانات شدید قیمت ارز در هفته گذشته بود که پس از چند هفته ثبات نسبی در بازار ارز دوباره نظر سرمایه گذاران را به خود جلب کرد.
سومین دلیل، وضعیت نا معمول در معاملات بورس کالا بود که با توجه به اظهارنظر بعضی از مسوولان در مورد این بازار، عرضه و تقاضا در بازار مبادلات کالا را تحت شعاع خود قرار داد و قیمت محصولات را از روند معمول خارج و عرضه‌کنندگان و متقاضیان را سردرگم کرد، همچنین تصمیمات شتاب زده در خصوص محدودیت در صادرات بعضی کالا‌ها بر این وضعیت دامن زد.
دلیل چهارم، اعلام وصول سوال از رییس‌جمهور توسط مجلس شورای اسلامی با محوریت نوسانات نرخ ارز بود که خود دغدغه‌هایی را در بین سرمایه‌گذاران درخصوص مسائل داخلی کشور به وجود آورد.
پنجمین دلیل، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در هفته گذشته بود که به علت مواضع متفاوت دو کاندیدا در خصوص سیاست‌های خارجی، سرمایه گذاران را به نظاره نشاند تا بعد از نتایج آرا اقدام به تحلیل و تصمیم‌گیری کنند.
این دلایل عدم اطمینان از وقایع پیش رو بازار را به شدت افزایش داد که خود نزول بورس را به همراه داشت، البته نکته قابل توجه این است که تداخل این عوامل می‌توانست بازار سهام را بیشتر تحت‌الشعاع قرار داده و نزول سنگین‌تری را در پی داشته باشد، اما گزارش‌های بسیار خوب برخی شرکت‌ها از روند تولید و فروش و سودآوری در شش ماه گذشته یک تنه در مقابل عرضه‌های سنگین ایستاد و جلوی ریزش بیشتر بازار را گرفت و حتی فروشندگان کوتاه مدت را نیز به این فکر فرو برد که آیا دسترسی به سهام این شرکت‌ها در قیمت‌های فروش رفته بار دیگر قابل خرید است یا خیر؟
بسیارحائز اهمیت است که در حال حاضر قیمت سهام یکسری از شرکت‌ها در محدوده‌ای قرار گرفته‌اند که عوامل مطرح شده در بالا دیگر توان شکستن آنها را نداشته و دلایل قوی تری برای نزول احتیاج دارند، در مقابل ثبات نسبی در مسائل اقتصادی و سیاسی می‌تواند روند صعودی در قیمت‌ها را ایجاد کرده و سرمایه گذاران بیشتری را به سمت بازار سرمایه سوق دهد.
*کارشناس بازار سرمایه

------------------------------------------------------------------------

آرامش پایدار یا ناپایدار؟

سردار خالدی: نوسان بازار سکه و ارز ادامه یافت اما در پایان روزپنج‌شنبه نسبت به روز شنبه هفته گذشته قیمت سکه در قراردادهای آتی کاهش نزدیک به دو درصدی را تجربه کرد، این در حالی است که کاهش قیمت‌ها پایدار نیست و ممکن است به تبع از تحولات بازارهای جهانی و از سویی تغییرات بازار داخلی شرایط برای افت و خیزهای غیر قابل پیش‌بینی مهیا شود.

اوباما پیروز شد، طلا جان گرفت
افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی اولین پیامد پیروزی اوباما در انتخابات ریاست جمهوری بود؛ تحرکات مثبت قیمت‌ها در شرایطی ادامه پیدا کرد که با برنده شدن باراک اوباما رییس جمهور فعلی ایالات متحده انتظارات مبنی بر ادامه و استمرار سیاست‌های پولی معروف QE3 قوت گرفته است. البته متناسب با این سیاست، بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا «اسپایدر» (SPDR) اعلام کرد به ذخایر طلای خود اضافه کرده و به نظر می‌رسد بسیاری از سرمایه‌گذاران با دورنمای صعودی برای بازارهای طلا، موقعیت‌های خرید را آغاز کرده‌اند. این در حالی است که روزپنج‌شنبه در جلسه ماهانه بانک مرکزی اتحادیه اروپا اعلام شد این بانک سیاست‌های پولی خود را تغییر نمی دهد و نرخ بهره در همان عدد 75/0 درصد باقی می‌ماند، بانک مرکزی انگلیس نیز نرخ بهره خود را بدون تغییر اعلام کرد. البته تغییرات بازارها به تصمیم گیری‌ها در اقتصاد ایالات متحده و چین برمی‌گردد؛ پس از پایان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده سوال اصلی این است که آیا با توجه به عدم توافق روی افزایش مالیات ثروتمندان (تاکید بر پایین نگه داشتن مالیات) و از سویی عدم کاهش بودجه اقتصاد ایالات متحده می‌تواند از کاهش کسری بودجه شدید و بدهی‌های سنگین رهایی یابد؟ پاسخی که به طور مستقیم می‌تواند روی شرایط رکودی فعلی اقتصاد این کشور تاثیرگذار باشد. منتقدان با بیان اینکه با توجه به سیاست‌های فعلی، نرخ تورم و نرخ بیکاری افزایش خواهد یافت بر این باورند با شرایط موجود، احتمال ادامه رکود غیرممکن نیست. این در شرایطی است که فدرال رزرو اعلام کرد سیاست‌های پولی اعمال شده روی بهبود بازار کار و وضعیت مسکن تاثیر خوبی گذاشته و این نهاد مصمم است برای بهبود اوضاع، سیاست‌های تزریق نقدینگی‌ها را ادامه دهد.
البته موضوع سیاست‌های پولی ایالات متحده تنها بخشی از عوامل تاثیر گذار روی روند بازارها است؛ برگزاری کنگره حزب کمونیست چین از روز پنج شنبه هفته گذشته به منظور تغییر رهبری و انتقال قدرت در شرایطی که رهبری جدید این کشور قصد دارد با سیاست‌های اصلاحی جدید برنامه‌های سیاسی و اقتصادی این کشور را طی 5 تا 10 سال آینده تعیین کند از فاکتورهای تاثیرگذار روی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران بوده است.
سرمایه‌گذاران متناسب با برآیند اتفاقات اخیر، انتظار دارند رسیدن به سطوح قیمتی یک هزار و 800 دلار تا 2 هزار دلار به ازای هر اونس تا قبل از پایان سال جاری میلادی برای طلا امکان پذیر باشد.
روند بازار ارز و سکه تغییر می‌کند؟
در بازارهای داخلی، نوسان‌ها ادامه دارد و تا زمانی که وضعیت به همین صورت باشد و دولت در قبال بازار ارز سیاست منسجم و واحدی را اعمال نکند چه بسا افت و خیزها ادامه خواهد داشت‌و‌سرمایه‌گذاران با حالت تردید معاملات را دنبال می‌کنند. برخی تحلیلگران شرایط کوتاه مدت بازار ارز و سکه را نزولی ارزیابی می‌کنند و بر این باورند با سیاست‌هایی مبنی بر فروش ارز صادرکنندگان با قیمت مشخص و به نوعی تزریق ارز، شرایط التهاب تا حدودی کم خواهد شد، اما سوال اصلی این است که این تدابیر تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و آیا صادرکنندگان راضی می‌شوند همچنان به این روال ادامه دهند؟ این در حالی است که وضعیت مبهمی از آینده ترسیم می‌شود؛ البته در صورتی که عوامل برونزای سیاسی دست به دست هم بدهند و شرایط برای بهبود اوضاع فراهم شود چه بسا شرایط نزولی ادامه خواهد یافت اما تمام این گفته‌ها در حد گمانه زنی است و همه این شرایط بستگی به تصمیم‌گیری‌های دولت در این خصوص دارد. برخی از تحلیلگران نیز از افزایش قیمت‌ها در آینده نه چندان دور خبر می‌دهند و آن را به عنوان چشم انداز بازار ترسیم می‌کنند؛ در هر حال به نظر می‌آید روزهای آینده دستخوش تغییرات گسترده‌ای باشیم و به تبع از این اوضاع، روال قیمت‌ها و رفتار معاملاتی سرمایه‌گذاران عوض شود.
در بازار آتی، آینده مبهم است
دادوستدها در بازار آتی متناسب با بازار نقدی در شرایطی نوسانی بود که پیش‌بینی از آینده بازار همچنان به وضعیت بازار نقدی گره خورده، اما موضوعی که در بازار آتی مطرح شده این است که سیاست‌ها و تدابیر مدیریت قراردادهای مشتقه در چند هفته گذشته اگر چه در پی کاهش التهاب‌ها و افزایش قیمت‌ها بوده، اما روی حجم و ارزش مبادلات نیز تاثیرگذار بوده و به نوعی از عمق بازار کاسته؛ این در حالی است که برای اغلب سرمایه‌گذاران همچنان نگرانی‌ها بابت افزایش میزان وجه تضمین قراردادهای آتی و از سویی محدودیت‌ها در بازار وجود دارد و تاکید بر این است که بورس در این خصوص تجدیدنظر به عمل آورد اگر چه به نظر می‌رسد با وجود همه این تدابیر، بازار مسیر خود را می‌رود و دادوستدها شرایط بهتری پیدا کرده است. بازار قراردادهای آتی در مجموع طی چهار روز کاری (ازابتدای روز یکشنبه تا پایان روز چهارشنبه) 46 هزار و 770 قرارداد به ارزش 6 تریلیون و 348 میلیارد و 356 میلیون و450 هزار ریال معامله شد. برای سررسیدهای آبان‌ماه 4 هزار و 554 قرارداد به ارزش 559 میلیارد و 72 میلیون و 800 هزار ریال، سررسیدهای آذرماه 7 هزار و 243 قرارداد به ارزش 936 میلیارد و 700 میلیون ریال، سررسیدهای دی‌ماه 34 هزار و 973 قرارداد به ارزش 4 تریلیون و 852 میلیارد و 583 میلیون و 650 هزار ریال دادوستد شد.
روند قیمت‌ها نیز در حالی با نوسان دنبال شد که در پایان روز پنج شنبه نسبت به روز شنبه قیمت‌ها کاهشی بود؛ سکه سررسید آبان‌ماه 17 هزار و 983 تومان(47/1 درصد)، سررسید آذرماه 26 هزار و 273 تومان(06/2 درصد) و سررسید دی‌ماه 10 هزار و 491 تومان(77/0 درصد) افت داشت. پیش‌بینی‌ها نسبت به روند قیمت‌ها در بازار طی هفته پیش رو نیز علاوه بر اینکه از بازارهای جهانی وام خواهد گرفت منتظر اخبار و گزارش‌های داخلی خواهد بود، اما در مجموع روند دادوستدها به گونه ای است که نمی شود به پایدار بودن قیمت‌ها اطمینان کرد و چه بسا این روند تنها برای مدت کوتاهی ادامه داشته باشد.