مقدمه:

صنعت حفاری برای کمک به توسعه صنعت نفت نقش بسیار مهمی دارد و با توجه به اینکه صنعت نفت همواره در اقتصاد ایران نقش برجسته ای داشته است، صنعت حفاری پیشاهنگ حرکت روبه جلوی صنعت نفت در سال های آتی خواند بود.

تاریخچه شرکت:

در تاریخ 1377.12.24 به موجب مصوبه هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران، شرکت حفاری شمال به عنوان یکی از شرکت های بالادستی و تابعه شرکت ملی نفت ایران به شماره 149235 نزد ادراه ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید. در اردیبهشت سال 1384 با تلاش متخصصان شرکت حفاری شمال پس از انتقال و به کارگیری دستگاه حفاری دریایی ایران خزر در آب های ترکمنستان، این هدف به نتیجه رسید و برگ زرینی در تاریخ صنعت نفت ایران رقم خورد. در پی سیاست های اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جهت افزایش مشارکت و بهره وری بخش خصوصی، پس از استانداردسازی زیر ساخت ها و حصول معیارها برای ورود به عرصه خصوصی و بازار بورس، براساس صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده 1387.6.31 صاحبان سهام، نوع شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافت. و به تدریج وارد بخش خصوصی گردیده که نهایتا در تاریخ 1390.2.27 با واگذاری 50 به علاوه یک سهم، شرکت کلا به بخش خصوصی (شرکت مالی و سرمایه گذاری پیشرو ایران) واگذار گردید.

مرور کلی بر جایگاه شرکت در صنعت حفاری و وضعیت رقابتی آن در سال 1390

شرکت ملی حفاری ایران یکی از شرکت ‌های بالا دستی شرکت ملی نفت ایران است که به موازات عملیات حفاری در زمینه ارائه خدمات فنی تخصصی این صنعت در مناطق خشکی و دریایی 11 استان کشور حضور فعال دارد. سال 1390حاوی رخدادی مهم برای صنعت نفت ایران بود:کشف میدان عظیم نفت و گاز در دریای خزر که شرکت حفاری شمال وظیفه راهبری دستگاه حفاری نیمه شناور امیرکبیر را در دریای خزر بر عهده داشت. شرکت حفاری شمال با در اختیار داشتن 9 دستگاه دکل حفاری خشکی در سال 90 در مناطق ذیل مشغول به عملیات حفاری و تکمیل چاه های نفت و گاز بوده است. محدوده عملیاتی شرکت حفاری شمال شامل فکه، ماهشهر و هندیجان استان خوزستان، خانگیران خراسان رضوی، دهلران ایلام، فیروز آباد و قیر استان فارس می باشد. متراژ حفاری شده توسط این شرکت تا تاریخ 29 اسفند 1390، 37255 متر بوده است.

شرکت حفاری شمال در حال حاضرخدمات فنی و حفاری گسترده ای را در زمینه حفاری، خدمات سیمانکاری و اسیدکاری، خدمات انحرافی، نمودارگیری از چاه ها، خدمات راندن لوله های جداری، خدمات ابزار و لوازم در گردش، مهندسی گل و سیمان، خدمات چاه پیمایی، کنترل عملیات حفاری، راهبری شناورهای 1،2 را به شرکت های نفت خرز در دریای خزر، شرکت دراگون ویل در آب های ترکمنستان در دریای خزر، شرکت های نفت مناطق مرکزی و نفت قلات قاره در خشکی ارائه می نماید.

بازار هدف شرکت:

ایران:

کشور ما در حال حاضر برای اجرای طرح های توسعه افزایش تولید نفت،‌ افزایش ضریب برداشت از مخازن نفت و تعمیرات چاه‌های قدیمی، نیاز مبرم به دکل ‌های جدید حفاری در بخش خشکی و دریا دارد. این مهم، بازار هدف مناسبی را در داخل کشور برای شرکت حفاری شمال فراهم نموده است.

ترکمنستان و قزاقستان:

رویکرد شرکت‌ های بین‌المللی تراز اول در کسب سهم بازار بیستر این دو کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که در جهت کشف و بهره ‌برداری از ذخایر نفتی موجود در این کشورها آغاز شد، بازار نوینی را ایجادکرده است که با توجه به محدویت‌ های دریایی از لحاظ عدم امکان انتقال سکوی حفاری از خارج از محدوده دریای خزر، شرکت حفاری شمال را برترین خدمات دهنده در این حوزه نفتی قرار داده است. دکل حفاری ایران خزر با توجه مشخصات فنی و توان بالای عملیاتی، از مهمترین عوامل توسعه بازار شرکت حفاری شمال در انتقال دکل های خشکی برای عملیات حفاری در حوزه خشکی این کشورها می‌باشد.

پاکستان:

این کشور در سال ‌های اخیر فعالیت‌ خود در امور اکتشافات نفت به طور چشم‌گیری افزایش داده است و با توجه به روابط حسنه سیاسی و مشترکات مذهبی و قومی فی مابین ایران و پاکستان، زمینه مشارکت شرکت‌های ایرانی را در این پروژه‌های نفتی تقویت کرده است.

اطلاعات طرح های توسعه شرکت:

*تکمیل ساخت و عملیاتی نمودن دکل حفاری دریایی سحر2

*توسعه ناوگان حفاری در بخش "دریا" و "خشکی"

*توسعه ناوگان خدمات فنی و جانبی حفاری "از قبیل خرید 5 الی 6 دستگاه پمپ تراک تزریق سیمان، خرید 7 الی 9 دستگاه نمودارگیری از گل حفاریMUD LOGGIND و همچنین تجهیزات راندن لوله جداری)

دستاوردهای مهم شرکت در سال 1390:

*انتخاب شرکت حفاری شمال به عنوان یکی از برترین شرکت های فعال اقتصادی در سال 1390

*معرفی شرکت حفاری شمال به عنوان رتبه 6 در بین شرکت های پذیرفته شده در بورس از نظر شفافیت مالی .

*کشف نخستین میدان هیدروکربوری در آبهای عمیق داخلی دریای خزر.

*وارد نمودن اولین دستگاه حفاری دریایی پایه دار ملکی نو پس از 28 سال به آبهای خلیج فارس .

*دارا بودن قراردادهای بلند مدت داخلی و بین المللی عملیات حفاری در بخش دریا و خشکی

*مدیریت و راهبری شناورهای کاسپین 1 و 2 و انجام عملیات لنگر اندازی.

*حفاری،تعمیر و ترمیم چاه های نفت و گاز در آبهای کشور ترکمنستان طبق استانداردهای بین المللی) قرارداد بین المللی سکوی ایران خزر با شرکت دراگون اویل)

در ادامه بررسی شرکت مذکور، اقلام ترازنامه و نسبت های مالی شرکت مورد توجه قرار کرفته است.

اقلام مهم ترازنامه شرکت طی سال های 88-90

ارقام به میلیون ریال

نسبت های مالی

حاشیه سود خالص و حاشیه سود ناخالص و سود عملیاتی شرکت طی سه سال اخیر با روند نزولی مواجه شده است. بازدهی حقوق صاحبان سهام طی سال های 88-90 تغییر محسوسی نداشته و از لحاظ نسبت جاری شرکت در جایگاه مناسبی قرار دارد. نسبت بدهی شرکت (مجموع بدهی ها در مقایسه با کل دارایی ها) از 0.32 در سال 88 به 0.43 در سال 90 افزایش یافته است.

قراردادهای منعقده شرکت:

مفروضات به کار گرفته شده:

1- نرخ دلار اتاق مبادلاتی با برابری 25.000ریال

2- نرخ یورو اتاق مبادلاتی با نرخی برابر با 30.000 ریال

3- محاسبه درآمد حاصل از دکل ایران خزر به صورت روزانه 139.254 دلار

4- محاسبه درآمد دکل نیمه شناور امیر کبیر با نرخ روزانه 140.000 دلار به اضافه 2.500 یورو

5- محاسبه درآمد حاصل از اجاره دکل های 110 الی 116 و 119 براساس نرخ روزانه 27.340 یورو

6- درآمد اجاره دکل 117 بر اساس نرخ روزانه 294.772.148 ریال

7- درآمد اجاره دکل سحر 1 براساس نرخ روزانه 151.000 دلار

8- درآمد اجاره 4 دستگاه پمپ تراک با نرخ روزانه هر دستگاه 5.000 یورو

با توجه به تغییر نرخ محاسبه درآمدهای شرکت به دلیل تغییر نرخ محاسبه درآمد قرادادها از نرخ مرجع به نرخ آزاد و مبادله ای میزان افزایش درآمدها و در نتیجه سود شرکت به شرح ذیل محاسبه گردیده است.






شرکت حفاری شمال برای درآمد خدمات صادراتی خود دلار 17.000ریالی و یوروی 23.000 ریالی را محاسبه کرده است که با تغییر این نرخ ها با نرخ های ارز اتاق مبادلات، به عدد 4.595.672 میلیون ریال دست می­یابیم که 12.13 درصد از پیش بینی شرکت که برابر با 4.098.361میلیون ریال است، بیشتر می­باشد. همچنین این شرکت درآمد خدمات داخلی خود را با نرخ ارز مرجع (دلار: 12.260 ریال و یورو: 16.058ریال) پیش بینی کرده است که با جایگزین کردن ارز های اتاق مبادلاتی به جای ارز مرجع به مابه التفاوت 1.141.938 میلیون ریال دست می­یابیم که از مابه التفاوت محاسبه شده توسط شرکت با نرخ های دلار 17.000 و یورو 23.000 ریالی که برابر با 866.329 میلیون ریال پیش بینی شده است، 32 درصد بیشتر می ­باشد. این اعداد در صورت سود و زیان ارائه شده در جدول صفحه بعد گنجانده شده و به سود هر سهمی برابر با 774 ریال رسیده ایم که 46 درصد نسبت به سود هر سهم اعلامی از سوی شرکت، بیشتر است.

پیش بینی صورت سود و زیان:

مبالغ به میلیون ریال


با مرتبه P/E=4 ارزش سهام شرکت 3100 ریال می باشد. قابل توجه است فقط یکی از دکل های شرکت، دکل نیمه شناور امیرکبیر می باشد که دارای ارزش حداقل 160 میلیون دلار می باشد. لذا با توجه به دلار 2500 تومان ارزشی بالغ بر 400 میلیارد تومان دارد. خاطر نشان می سازد ارزش شرکت با قیمت 250 تومان بالغ بر 650 میلیارد تومان می باشد، بنابراین ارزش دکل مزبور حداقل 60 درصد ارزش بازار شرکت حفاری شمال است. شرکت علاوه بر این دکل دریایی، دارای دکل دریایی ایران خزر و حداقل ده دکل خشکی می باشد. حداقل ارزش دکل های مزبور بیش از 1000 میلیارد تومان می باشد. که حداقل ارزش جایگزینی شرکت 400 تومان به ازای هر سهم می باشد.

تهیه کننده : نرگس نبوی