یکی از اشتباهاتی که افراد زیادی(سرمایه گذار و غیرسرمایه گذار) با آن روبرو می شوند ، فرااعتمادی (over confidence) یا اعتماد بیش از حد است. فرا اعتمادی یک سوگیری رفتاری است. فرا اعتمادی باعث زیان به معامله گران می شود.

فرا اعتمادی یا اعتماد بیش از حد به خود در بیان کلی می تواند به عنوان یک اعتقاد بی اساس در مورد توانایی های فرد خلاصه شود و این مفهوم نشان می دهد افراد هم در مورد توانایی های خود در پیش بینی و هم در مورد دقت اطلاعاتی که در اختیار آنها قرار می گیرد براوردی بیش از اندازه دارند و رویدادهای مدنظر خود را حتمی می دانند. به طور خلاصه می توان گفت که اغلب مردم خود را از آنچه واقعا هستند باهوش تر می پندارند و بر این باورند که اطلاعات بهتری نیز در اختیار دارند. به عنوان مثال وقتی خبر محرمانه ای را از یک مشاور مالی بشنوند و یا مطلبی را در اینترنت بخوانند بلافاصله آمادگی دارند تا بر اساس مزیت اطلاعاتی خود عمل کنند مثلاً در مورد یک سرمایه گذاری به سرعت تصمیم گیری می کنند.

چهار نوع رفتاری که با سوگیری فرااعتمادی می تواند به سرمایه گذار صدمه بزند :

  • سرمایه گذاری که بیش از حد مطمئن است توانایی های خود را در ارزیابی سهام یک شرکت به عنوان یک سوژه سرمایه گذاری بیش از حد تخمین می زند در نتیجه آنها اطلاعات منفی را که به طور طبیعی علامت هشدار دهنده ای مبنی بر اینکه خرید سهام نباید صورت گیرد و یا اگر خریداری شده باید بفروش برسد را نادیده می گیرند.
  • سرمایه گذاران بیش از حد مطمئن در نتیجه این باور که آنها اطلاعات ویژه ای در اختیار دارند(که دیگران ندارند) معاملات پرحجمی را انجام می دهند. تجربه نشان می دهد که انجام معاملات زیاد در بلندمدت غالباً منجر به بازدهی ضعیف می گردد.
  • سرماسه گذاران بیش از حد مطمئن عملکرد تاریخی عملکرد تاریخی سرمایه گذاری های خود را نمی دانند و یا به آن اهمیت نمی دهند لذا ممکن است ریسگ از دست دادن اصل سرمایه خود را کمتر از واقع برآورد کنند و در نتیجه معمولاً عملکرد ضعیف و غیرمنتظره پرتفوی در انتظار آنان است.
  • سرمایه گذاران بیش از حد مطمئن، پرتفوهای غیرمتنوعی را در اختیار دارند از این رو بدون یک تغییر متناسب در ظرفیت ریسک پذیری، ریسک بیشتری را تحمل می کنند. این سرمایه گذاران حتی اغلب نمی دانند که آنها ریسکی بیشتر از آنچه که ظرفیت و تحمل آن را دارند تقبل کرده اند.

فرااعتمادی به دو نوع تقسیم می شود: فرااعتمادی در پیش بینی و فرااعتمادی به اطمینان.

فرااعتمادی در پیش بینی ها همانطور که در نامش پیداست یعنی افراد به پیش بینی های خود بیش از حد اطمینان دارند به عنوان مثال سرمایه گذاران هنگام پیش بینی سود شرکت ها به پیش بینی خود بیش از اندازه اطمینان دارند که با انحراف بسیار اندکی رخ دهد و یا مثلا وقتی ارزش یک سهم را برآورد می کنند درصد انحراف بسیار پایینی را برای ارزش پیش بینی سهم خود مدنظر دارند و ریسک از دست دادن اصل سرمایه خود را هنگام سرمایه گذاری در آن سهم کمتر از واقع بیان می کنند.

اما افرادی که دچار سوگیری فرااعتمادی به اطمینان هستند در مورد قضاوت های خود خیلی مطمئن هستند. اصولاً افراد تمایل دارند که اعتماد زیادی به صحت و دقت قضاوت های خود داشته باشند. مثلاً برای تصمیم گیری سرمایه گذاری در یک شرکت خاص اغلب انتظار زیان را نادیده می گیرند و بعدا در صورتی که شرکت عملکرد ضعیفی داشته باشد احساس تعجب یا نارضایتی می کنند. این گونه افراد معمولا معاملات پرحجمی را انجام می دهند و صاحب پرتفوهایی می شوند که به اندازه کافی متنوع نیست.