اهميت تحليل در انتخاب سهام پرپتانسيل
مجيد اسكندري: فعالان بازار سرمايه براي موفقيت و دستيابي به سود بيشتر در اين بازار، همواره علاوه بر پيگيري اخبار، وقايع و حتي شايعات موجود به دنبال تحليل‌هاي ارائه شده از سوي كارشناسان بازار هستند. بخش مهمي از اين تحليل‌ها از سوي رسانه‌ها به ويژه سايت‌هاي اينترنتي فعال در زمينه بورس به كاربران ارائه مي‌شود.

اما كاربران در مواقع مختلف، رفتارهاي متفاوتي در قبال اين تحليل‌ها از خود بروز مي‌دهند. به عنوان مثال برخي كاربران، هنگامي كه بازار در ركود يا افت به سر مي‌برد، بر اين باورند كه تحليل جايگاه خود را در بازار از دست داده است. اين دسته از فعالان بازار باوجودي كه در زمان منفي بودن بازار، تحليل‌ها از پايين‌تر بودن ارزش سهام بسياري از شركت‌ها از ارزش ذاتي آنها حكايت داشت، توجهي به اين تحليل‌ها نداشتند. اما با رشد بازار و فراهم آمدن زمينه لازم براي كسب سود بيشتر و ايجاد شرايط رقابتي در بازار، بار ديگر توجه معامله‌گران به نقش تحليل‌ها در روند بازار جلب شده است.
اما يكي از تحليلگران بازار سرمايه در اين زمينه بر اين باور است كه نقش تحليل هيچ گاه از سرمايه‌گذاري حذف نمي‌شود بلكه ممكن است به دليل حاكميت برخي شرايط بر فضاي بازار روند سرمايه‌گذاري كمرنگ يا حتي متوقف شود.
توقف سرمايه‌گذاري در مرحله تحليل
رضا قهرماني، تحليلگر سايت بورس24 در گفت‌وگو با دنياي اقتصاد در اين‌باره گفت: به نظر می‌رسد در زمان افت بازار توجه به تحلیل از بین نرفته بود بلکه مسائل سیاسی سبب شده بوده سرمایه‌گذاری بر روی سهام حتی با وجود ارزندگی آنها صورت نگیرد. این یکی از ویژگی‌های تحلیل بنیادی است زیرا می‌دانیم تحلیل بنیادی دارای مراحل مختلفی از جمله تحلیل اوضاع و اقتصاد کشور، تحلیل صنعت و در نهايت تحلیل شرکت است. بر این اساس برای تصمیم‌گیری بر روی یک سهم خاص عبور از مراحل قبل لازم بوده و این مراحل پیوسته است.
وي خاطرنشان كرد: زمانی که ریسک سیستماتیک به دلیل مسائل تحریم، نوسانات دلار، مباحث داخلی سیاستمداران و ... افزایش یافته، سرمایه‌گذاری در همان مرحله اول تحلیل متوقف و گزینه عدم سرمایه‌گذاری از سوی سهامداران انتخاب مي‌شود. بنابراین، این بی‌میلی به بازار و کاهش معاملات و خرید سهام در بازار منفی به دلیل نتایج مراحل اولیه تحلیل بنیادی بوده است و نشان‌دهنده بي‌اطمیناني به تحلیل‌ها نيست.
قهرماني سپس درباره جايگاه تحليل‌هاي تكنيكال و فاندامنتال در بازار سرمايه كشور توضيح داد: با توجه به وضعیت کارآیی بورس تهران می‌توان گفت که این دو تحلیل مکمل یکدیگر هستند و به عبارتی در تحلیل بنیادی به دنبال پاسخ به سوال «چه چیزی (سهمی) بخریم؟» هستیم و در تحلیل تکنیکال به دنبال پاسخ سوال «چه زمانی بخریم؟» هستیم. بر این اساس می‌توان گفت که این دو نوع تحلیل دارای ارجحیت نسبت به یکدیگر نیستند و باید در کنار یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند.
اين تحليلگر بازار سرمايه درباره كاركرد رسانه‌هاي تحليلي در بازار سهام و خدماتي كه بايد به كاربران خود ارائه دهند، گفت: یکی از مهم‌ترین هزینه‌هایی که در بازار سرمایه وجود دارد هزینه‌های نظارت و شناسایی (تحلیل) ابزارهای مالی است. رسانه‌های تحلیلی می‌توانند به نمایندگی از سوی سهامداران اقدام به تحلیل سهام مختلف كرده تا سرمایه‌گذاران تصمیم مناسبی اتخاذ كنند.
وي افزود: این موضوع نمایندگی رسانه‌ها همچون صرفه‌جویی‌های ناشی از فعالیت در موسسات مالی سبب کاهش هزینه‌های نظارت مي‌شود و این تحلیل‌ها می‌تواند هم برای افرادی که آشنایی با بازار دارند و هم غیر‌حرفه‌ای‌ها مناسب باشد چرا که حتی حرفه‌ای‌ها توانایی رصد کل بازار را ندارند.
قهرماني سپس به تشريح وظايف رسانه‌هاي تحليلي در بازار سرمايه پرداخت و گفت: مهم‌ترین وظیفه رسانه‌های تحلیلی، ارائه تحلیل‌های مناسب (بنیادی و تکنیکال) به سرمایه‌گذاران است. رسانه‌های تحلیلی در ضمن می‌تواند به عنوان رابطی بین سهامداران و شرکت‌ها و همچنین محلی برای ایجاد رابطه بین سهامداران باشد تا سوال‌ها و ابهامات سهامداران را از بین ببرند. از طرفی عدم اطلاع‌رسانی مناسب و به موقع برخی از شرکت‌ها، باعث قوت گرفتن شایعات و نوسانات شدید قیمتی می‌شود که در اینجا رسانه‌های تحلیلی به عنوان یک رابط می‌توانند نقش مهمی در این میان داشته باشند و سبب از بین رفتن شایعات و واقعی‌تر شدن روند قیمت سهام بشوند.
اين تحليلگر بازار درخصوص امكان جهت‌دار عمل كردن رسانه‌هاي تحليلي در بازار گفت: به طور حتم سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران هوشیار هستند و در صورتی که از سوی رسانه‌ها اطلاعات جهت‌دار ارائه شود با گذر زمان آن رسانه اعتبار خود را از دست می‌دهد و از دست دادن مشتریان به معنای از بین رفتن آن رسانه خواهد بود.
ناپايداري پارامترهاي تحليل
مدير سايت تحليلي آرياسهم نيز درباره جايگاه تحليل در ميان سرمايه‌گذاران بورس به خبرنگار ما گفت: تجربیات ما در ده سال گذشته نشان مي‌دهد که از دید روانشناسی، سرمایه‌گذاران همواره تمایل دارند که خود را با میانه بازار و روندهای حاکم بر قیمت‌ها هماهنگ كنند و از این طریق ریسک خود را به حداقل برسانند.
اميررضا كاهدي افزود: البته میانه بازار برای هر سرمایه‌گذار با توجه به دسترسی او به شبکه فعالان بازار تعریف می‌شود. بدیهی است که دلیل توجیه روند حاکم بر بازار و چرخش نتیجه تحلیل‌ها نیز می‌تواند از این مهم تاثیر پذیرد. در واقع مشکل از ناپایداری در پارامترهای تحلیل، ناشی می‌شود که بنا به اقتضای جو حاکم بر بازار از طرف سرمایه‌گذاران تغییر می‌کند و روند منطقی و ثابتی ندارد.
وي درباره نحوه استفاده گروه‌هاي مختلف سهامداري اعم از حرفه‌اي و غيرحرفه‌اي از تحليل‌هاي موجود گفت: فرمول ساده‌ای که می‌توان در پیش گرفت استفاده از تحلیل بنیادي برای انتخاب سهام و استفاده از تحلیل تکنیکال برای تعیین نقطه ورود و خروج است.
كاهدي درباره خدماتي كه رسانه‌هاي تحليلي در بازار سهام به كاربران خود بايد ارائه دهند، گفت: شناسایی سهام رو به رشد و رو به افول، ارزش‌گذاری سهام، تعیین نقطه ورود و خروج به همراه گزارش‌های پایش بازار از اهم خدمات سایت‌های تحلیلی به كاربران است.
وي درباره امكان جهت‌دار عمل كردن اين رسانه‌ها تاكيد كرد: با توجه به تجربه ده‌ساله این شرکت، در بازار سرمایه نمی‌توان برای بلند مدت دروغ گفت. در بازار سرمایه دو جریان اصلی وجود دارد که عبارتند از جریان اطلاعات و جریان منابع مالی که هر دوی این جریان‌ها و گره‌های اطلاعاتی و مالی بازار دائما توسط سرمایه‌گذاران پایش می‌شوند، بنابراين نمی‌توان در بلند‌مدت رفتار غیرصادقانه در بازار در پیش گرفت.
كاهدي در پاسخ به اين سوال كه آيا بهتر نيست به جاي استفاده از تحليل از خبر و شايعات براي موفقيت هرچه بيشتر بهره جست؟ گفت: در صورت نبود آگاهی لازم در خصوص ارزش سهام و همچنین نقطه‌های مناسب ورود و خروج، سرمایه‌گذار می‌تواند به سادگی گرفتار صف‌های خرید وفروش شود که بخش مهمی از سود سرمایه‌گذاری را از میان می‌برد. همچنین بسیاری از شایعات و انتظارات طرح شده در بازار را نه به عنوان نظر واقعی فعالان بلکه به عنوان علایق و تمایلات آنها باید تعبیر کرد که این مهم خود نیازمند آشنایی با علم رجال بازار سرمایه است.
وي در پایان يادآور شد: املای نانوشته غلط ندارد و ایرادی که به تحلیل‌های موجود در سایت‌های تحلیل گرفته می‌شود بیشتر به اين دلیل است که سایر فعالان بازار برخلاف تحلیلگران، تحلیل‌های دائما در حال تغییر خود را در قالب نوشتار ثبت و ضبط نمی‌کنند.
تحليل با توجه به سطح ريسك‌پذيري
در ادامه، عضو هيات مديره شركت مشاوره سرمايه‌گذاري آواي آگاه درباره نقش تحليل در بازار سرمايه به خبرنگار ما گفت: معاملات مبتنی بر تحلیل‌های کارشناسی معتبر همواره سودمند است زيرا با آغاز حرکت بازار سرمایه‌گذاران تشخیص خواهند داد که در چه گروه‌هایی بايد بیشترین سرمایه‌گذاری را با توجه به سطح ریسک‌پذیری خود انجام دهند و در مواقع پر‌مخاطره بازار چه گزینه‌هایی را بايد زودتر از سایر گزینه‌ها از سبدخود خارج كنند.
احسان رضاپور در پاسخ به اين سوال كه الفباي تحليل در بورس چيست و گروه‌هاي مختلف سهامداري اعم از حرفه‌اي و غيرحرفه‌اي چگونه بايد از تحليل استفاده كنند، گفت: وب‌سایت‌های شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری مسلما یکی از معتبرترین و آسان‌ترین روش‌های دسترسی به این اطلاعات و تحلیل‌ها است اما منابع اطلاعاتی زیادی با جست‌وجو در اینترنت به چشم می‌خورد که البته بسیاری از آنها به دلیل پیشینه و اعتبار از شرایط پرمخاطره‌ای برخوردار هستند که سرمایه‌گذاران باید به این موضوع توجه بسیار ویژه‌ای داشته باشند.
وي افزود: بسیاری از این خدمات با شرایط بسیار ساده‌ای در محیط آنلاین، بولتن‌های سرمایه‌گذاری یا خدمات پیامک و ... در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد.
رضاپور درباره كاربرد تحليل‌هاي مختلف در بازار سرمايه گفت: به اعتقاد بنده سرمایه‌گذاران با استناد به تحلیل‌های بنیادی بايد صنعت و سهام شرکت مناسب را انتخاب و سپس با استفاده از تحلیل تکنیکال قیمت مناسب برای ورود و خروج‌های مقطعی را شناسایی كنند.
وي خاطرنشان كرد: در واقع این دو مکمل یکدیگر هستند. در بلند مدت قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر از وضعیت بنیادی آنها متاثر می‌شود پس باید به این تحلیل‌ها توجه خاص و ویژه‌ای داشت. به خصوص اینکه تحلیل تکنیکال با معاملات روزانه سیگنال‌های کاملا متفاوتی را ارائه می‌دهد و استفاده تنها از این روش جدا از خطاهای احتمالی به رصد دائم معاملات نياز دارد، در حالی که خروجی تحلیل‌های بنیادی با رخداد‌های معاملاتی عادی چندان دچار تغییر شگرفی نمی شود.
او درباره خدمات رسانه‌هاي تحليلي در بازار سهام به كاربران خود توضيح داد: ارائه تحلیل‌های جامع، عمیق و واقع‌گرایانه از وضعیت عملیاتی و سود‌آوری صنایع و شرکت‌ها، انتقال اعتقادات کارشناسان دارای تاییدیه حرفه‌ای بازار سرمایه در خصوص معاملات و سهام مورد توجه بازار، پیگیری و انتقال تحولات اقتصادی و سیاسی و موثر بر بازار سرمایه به منظور شفافیت ذهن سرمایه‌گذاران و جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی در کنار اخبار پالایش شده مبتنی بر تاثیر تحولات ناشی از هر رخداد در فضای اقتصادی کشور که شرکت‌های بورسی را متاثر می‌سازد از جمله مهمترین خدماتی هستند که از این وب سایت‌ها انتظار می‌رود. رضاپور تاكيد كرد: مسلما پاسخگویی به سوالات تحلیلی مخاطبان و در دسترس قرار دادن سایر اطلاعات کاربردی که می‌تواند به سرمایه‌گذارای آگاهانه تر آنان منجر شود نیز از جمله انتظارات مشتریان این خدمات است.
عضو هيات مديره «آواي آگاه» درباره استقلال اين رسانه‌ها گفت: قطعا رسانه‌های بورسی و مرتبط با بازار سرمایه نیز از ویژگی‌های رسانه‌های دیگر مستثنی نیستند، ولی در صورت عدم پایبندی به اصول و قواعد رفتار حرفه‌ای، جایگاه واقعی خود را از دست خواهند داد. اما قبل از صدور مجوز شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری این وب‌سایت‌ها در پوشش شایعات و خبرهای غیررسمی بازار آزادی عمل بیشتری داشتند که البته این آزادی عمل در برخي موارد به هدایت اشتباه فعالان بازار سرمایه و برخی سوء‌استفاده‌ها و ورود خسارت به فعالان بازار سرمایه منجر شده بود.
رضاپور تصريح كرد: این مشکل که ریسک بالایی را به سرمایه‌گذاران بورسی تحمیل می‌کرد با برخورد با سایت‌های فاقد مجوز در آینده و تداوم نظارت بر عملکرد وب سایت‌های دارای مجوز و تحت نظارت سازمان بورس در حال مرتفع شدن است.
سايت‌هاي تحليلي مهم‌ هستند
وي با اشاره به اهميت سايت‌هاي بورسي در تصميمات سرمايه‌گذاران خاطرنشان كرد: مسلما این وب سایت‌ها در اطلاع‌رسانی اخبار و تحلیل‌های موثر بر بازار سرمایه و پشتیبانی از تصمیم گیری آنان نقش بسزایی را ایفا می‌کنند زيرا اطلاع یافتن از نظرات چندکارشناس دارای صلاحیت درخصوص اخبار، بسیار اثربخش‌تر از تحلیل‌های یکجانبه شخصی است. اما نقش صرفا خبری می‌تواند به دلیل برداشت‌های متفاوت، سیگنال‌های اشتباهی را روانه بازار ساخته و به فضای عمومی اعتماد در بازار سرمایه صدمه بزند. رضاپور سپس گفت: البته با توجه به جهت‌گیری کلیه خدمات بازار سرمایه به سمت ارائه خدمات آنلاین و فراگیرتر شدن روزمره آن توام با پیچیده‌تر شدن فضای اطلاعاتی و عوامل موثر بر قیمت سهام شرکت‌ها وب سایت‌های مشاوره‌ای و تحلیلی را بايد از پرمخاطب‌ترین خدمات مرتبط با بازار سرمایه در آینده دانست که با دسترسی آسان، سرمایه‌گذاران نهادی و حقیقی را از آخرین رخدادهای بازار سرمایه آگاه و سرمایه‌های بازار را به سمت صنایع دارای مزیت هدایت می‌کنند.
وي تاكيد كرد: این رویه افزایش دانش سرمایه‌گذاران و سهامداران و در نتيجه افزایش کارآیی تخصیصی بازار سرمایه را به همراه خواهد داشت و هشدارهای لازم در خصوص سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های فاقد جذابیت قیمتی و عملیاتی را با کوتاه‌ترین روش ممکن فراهم می‌سازد.
رضاپور سپس به مقايسه نقش اخبار و شايعات و تحليل‌هاي موجود در بازار پرداخت و توضيح داد: بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقد هستند، تاثیر اخبار و شایعات بسیار بیشتر از تحلیل‌های مبتنی بر واقعیات بنیادی شرکت‌هاست اما موضوعی که کمتر به آن توجه می‌شود ارائه تحلیل صحیح از اخبار است که به نظر می‌رسد مهمترین وظیفه وب‌سایت‌های بورسي است تا با تحلیل صحیح اخبار و ارزیابی ریسک‌های ناشی از آن توصیه‌های صحیحی را در اختیار مخاطبان خود قرار دهند.
وي سپس به اهميت تحليل در انتخاب سهام پرپتانسيل اشاره كرد و گفت: این موضوع در شرایط هیجانی بازار که برخی به دلیل خبری غیرموثق یا بدون تاثیر بر سودآوری شرکت‌ها سهام ارزنده خود را به فروش می‌رسانند بیشتر مورد انتقاد سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و نقش تحلیل در انتخاب سهام پرپتانسیل با ریسک معقول را بسیار افزایش می‌دهد که این موضوع برای سرمایه‌گذارانی که قصد حضور بلند مدت در بازار سرمایه را دارند حائز اهمیت‌تر از فعالان کوتاه‌مدتی بازار سرمایه است.
رضاپور در پايان يادآور شد: البته اعتبار اخبار و تحلیل‌ها نیز بسیار مهم است به همین خاطر سازمان بورس برای ساماندهی خدمات تحلیلی و مشاوره‌ای تاسیس شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری را در برنامه قرار داد.