مشاور ارشد اقتصادی رئیس جمهور خبر داد: موضوع ارائه تخفیف به بنگاه‌های بزرگ برای تامین اعتبار از بازار سرمایه را در دولت دنبال کرده‌ایم و پیش هم رفته اما با دو مشکل مواجه‌ایم. مساله تضمین بانک‌ها و اینکه باید وزارت اقتصاد را متقاعد کنیم تا به تخفیف مالیاتی تن دهد.

به گزارش اقتصادنیوز، راهکار مساله کاهش نرخ سود بانکی و تامین سرمایه بنگاه‌های اقتصادی کوچک و بزرگ در اقتصاد ایران چیست؟

مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس جمهور در میزگردی که ماهنامه آینده‌نگر منتشر کرده به بیان دیدگاه‌های خود در مورد الزامات کاهش نرخ بهره بانکی و طرح انتشار اوراق بدهی پرداخته است. وی در مورد حل مساله تامین سرمایه بنگاه‌های بزرگ خبر داد: موضوع ارائه تخفیف به بنگاه‌های بزرگ برای تامین اعتبار از بازار سرمایه را در دولت دنبال کرده‌ایم و پیش هم رفته است اما با دو مشکل مواجه‌ایم. مساله تضمین بانک‌ها و اینکه باید وزارت اقتصاد را متقاعد کنیم تا به تخفیف مالیاتی تن دهد.

مهمترین سخنان وی درباره نرخ سود بانکی و تامین سرمایه بنگاه‌ها را در جدول اقتصادنیوز می‌توانید بخوانید:

یک راه این است که بنگاه‌های بزرگ از طریق بازار سرمایه تامین مالی شوند و بنگاه‌های کوچک و متوسط از سیستم بانکی. اگر بخواهیم بنگاه‌های بزرگ از طریق بازار سرمایه تامین مالی شوند، یک راه رایج انتشار اوراق بدهی است که تضمین بانکی برای این اوراق مساله‌ساز است. چون اگر فرضا دولت و بنگاه‌های بزرگ نتوانند لوازم اعتمادبخش برای اوراق خود را فراهم کنند بانک با چه پشتوانه‌ای باید این اوراق را تضمین کند؟ انتقال ریسک بنگاه‌ها از طریق تضمین بانک به بانک‌ها می‌تواند ضربه شدیدتری به بدنه نظام بانکی کشور باشد.

ریشه مشکل نرخ بهره به این برمی‌گردد که نقدینگی قفل شده است. یعنی آن پولی که باید به صورت برگشت تسهیلات به بانک برگردد، به‌عنوان سپرده به بانک می‌آید در نتیجه بانک برای نگهداری این پول باید هزینه پرداخت کند و به آن سود بدهد. در نتیجه نرخ سود سپرده در فرایند جمع‌آوری سپرده، بالا می‌رود. وقتی وامی گرفته شده و به بانک بازپرداخت نشده است، به عنوان سپرده و با سود بالای 20 درصد به بانک بازمی‌گردد، در حالی که باید با هزینه صفر به بانک بازمی گشت. بنابراین برداشت من این است که مساله مطالبات معوق، بدهی‌های دولت و سرمایه‌گذاری که بانک‌ها در بخش‌هایی مثل ساختمان انجام داده‌اند بیشترین تاثیر را در مساله نرخ بهره گذاشته است. در حال حاضر کاهش نرخ مستقلات پایین آمده ارزش دارایی بانک‌ها با کاهش مواجه شده که اثر بدی گذاشته است. باید این موضوع را حل کنیم. برای حل مشکل نرخ بهره باید مسئله بدهی ها را حل و فصل کرد.

قبول دارم که اگر تقاضای بنگاه‌های بزرگ از بانک‌ها به بازار سرمایه شیفت کند، موضوع تخصیص منابع را اصلاح می‌کند اما به نظرم مشکل نرخ بهره اینجا نیست.

بازار اوراق و بدهی در اقتصاد باید درست شود اما باید مراقب بود آن بلایی که بر سر سیستم بانکی در دهه 80 آمد، این بار حادث نشود. آن زمان حجم تسهیلات بدون آنکه ظرفیت آن در بانک‌ها ایجاد شود، به یکباره رشد کرد. باید زیرساخت‌ها و چارچوب‌های لازم برای این کار ایجاد شود بعد ابزار آن به راه بیفتد. در دهه 80 بدون آنکه نظام کنترلی درستی وجود داشته باشد، در حجم بالایی تسهیلات پرداخت شد و در حال حاضر مسئله مطالبات معوق را بوجود آورده است.

اگر بخواهیم در بازار سرمایه به طور قاعده‌مند در جهت گسترش بازار بدهی حرکت کنیم، سرعت این حرکت از یک میزانی نمی‌تواند بیشتر باشد. اما نمی‌شود بازار اوراق بدهی را در محدوده 100 تا 150 هزار میلیارد تومان راه‌اندازی کرد. چنین ظرفیتی وجود ندارد که چنین حجمی از اوراق در اقتصاد ایران باشد.

سال گذشته پژوهشکده پولی و بانکی گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد بنگاه‌های بزرگ سهم بالایی در جذب تسهیلات بانک‌ها دارند. تخفیف مالیاتی به بنگاه‌های بزرگ برای تامین سرمایه از طریق بازار سرمایه می‌تواند محرک بنگاه‌های بزرگ باشد که کمتر به سراغ بانک‌ها بروند اما نکته این است که طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، بانک‌ها هم انگیزه ندارند به بنگاه‌های کوچک و متوسط وام بدهند و به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند به بنگاه های بزرگ وام بدهند.

موضوع ارائه تخفیف به بنگاه‌های بزرگ برای تامین اعتبار از بازار سرمایه را در دولت دنبال کرده‌ایم و پیش هم رفته است اما با دو مشکل مواجه‌ایم. مساله تضمین بانک‌ها و اینکه باید وزارت اقتصاد را متقاعد کنیم تا به تخفیف مالیاتی تن دهد. این دو موضوع اگر حل شود، این راه مثبت خواهد بود.