تاثیر پاییز نفت بر بازارسهام
بازارهای جهانی، پاییز را در حالی پشت سر گذاشتند که تغییرات متفاوتی را نسبت به هم تجربه کردند. تغییراتی که بی تردید در بازار های مالی ما هم تاثیراتی را خلق کرده، به همین دلیل بررسی روند پاییزی یکی از تاثیرگذار ترین المان های بازار مالی جهانی و تاثیر آن بر بازار سهام از پر اهمیت ترین موارد مورد چالش پیش روی ماست.
در بررسی ممتد ابعاد تاريخ اقتصاد، مهمترین اصل که بعد از جنگ جهاني دوم مورد نظر همه اقتصاددانان قرار گرفته است را مي توان، عرضه و تقاضای نفت خام بیان نمود، که به عنوان موتور رشد اقتصاد جهاني باعث تحرکاتی تاثیرگذار می باشد. از سويي با توجه به قدرت اقتصادي ايالات متحده آمريکا در دهه هاي گذشته که توامان با قدرت نظامی همراه بوده است، دلار آمريکا به عنوان نرخ ارز رسمي براي معاملات نفت خام در همه بازارها مورد استفاده قرار گرفته است. بر این مبنا با یک برنامه از پیش طراحی شده از کالبد این دو محرک اقتصادی ، دو شاخص اقتصادي خلق شدند. قيمت نفت خام و دلار آمريکا؛ که تغييرات این ها ، براي اکثر کشورها و از جمله کشورهایی که دارای نفت و منابع انرژی بیشمار بوده اند همچون ايران، داراي اهميت به سزايي است.بر همین مبنا ، باید بررسی نمود قیمت نفت را، که یکی از مولفه های بازارهای مالی جهانی است.
در فصل سوم سال، نفت جهانی هم رخسار بر تن نداشت و روندی خزان را تجربه کرد، آنچنان که در ابتدای پاییز قیمت نفت اوپک از ۴۷ دلار آغاز شد و تا پایان پاییز به ۳۰ دلار رسید . بی شک ریزش ۱۷ دلاری قیمت نفت اوپک تاثیر بسیاری بر روند اقتصادی جهان خواهد داشت.البته در اواسط مهر ماه و با رشد قیمت نفت تا نزدیکی ۵۰ دلار، برخی نگاه ها به سمت رشد قیمت نفت و آینده خوش بینانه معطوف شد؛ ولی این تنها یک برگشت کوتاه مدت به سمت رشد بود و آغازی بر ریزشی بزرگ که از نگاه بسیاری از اقتصاد دانان عجیب و دور از دسترس بوده، ولی اتفاق افتاد . پس باید بررسی نمود، که چه مواردی باعث کاهش نرخ نفت و ادامه روند نزولی آن خواهد شد: تصمیم روسیه برای حفظ درآمدهای نفتی خود اولین دلیل و نه مهمترین آنهاست، البته باید تصمیم اخیر اوپک برای حفظ سهم بازار و دورنمای افزایش تولیدات نفت ایران را دو دلیل مهم و سوال برانگیز دانست که خود باعث سقوط قیمت های جهانی نفت شده است. در کناراین موارد مهم ترین دلیل رامی توان رفع قانون محدودیت صادراتی آمریکا بعداز ۴۰ دانست، که بیشترین تاثیر منفی را برپاییز نفتی جهان گذاشت. از سویی دیگر و نگاه به تقاضای نفت را هم می توان دلیل های دیگری را برشمرد که آنها عبارتند از: نشانههای ثبات در اقتصاد چین و رشد اقتصادی این کشور، دو دلیل ابتداییدر پس دلیل مهمتری، که آن فشار شاخص دلار آمریکا بر نفت است؛ باید دانست که این دلیل وزن سنگینی بر سقوط قیمت نفت در پاییز داشت.
تمام این ها گفته شد تا بگوییم این نزول قیمت نفت، خزانی هم بر بازارسهام در پاییز به همراه داشته است؛ بازاری که ، پیشانی اقتصاد ایران است، این روزها روندی قرمز و یا خنثی را تجربه می کند.این روند با در نظر گرفتن امیدی است که به جامعه از باب گشایشهای بینالمللی و تاثیر آن در اقتصاد کشور رخ داده است، اما با وجود وضعیت نابسامان بازارهای جهانی و تداوم خزان نفت در پاییز ، دگر بار نگرانی حایل بر بازار سهام شد، که وجود این نزول قیمت طلای سیاه ، باعث شد تا شاهد افت۲/۲ درصدی شاخص بورس فقط در ماه پایانی پاییز باشیم. بی تردید این تاثیر بر شاخص بازارسهام، پیش از شاخص تاثیر ژرف تری بر شرکت هایی که به صورتی با نفت و مشتقات آن سرو کار دارند داشته است . کاهش سودآوری تعداد زیادی از شرکت های فعال در بازار سهام که معروف به شاخص ساز هستند، اولین تاثیر این کاهش بهای نفت بوده است ، بنابر این در گزارش های ۹ ماه شرکت های حاضر در بازار سهام در حال ارسال به سازمان بورس و انتشار آن هستیم؛ نباید به دنبال، گزارش های معمول یا خوب بود، چراکه وضعیت صنایع وابسطه به نفت، وضعیت مطلوبی نیست.برای نمونه می توان به گزارش صورت های مالی اخیر یکی از شرکت های پالایشی (پالایش نفت لاوان) اشاره کرد، که با وضعیت فعلی کاهش بهای نفت جهانی، با زیان ۱۰۱۰۳۰۳میلیون ریالی روبرو شده است. بی شک این تداوم روند نزولی قیمت نفت می تواند برای همه شرکت های نفتی و حتی غیر نفتی ضررهای بیشتری را خلق کند.این ضررها تا جایی بوده که حتی شرکت هایی که کمترین وابسطگی را هم به نفت دارند با ضرر های فراوانی روبرو شدند؛ برای مثال شرکت مهرکام پارس در آخرین گزارش خود با کاهش سود ۵۰ درصدینسبت به سال گذشته روبرو شده است.
در پایان بد نیست بدانیم هیچگاه رشد و نزول قیمت نفت در جهان بدون برنامه ریزی های سیاسی نبوده و نخواهد بود.بر همین مدعا می توان به گفتار ریاست محترم جمهوری که در حرم امام (ره ) بیان داشتند اشاره کرد ، که گفتند" کاهش قیمت نفت توطئه دشمنان است"بر مبنای همین سخن مدیران اقتصادی و نفتی کشور باید برنامه ای را برای مهار کاهش قیمت نفت در جهان تدوین و اجرا کنند تا از این نزول ضررهای بیشماری که شامل حال اقتصاد کشور عزیزمان جلوگیری کنند.