پیام اوراق خزانه به فعالان اقتصادی
سه هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی در این هفته با سه سررسید مختلف در پاییز آینده هر یک به ارزش هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه قابل معامله شد. این اوراق با اقبال نسبتا مناسبی به ویژه از سوی سرمایهگذاران حقوقی روبهرو شد. اهمیت معاملات این اوراق از دو جهت بود؛ نخست آنکه بازار اوراق بدهی برای دولت ایران را گستردهتر کرد و دوم اینکه نرخ سود تا سررسید بالای 24 درصدی سالانه برای این اوراق به خوبی از عمق تنگنای مالی در کشور حکایت دارد.
واقعیت آن است که بدهی دولتها همواره از منظر سرمایهگذاران داخلی (که با ارز خود آن کشور بدهی را میخرند) دارای ریسک صفر است؛ به این معنا که امکان شکست آنها وجود ندارد. در مورد اوراق اسناد خزانه ایران نیز با توجه ضمانت پرداخت اصل وجوه در سررسید، شرایط مشابهی برقرار است. از این منظر، پیام مهم معاملات اخیر اوراق مزبور برای فعالان اقتصادی این است که نرخ سود سالانه بدهی کوتاهمدت فاقد ریسک در ایران در شرایط کنونی بیش از 24 درصد است؛ به همین دلیل، تامین مالی سایر متقاضیان اعتبار در تئوری نمیتواند با هزینهای کمتر از آن انجام شود. با توجه به عدم تناسب نرخ سود مورد اشاره با تورم زیر 10 درصدی کشور، ضرورت توجه بانک مرکزی و دولت به اصلاح شرایط از طریق انجام مسوولیت سنگین تجدید ساختار شبکه بانکی (بهعنوان مسبب اصلی حفظ نرخهای سود بالا) احساس میشود.