شتاب متغیر حرکت صنایع بورسی
بررسی «دنیای اقتصاد» از روند تغییرات شاخص صنایع بورسی از ابتدای زمستان تا پایان هفته گذشته، حاکی از رشد این نماگر برای 35 صنعت بورسی است. به این ترتیب، تنها دو صنعت با افت شاخص مواجه شدهاند. گروه استخراج نفت با تک نماد «حفاری» با رشد بیش از 5/ 71 درصدی مواجه شد. نماد این شرکت در معاملات چهارشنبه با توجه به تعدیل پیشبینی سود متوقف شد. در ادامه نیز شاهد خودنمایی صنعت خودرو هستیم.
رشد دسته جمعی نمادهای این گروه عاملی برای ثبت رشد 7/ 66 شاخص این صنعت شده است. انتظار برای انعقاد قرارداد با سرمایه گذاران و خودروسازان بزرگ دنیا مانند قرارداد ایران خودرو و پژو عاملی برای جهش هیجانی قیمت سهام این شرکتها بود. در حالی که این شرکتها در شرایط کنونی با روند مناسب سودآوری مواجه نیستند و بعضا با چنان زیانهای سنگینی مواجه هستند که مشمول ماده 141 قانون تجارت میشوند، اما امیدواری و خوشبینی به خروج از وضعیت کنونی با حضور سرمایهگذاران خارجی عامل حمایتی قدرتمند از قیمت سهام این گروه بوده است. با رشد شاخص این صنعت در نیمه نخست زمستان، مقدار شاخص این گروه از ابتدای سال رشد 13 درصدی را نشان میدهد. پس از خودرو، گروه محصولات فلزی با رشد 7/ 61 درصدی شاخص قرار دارد. رشد قیمتی نمادهای این گروه مانند «فاراک» و همچنین «فاذر» در کنار سایر نمادها به رشد شاخص این گروه کمک کرده است. در این میان، «فاذر» رشد 40 درصدی قیمت را ثبت کرد.
نمادهای مزبور را میتوان در دسته نمادهای پیمانکاری نیز قرار داد. همان طور که شاخص گروه پیمانکاری با رشد قیمتی نماد «رمپنا»، با رشد 7/ 43 درصدی مواجه شده است (چهارمین صنعت صعودی). همان طور که اشاره شد، دو صنعت محصولات چرمی و منسوجات تنها صنایع نزولی بازار در این مدت بودند. گروه محصولات چرمی با تک نماد «وملی» با افت 6/ 11 درصدی شاخص مواجه شده است. این شرکت در آخرین پیشبینی خود بر اساس عملکرد 9 ماهه، افت بیش از 40 درصدی سود را در تاریخ 30 دی به بازار منعکس کرد. افت شدید سودآوری، فشار فروش سهامداران را به دنبال داشت.
لزوم تحلیل پس از جهشهای دسته جمعی
بررسیها از روند تغییرات قیمتی نمادها و گروههای بورسی به رشد دسته جمعی این نمادها اشاره دارد. این رشدهای دستهجمعی در روند تاریخی بازار به خصوص در سالهای اخیر (از ابتدای سال 92) حاکی از حضور هیجان در بازار سهام بوده است. گرچه برخی کارشناسان رشدهای اخیر را با توجه به افت شدید قیمت سهام تا حدودی منطقی میدانند، اما همچنان هراس از شیوع هیجان در بازار وجود دارد. این هیجان میتواند با ادامه رشدهای دستهجمعی همراه شود. با وجود رشد قیمتی تمامی نمادهای بازار، شتاب حرکتی این نمادها کاملا متفاوت بوده است. در گروه خودرو، سهام این شرکتها با جهش قیمتی به سطوح بالایی از قیمتها رسیدهاند و به این ترتیب حتی میتوان گفت بخش زیادی از خوشبینی برای روند رو به بهبود این صنعت در سال آینده را نیز پیش خور کردهاند. تداوم خرید با هیجان و بدون تحلیل میتواند خطر تشکیل حباب قیمتی و در ادامه سقوط قیمت را به دنبال داشته باشد (با برآورده نشدن انتظارات نسبت به سودآوری سهم). بر این اساس، در شرایطی که همچنان موانع سنگینی مانند نرخ بالای سود بانکی و همچنین سطوح پایین قیمتی کالا (با وجود رشدهای روزهای اخیر) و دیگر موارد در برابر حرکت بورس حضور دارند، بیتوجهی به عوامل بنیادی و تصمیمگیری بر اساس هیجان، میتواند دامنه نگرانیها را درخصوص اضافه جهش بازار سهام افزایش دهد.