سناریوی مزدی کارگران نهایی شد
محاسبات کارگران بر روی 16 قلم کالای پرمصرف خانوار نشان‌دهنده افزایش حدود 62 درصدی قیمتها در یکسال اخیر است، با این حال کارگران در 5 بند پیشنهادات مزدی خود را به شورای عالی کار ارائه کردند.

به گزارش خبرنگار مهر، تعیین حداقل دستمزد سال آینده حدود 12 میلیون کارگر و مشمول قانون کار که به صورت مستقیم در زندگی حدود 35 میلیون نفر از افراد جامعه تاثیرگذار است، تا یک ماهآینده توسط شورای عالی کار متشکل از نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت مشخص و اعلام خواهد شد.

درروزهایاخیر اولین نشست رسمی و ویژه شورای عالی کار درباره تعیین حداقل دستمزد سال آینده کارگران برگزار و طی آن، برخی مباحث از سوی هر یک از گروه های 3 گانه کارگری، کارفرمایی و دولت مطرح شده است.

کمیته دستمزد کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران پس از بررسی های به عمل آمدهبرایتدوین پیشنهاد حداقل دستمزد کارگران کشور در سال 92، همچنین در راستای مزدی متناسب با وضعیت معیشتی کارگران و توجه ویژه به تنگناهای معیشتی آنان ودر نظر گرفتن شرایط اقتصادی کشور همسو با اهداف برنامه های کلان اقتصادی و سیاست‌های دولت برای تثبیت، حفظ و توسعه اشتغال به ویژه تقویت انگیزش نیروی کار (ماهر و متخصص) سناریوی پیشنهادی خود را به شورای عالی کار ارائه کرد.

سناریوی کارگران نهایی شد

این پیشنهاد با تاکید بر انطباق هرچه بیشتر حداقل مزد با حداقل معیشت خانوار کارگری در قالباجرای ماده 41 قانون کار است و به دنبال تعیین حداقل مزدی منصفانه از سوی شرکای اجتماعی است. آنچه که از آن به عنوان کارایی و اثربخشی در مدیریت یاد می شود، می تواند شامل پرداخت‌هایی باشد که اولا خارج از محدوده حداقل دستمزد تعریف است و دوم اینکه یکی از منابع عوامل اقتصادی در تولید و خدمات محسوب می شود.

براساسگزارش‌های رسمی ماخوذه از مسئولان ارشد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معدل تاثیرگذار دستمزد در قیمت تمام شده کالاها و خدمات 9تا 10 درصد است که نسبت به نوع کارگاه‌ها متفاوت است. در سال 1392 دستمزد خانوار کارگری باید طوری تنظیم شود که کاهش ارزش پول با توجه به محاسبه دستمزد واقعی، مدنظر قرار گیرد.

در جدول زیر طبق آمارهای رسمی و با لحاظکردن شاخصها به سالهای پایه، حداقل مزد اسمی از سال 1350 تا 1389 با کاهش عمده ای مواجه شده است اما تعریف حداقل مزد واقعی را به ما می دهد.

جدول حداقل مزد اسمی و واقعی از 1350 تا 1389

سالحداقل مزدحداقل مزد واقعی (تومان)
1350195951
13576301282
135919052793
13682490767
1378361831318
1384126000114000
1385150000121000
1386183000125000
1387219000119000
1388263000129000
1389303000130000

افت قدرت خرید کارگران

این جدول دهنده این مطلب است که قدرت خرید کارگران متناسب با حداقل دستمزد واقعی کاهش یافته است.همچنین آمارهانشان می دهد قدرت خرید کارگران همچنان با دستمزد اسمی فاصله زیادی دارد و در سال 91 قدرت خرید با توجه به تورم فزاینده، کمتر نیز شده است.

حداقل دستمزد واقعی در سالهای اخیر نتوانسته است تامین کننده حتی نیاز کالریک کارگران شود و به صورت اجتناب ناپذیری عوارض متعددی چون پدیده پرکاری کارگران (چند شیفت کار کردن)، اضافه کاری آنان، کاهش انگیزه نیروی انسانی و کاهش بهره وری را ناشی شده است.

کمیته دستمزد کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با لحاظکردن میزان کالری مصرفی انسان‌ها در سبد کالریک سازمان خواروبار جهانی که با 16 قلم کالا تنظیم شده است، با اخذ قیمت‌های متنوع از استان‌ها مبادرت به تنظیم میانگین هزینه های این کالاهاکرد و در نهایت 61.7 درصد تورم در 16 قلم کالایی نسبت به سال گذشته مشاهده شد.

تغییرات قیمت سبد غذایی تامین کننده 2000 کالری منطبق با الگوی غذایی بالغین
(بر مبنای محاسبه نیاز 30 روزه هر فرد)

مواد غذاییمیزان سبد غذایی ماهیانهقیمت کل‌درسال90(ریال)قیمت کل‌درسال91(ریال)
نان8 کیلوگرم8800080000
انواع برنج3 کیلوگرم5000096000
ماکارونی700 گرم850012850
سیب زمینی1.5کیلوگرم94509330
عدس(جبوبات)600 گرم1326023160
گوشت قرمز1.2کیلوگرم163680292200
مرغ1.5کیلوگرم5700072160
تخم مرغ10عدد1635028000
پنیر450گرم1917036540
میوه6کیلوگرم120000111840
سبزی های برگ سبز3 کیلوگرم3000045720
دیگر سبزی ها3.5کیلوگرم6300075150
روغن مایع900سی سی2250045300
شکر1کیلوگرم1500021760
ماست3کیلوگرم3630063840
شیر7کیسه 1 لیتری52500225000

نتیجه محاسبات سبد معیشت خانوار
بر اساس محاسبات صورت گرفته در این جدول برای 16 قلم کالای مصرفی مورد نیاز یک خانوار 4 نفره در ماه (2 بزرگسال و 2 خردسال) بر مبنای 1800 و2000 کالری، در سال 90 به میزان 285 هزار و 12 تومان مورد نیاز بوده است. با این حال حداقل دستمزد سال 90 به میزان 330 هزار و 300 تومان بوده است که افراد حداقل بگیر باید با باقیمانده ناچیز آن سایر هزینه های زندگی از جمله مسکن، پوشاک، حمل و نقل، درمان، تحصیل و سایر ضروریات را تامین می کردند.
طبق محاسبات فوق و افزایش قیمت‌هایی که در جدول بالا از آذرماه سال 90 تا آذرماه 91 ایجاد شده است، هر خانوار 4 نفره برای تامین 16 قلم یادشده در ماه نیازمند 460 هزار و 898 تومان است؛ با این حال این میزان از حداقل دستمزد سال جاری که 389 هزار و 700 تومان است، به میزان 71 هزار و 198 تومان هم بیشتر است.
دشواری تامین معیشت خانوار کارگری و مشمولان قانون کار به دلیل دستمزدهای پایین، وقتی روشن تر می شود که افراد باید علاوه بر هزینه های خوراکی که طبق جدول شرح آن گذشت، هزینه های مسکن، حمل و نقل، بهداشت و درمان، تحصیل، پوشاک و مواردی از این دست را نیز تامین کنند.
5 پیشنهاد روشن کارگران برای مزد 92
کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران برای تصویب حداقل دستمزد سال 92 پیشنهاد کرده است که شرکاء اجتماعی از دو فاکتور توامان نرخ تورم و برخورداری خانوارهای کارگری از معیشت با عزت در روند تصمیم گیری های حداقل مزد بهره مند شوند.
پایه سنوات جهت کارگران قرارداد موقت هم که در حال حاضر 85 درصد جامعه کارگری را شامل می شوند تخصیص داده شود. پایه سنوات برای لحاظ نمودن سابقه خدمت و توجه به مهارت کارگران در نظر گرفته می شود و می تواند نوعی انگیزش برای ادامه فعالیت نیروی کار تلقی شود و با عدم تخصیص پایه سنوات به کارگران قرارداد موقت بی عدالتی را نسبت به پرداخت هزینه مهارت بین نیروی کار شاهد خواهیم بود.
به منظورافزایش سایر سطوح طبق مدل 3 بخشی درصد ثابت - عدد ثابت و یا حالت ترکیبی؛ بهترین گزینه استفاده از درصد ثابت است، چرا که در حین افزایش مزد سایر سطوح مزدی (کارگران با تجربه و مدیران عملیاتی) این رقم نسبت به نرخ افزایش حداقل دستمزد فاصله می گیرد و در گروه های بالای مزد بگیران افزایشها به صورت درصد تک رقمی اعمال می شود. با این حال،اگر حالت ترکیبی هم لحاظ شود، لازم است میزان درصد نسبت به عدد ثابت از قدر مطلق بالاتری برخوردار باشد.
اختصاص بن و افزایش حق مسکن
چون یارانه ها و هر کمک عمومی همسان سازی دهک های درآمدی و کاهش ضریب جینی و در کل الزامات طرح تحول اقتصادی محسوب می شود، لذا استفاده کنندگان از بسته های مسکن مهر فقط گروه کارگری نیستند. از مسئولین وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی درخواست می شود جهت افزایش حق مسکن کارگری که تناسبی با شاخصهای هزینه های مصرفی کالا و خدمات خانوار داشته باشد پیشنهاد مناسبی برای تصویب به هیئت دولت ارائه کنند.
بن کارگری یا هر عامل تقویت کننده غیر نقدی مزد با همکاری دولت می تواند کارساز باشد. پیشنهاد می شود در کنار مشکلات هزینه های انرژی و سایر هزینه های عوامل تولید کارفرمایی، دولت، گذشته از افزایش رقم بن نسبت به تمهید بسته های حمایتی غیرنقدیبرای اقشار کم درآمد کارگری اقدام کند.