به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،مشاهدات نشان می‌دهد که پس از کاهش نرخ سود بانکی، برخی از بانک‌ها با استفاده از ابزار گواهی سپرده و پیشنهاد آن به برخی مشتریان دارای سپرده‌های چند میلیونی، سودی بین 20 و حتی 24درصد به آنها پرداخت می‌کنند. این اقدام بانک‌ها که نوعی دورزدن مصوبه شورای پول و اعتبار و بخشنامه بانک مرکزی است، باعث شده تا زمینه جابه‌جایی سپرده‌های بانکی به سمت اوراق گواهی سپرده برای جلوگیری از خروج سپرده‌ها افزایش یابد.
افزون بر این برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تهران هم با جمع‌کردن نقدینگی و سپرده‌گذاری نزد شبکه بانکی، سودی بالاتر از نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار گرفته و بین مشتریان خود توزیع کنند. هرچند این احتمال وجود دارد با تشدید احتمالی نظارت بانک مرکزی بر تعامل و تبانی برخی بانک‌ها با صندوق‌های یادشده، نرخ سود توافق شده بین مشتریان و این صندوق‌ها کاهش یابد اما هنوز اقدامی برای جلوگیری از این اقدام بانک‌ها صورت نگرفته است.

خطر مخدوش شدن اعتبار بانک‌ها
بانک مرکزی مصوبه کاهش سود بانکی را دوم اسفندماه به بانک‌ها ابلاغ کرد، مصوبه‌ای که شائبه کاهش شبه دستوری نرخ سود بانکی را به همراه داشت. شورای پول و اعتبار در 27بهمن‌ماه مصوب کرد تا نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های یکساله بانکی از 20 به 18درصد و نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت کمتر از 3‌ماه به 10درصد کاهش یابد. این شورا همچنین حداکثر نرخ سود تسهیلات عقود غیرمشارکتی را معادل 20درصد و سود مورد انتظار عقود مشارکتی را معادل 22درصد تعیین و تاکید کرد: اعطای تسهیلات در چارچوب عقود مشارکتی با نرخ سود بالاتر از سقف تعیین شده، منوط به ارائه طرح توجیهی لازم توسط بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و تأیید آن از سوی بانک مرکزی خواهد بود.
نرخ‌شکنی پنهانی برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در حالی کم‌کم گسترش می‌یابد که ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی قبل از ابلاغ مصوبه کاهش سود بانکی از مدیران‌عامل بانک‌های دولتی، خصوصی و مؤسسات اعتباری خواست از روز اول اسفند به نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات توافق ‌شده، پایبند و متعهد باشند و از افتتاح حساب‌های سپرده یک ساله بالاتر از ۱۸درصد و حساب‌های کوتاه‌مدت بالاتر از ۱۰درصد خودداری کنند.
او از بانکداران خواسته بود تا روی قول‌شان بایستند و همه بانک‌ها باید با عمل به توافق خود از خدشه‌دار شدن اعتبار نظام بانکی جلوگیری کنند. البته بانک‌ها روش‌های غیررقابتی برای راضی‌ نگه‌داشتن مشتریان خاص و ویژه خود به‌کار می‌گیرند، ازجمله اینکه پیشنهاد وام‌، دادن اعتبارات ویژه به افراد معرفی شده از سوی سپرده‌گذاران دانه درشت، خدمات رایگان بانکی و نگرفتن کارمزد‌های واقعی و خدمات بیمه‌ای و... را در سبد پیشنهادهای خود جای داده‌اند.

ترفندی تکراری برای گرفتن سود بیشتر
به گزارش همشهری، افزون بر نرخ‌شکنی برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری که عمدتا دارای بدهی به بانک مرکزی هستند، برخی از بانک‌ها در کاهش دادن نرخ سود تسهیلات هم ترفند‌هایی را برای رعایت نکردن مصوبه بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به‌کار بسته‌اند، ازجمله اینکه بخشی از تسهیلات اعطایی به مشتریان را نزد خود بدون پرداخت سود، نگه می‌دارند تا به این ترتیب نرخ سود مؤثر تسهیلات بانکی دست‌کم 2درصد بیشتر از نرخ مصوب باشد.

مردم در انتظار واکنش جدی بانک مرکزی
نظارت نه چندان جدی و عملی بانک مرکزی بر رفتار برخی بانک‌ها خطر پیوستن همه بانک‌ها به عرصه نرخ‌شکنی را تشدید می‌کند، خطری که پس از مصوبه اردیبهشت‌ماه امسال بانک مرکزی مبنی بر کاهش سود بانکی جدی گرفته نشد و در عمل ثابت شد که همه بانک‌ها خواسته یا ناخواسته اقدام به پرداخت سود بیشتر به سپرده‌گذاران و یا گرفتن سود بیشتر از وام‌گیرندگان می‌کنند. سکاندار بانک مرکزی پیش‌تر ابراز امیدواری کرده بود تا مصوبه کاهش نرخ سود بدون نیاز به گزارش تخلف از سوی بانک‌ها، عملیاتی شود، زیرا اگر بانکی نرخ‌ها را رعایت نکند، در هیأت انتظامی بانک‌ها مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و درصورت تکرار تخلف، برخورد شایسته با آن بانک انجام خواهد شد. آیا بانک مرکزی این بار در برابر نرخ‌شکنی بانک‌ها می‌ایستد و ترفند‌های آنها را روخواهد کرد؟