ساعت ۲۴- شهروندان ایرانی به ویژه گروه‌های كم‌درآمد جامعه همواره تحت ستم نادیده و كم‌اهمیت انگاشته شده نظام اقتصادی متمركز دولتی و حكومتی بوده‌اند. پنهان‌شدگی ستمی كه به طور مثال سیستم بانكی بر مردم ایران دارد شاید كمتر در دنیا نظیر داشته باشد كه ناشی از ناآگاهی سپرده‌گذاران به حقوق خویش است.

شهروندان ایرانی به ویژه گروه‌های كم‌درآمد كه البته به لحاظ شمار كسانی كه از سر ناآگاهی دسترنج خویش را به بانك‌ها می‌سپارند در صدر سپرده‌گذاران است  هرگز با جزییات اتلاف گسترده پولشان در سیستم بانكی آگاه نمی‌شوند. بانك مركزی ایران نیز در شرایط انحصار اطلاعات و آماری كه پدیدار شده است نمی‌داند یا نمی‌خواهد یا نمی‌تواند اطلاعات دقیق از هدر دادن منابع مردم ارایه كند.

اكبر كمیجانی مدیر ارشد بانك مركزی اما از سر عمد یا به هر دلیل دیگری یكی از فراموش شده‌ترین اطلاعات ریز «دارایی‌های راكد» را در بیست و ششمین همایش پولی و بانكی در روزهای گذیته ارایه كرد كه در زیر انبوهی از اخبار دیگر پنهان ماند.

بر اساس گزارش ارایه شده از سوی قائم‌مقام بانك مركزی در حال حاضر ۲۶۵ هزار میلیارد تومان از دارایی‌های بانك‌های ایرانی را «دارایی‌های راكد» تشكیل می‌دهد كه البته این رقم جدا از سرمایه‌گذاری بانك‌ها در بخش مسكن و مستغلات است كه جزییات و مقدار آن اعلام نشده است. آمار ارایه شده جدول حاضر نشان می‌دهد حدود ۳۸ درصد از «تسهیلات اعطایی شبكه بانكی» در سال ۱۳۹۴ را دارایی‌های راكد تشكیل می‌دهند.

همان‌طور كه در جدول حاضر مشاهده می‌شود از ۲۶۵ هزار میلیارد تومان دارایی‌های راكد بانك‌‌ها در سال ۱۳۹۴ مقدار ۱۲۱ هزار میلیارد تومان آن مربوط به «بدهی بخش دولتی به شبكه بانكی» است كه معادل ۴۶ درصد كل دارایی‌های راكد است. مطالبات غیرجاری غیردولتی بانك‌ها نیز ۸۴ هزار میلیارد تومان شده است كه ۳۱ درصد كل دارایی‌های راكد است.

ارزش وثیقه‌های ملكی دراختیار بانك‌ها كه آن نیز راكد شده است ۲۵ هزار میلیارد تومان براورد شده است. ۳۵ هزار ملیارد تومان از دارایی‌های راكد تحت عنوان «تسهیلات اعطایی» در اختیار «اشخاص مرتبط» است كه البته به لحاظ مفهومی دست‌كم برای شهروندان عادی قابل لمس و شناخته شده نیست. ۳۵ هزار میلیارد تومان با توجه به نرخ هر دلار در سال ۱۳۹۴ یعنی ۱۰ میلیارد دلار در اختیار كدام «اشخاص مرتبط» است؟ خوب است بانك مركزی همان‌طور كه آقای كمیجانی در سخنرانی خود در همایش گفت كه «دادن اطلاعات و آمارهای منظم» بخشی از برنامه‌های بانك مركزی است درباره این ۳۵ هزار میلیارد تومان دراختیار «اشخاص مرتبط» افشاگری كرده و ذهن مردم را روشن سازد كه پول‌های آنها به چه كسانی داده شده است.

به گزارش ساعت ۲۴، یادمان باشد كه ۱۰ میلیارد دلار در اختیار «اشخاص مرتبط» معادل ۴ سال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی‌های در ایران در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ است. در صورتی كه كل دارایی‌های راكد را كه معادل ۲۶۵ هزار میلیارد تومان است به دلار تبدیل كنیم (هر دلار ۳۴۰۰ تومان) رقمی برابر با ۷۸ میلیارد دلار خواهد شد كه ۲ برابر فروش نفت امسال است.

 

دارایی‌های راكد و سهم آن از تسهیلات بانكی در سال ۱۳۹۴ (برآوری)

     (هزار میلیارد ریال – درصد)

 

دارایی راكد

سهم از مانده تسهیلات اعطایی

مطالبات غیرجاری غیردولتی

۹۳۷.۴

۱۰.۲

كل بدهی بخش دولتی به شبكه بانكی

۱۲۱۴.۳

۱۵.۴

تسهیلات اعطایی به اشخاص مرتبط

۳۵۰

۴.۵

وثایق ملكی

۲۵۳.۳

۳.۲

جمع

۲۶۵۲.۰

۳۳.۷