آرمان

اقتصاد ایران طی سه دهه گذشته اتکای بسیاری به درآمدهای نفتی داشته است و به همین دلیل با وقوع هر گونه نوسانی در قیمت نفت، با تغییر مواجه می شود. به عبارت دیگر، هر زمان که درآمدهای نفتی زیاد شده است، نرخ ارز پایین نگه داشته شده و متاثر از این اتفاق بازار کشور به تصرف کالاهای وارداتی درآمده است. وقوع این اتفاق در سال های گذشته باعث شد تا تولیدکنندگان داخلی با مشکل عرضه کالاهای تولیدی خود در بازار داخلی مواجه شده و به تدریج با مشکلات مالی نیز مواجه شوند. هر چند یکی از عمده ترین مشکلات بنگاه های تولیدی داخل، کمبود منابع مالی است، اما این موضوع با فرایندهای اقتصاد کلان کشور در پیوند است. یعنی به هر میزان که وابستگی اقتصاد ایران به نفت کاهش یابد و در مقابل اتکای اقتصاد کشور به تولید افزایش یابد، به همان میزان هم رشد اقتصادی اتفاق می افتد. در سال های اخیر که سیاست های اقتصادی دولت معطوف به تولیدات داخلی شده است، حمایت های مالی از بنگاه های تولیدی به طور حتم می تواند موجبات رشد و رونق در این حوزه را فراهم کرده و شاخص های اقتصاد مقاومتی را به اجرا بگذارد. از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که جریان تولید زمانی می تواند عامل ایجاد تحول در اقتصاد کشور شود که موتور محرک آن با برنامه های اصولی به حرکت درآید. این موتور محرک در واقع وجود بازار رقابتی در سطح بازارهای داخلی و خارجی است. هنگامی که امکان صادرات و رقابت در بازارهای خارجی برای تولیدکنندگان داخلی فراهم باشد، به مرور کیفیت محصولات تولیدی نیز ارتقا می یابد. اما این مهم نمی تواند اتفاق بیفتد مگر اینکه منابع مالی مورد نیاز این بنگاه ها تامین شود. در اقتصاد ایران که تامین منابع «بانک محور» است، نرخ بهره تسهیلات نقش تاثیر گذاری را در موفقیت و یا عدم موفقیت این فرایند ایفا می کنند. به عبارت دیگر به هر میزان که نرخ بهره تسهیلات بانکی متناسب با شرایط تولید و وضعیت اقتصادی کشور تعیین شود، به همان میزان بنگاه های تولیدی و اقتصادی توان فعالیت و تاثیرگذاری خواهند داشت. در حال حاضر اختلاف میان تسهیلات ارائه شده در نظام بانکی ایران با تسهیلات ارائه شده در نظام بانکی کشورهای توسعه یافته عددی معادل ۲۰ درصد است، یعنی در حالی که تولیدکنندگان در آن کشورها می توانند از تسهیلاتی با نرخ بهره حداکثر سه تا چهار درصد استفاده کنند، تولید کننده ایرانی ناگزیر است بهره هایی تا ۲۸ درصد هم بپردازد. در این حالت طبیعی است که تولید از رونق می افتد و کمتر فعال اقتصادی است که رغبت کند سرمایه و توان خود را صرف تولید کند. ازاین رو کاهش نرخ بهره تسهیلات بانکی تاثیر به سزایی در ایجاد توان تولید در بنگاه های اقتصادی می گذارد. غیر از این موضوع البته دولت باید تلاش کند تا قیمت ارز هم با عدد و رقم مطلوبی تک نرخی شود، زیرا که ارز ارزان قیمت در واقع دشمن تولید داخلی است.