شاخص بورس تهران که در روز 21 بهمن ماه از کانال 36 هزار واحدی نجات پیدا کرده و با بازگشایی نماد پالایشگاه اصفهان به کانال 38 هزار واحدی پرتاب شده بود، دیروز بعد از چند روز افت و کاهش انگیزه خرید در سهامداران مجددا به کانال 36 هزار واحدی بازگشت. به این ترتیب روند نزولی بورس که از هفته گذشته آغاز شده بود، در هفته جاری ادامه پیدا کرد و بورس تهران به دلیل افزایش بهره مالکانه معادن در لایحه بودجه سال آینده، تامین نقدینگی برای عرضه احتمالی هلدینگ خلیج فارس و کاهش قیمت ارز در بازار آزاد و عدم انتشار خبر موثق درباره رفع تحریم‌های بانکی، روند نزولی در پیش گرفت. بر این اساس در ادامه افت بورس در روزهای گذشته، دیروز نیز تالار شیشه‌یی 185 واحد از ارزش خود را از دست داد و با تاثیر منفی شرکت‌های پتروشیمی و فلزی به کانال 36 هزار واحدی برگشت. این در حالی است که با کاهش قیمت ارز در روزهای گذشته شرکت‌های صادراتی که طی ماه‌های گذشته با افزایش قیمت و افزایش تقاضای خرید مواجه شده بود، روند نزولی خود را آغاز کردند و با افزایش صف فروش مواجه شدند. بر این اساس شرکت‌های فولاد مبارکه، سرمایه‌گذاری غدیر، چادرملو، نفت و گاز پارسیان، توسعه معادن و فلزات، پتروشیمی پردیس، ملی مس، پالایشگاه تبریز، بانک صادرات و فولاد خوزستان با کاهش قیمت و صف فروش تاثیر منفی در روند شاخص بورس گذاشتند. در این شرایط باید به این نکته توجه داشت که با تدام روند کاهشی نرخ دلار در بازار آزاد، قیمت سهام در بازار بورس نیز وارد روند ریزشی و اصلاح شده است. نکته قابل تامل آن است که نمی‌توان کف قیمتی مشخصی برای دلار پیش بینی کرد در نتیجه پاسخ به این سوال که روند افت قیمت‌ها تا کجا ادامه خواهد داشت کار بسیار دشواری است. در هر صورت واقع شدن در روزهای پایانی سال تقریبا هرساله این مسائل را بدنبال داشته است. امسال نیز تاخیر 40 روزه ارائه لایحه بودجه و ابهامات زیادی که هنوز در آن وجود دارد و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها هم شفاف شود، بی‌اعتمادی به شرایط اقتصادی و بازار بورس را تشدید کرده است. در حال حاضر بسیاری از نمادها در سطوح حمایتی خود واقع شده‌اند و چنانچه در این شرایط حجم معاملات در روزهای منفی بالا باشد زنگ خطر بورس برای مواجهه با احتمال ریزش شدید قیمت‌ها به صدا در خواهد آمد. تا این لحظه که حجم معاملات فروشنده‌ها بالا نبوده اما جو عمومی اقتصاد کشور و مولفه‌های موثر بر روند کلی بازار سهام نگران‌کننده به نظر می‌رسد. علاوه بر این کارشناسان معتقدند در پی اعلام نتایج مثبت مذاکرات کشورمان با گروه 1+5 مبنی بر رفع تدریجی تحریم‌ها، قیمت دلار با کاهش حدود 12 درصدی طی چهار روز معاملاتی اخیر مواجه شده است، حال آنکه به نظر می‌رسد این اظهارات بیش از آنکه نمود ظاهری و عینی داشته باشد، اثرات روانی مثبتی بر جامعه گذاشته است. واقعیت امر این است که در حال حاضر در هیچ یک از پارامترهای اثرگذار بر روند قیمت ارز تغییر جدیدی ایجاد نشده است.



بودجه 92 کمکی به رفع ابهامات نکرد

یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عدم نهایی شدن بودجه کل کشور و ارائه آن به صورت بودجه سه دوازدهم، گفت: این اتفاق نتوانست به نیاز سرمایه‌گذاران برای تحلیل دقیق شرایط کمک کند. علاوه بر این برخی پیشنهادها در این لایحه صنایعی را که در اکثر موارد بار اصلی افزایش شاخص را به دوش می‌کشند، با چالش مواجه می‌سازد. عظیم ثابت افزود: یکی از چالش‌هایی که درباره صنعتی پرپتانسیل همچون معدنی‌ها مطرح شده، افزایش نرخ بهره مالکانه معادن است و امید آن می‌رود تا آن دسته از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که از فعالین بازار سرمایه نیز هستند این پیشنهاد را در لایحه پیشنهادی سال 92 تعدیل کنند.



مثلث چالش در بودجه

وی ادامه داد: در کنار این امر، جبران کسری بودجه از طریق دریافت مالیات بر شرکت‌هایی بیشترین فشار را تحمیل می‌کند که از لحاظ سودآوری در صدر قرار دارند و به نظر می‌رسد از این جنبه شرکت‌های صادرات محور و نیز گروه‌هایی که برمبنای قیمت‌های جهانی محصولات خود را می‌فروشند بخش عمده اثرات ناشی از افزایش هزینه‌ها را بر عهده بگیرند. چراکه در این شرایط افزایش هزینه واحدها کاهش حاشیه سود آنها را در پی خواهد داشت. وی افزایش فشار فروش سهام در بورس را طی یک ماه پایانی سال طبیعی دانست و گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران حقوقی برای پوشش هزینه‌ها و پرداخت‌های پایان سال خود در این مقطع زمانی فروشنده سهام هستند. البته سهامداران به این نکته توجه دارند که چالش‌های جدید تحمیل شده بر بورس در حد پیش بینی بوده که می‌تواند در مجلس تعدیل شود.

فاز دوم هدفمندی،  مشکل دیگر ثابت چالش دیگر را موضوع اعتبارات 120 هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شده برای اجرای فاز دوم هدفمندی‌ها عنوان کرد و افزود: اجرای این مرحله از قانون هدفمندی صنایع انرژی بر از جمله فولاد، سیمان و پتروشیمی را به‌شدت تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و می‌تواند منتهی به کاهش سودآوری آنها شود. چالش سوم از نگاه این فعال بورس مدیریت شناور شده ارزی در کلیات بودجه برآوردی سال 92 است.



ارز دیگر بالا نمی‌رود

وی امکان جهش دوباره ارزی را در سال آینده همانند امسال چندان محتمل ندانست و گفت: با توجه به اینکه اوج‌گیری بهای ارز همچون روند قیمت‌ها طی سال جاری محتمل نیست، به نظر می‌رسد سهام صنایع لیدر بورس در سال بعد چندان پرنوسان ظاهر نشوند. این کارشناس بازار سرمایه آغاز روند مثبت در برخی گروه‌ها طی سال آینده را پیش بینی کرده و در ارزیابی خود از جهت حرکت بورس گفت: گروه‌های پرپتانسیلی که طی سال جاری چندان پرقدرت ظاهر نشدند. در کنار صادراتی‌ها می‌توانند گامی رو به جلو بردارند. به طوری که شرکت‌های غذایی، ساختمانی به ویژه انبوه‌سازان و نیز بانک‌ها در صورتی که بتوانند از تحریم‌ها رهایی یافته و مدیریت مناسبی داشته باشند حرکت جدیدی را شروع خواهند کرد.



بهار 92 مثبت است

ثابت در خاتمه ارزیابی خود را از چشم‌انداز سال آینده اینچنین بیان کرد: با توجه به انتظار از افزایش شفافیت مسائل اثرگذار بر بازار، حرکت رو به رشد و صعود هرچه بیشتر در راستای جبران روند سال جاری محتمل است و می‌توان گفت با کاهش تنش‌ها و روشن شدن وضعیت موجود، بهار 92 با روندی مثبت همراه خواهد بود.



بودجه‌های محافظه‌کارانه

مدیر سرمایه‌گذاری صندوق مشترک سرمایه‌گذاری نقش جهان نیز درباره وضعیت بازار سهام به گزارش بودجه‌های سال آینده شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: تاخیردر ارائه بودجه سال 92 از سوی دولت، مشخص نبودن نرخ ارز وعدم انتشار خبری رسمی و شفاف از رفع تحریم‌ها و نتایج نشست نهایی میان مقامات کشور و گروه 1+5، ابهاماتی است که بر بازار سایه افکنده و به موجب آن شرکت‌ها با نگرشی محافظه‌کارانه سود سال آینده خود را برآورد کرده‌اند. آریا ملکی در ارتباط با نوسانات بازار طی یک ماهه اخیر عنوان کرد: نوسانات بازار نشان‌دهنده وجود ابهامات در آن است که موجب شده سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری با مشکل مواجه شوند، به طوری که با اطمینان کامل به سرمایه‌گذاری نپرداخته و تنها اقدام به خرید و فروش مکرر می‌کنند. این در حالی است که انتظار می‌رفت مانند روال سال‌های گذشته در ماه پایانی سال، بازار روند صعودی در پیش گیرد، اما ابهامات ایجاد شده موجب شد تا نقدینگی از بازار سهام خارج شده و نوسانات پی در پی آن را شاهد باشیم.



احتمال ورود سرمایه‌های جدید و رشد شاخص

مدیرعامل موسسه حسابرسی حافظ گام نیزدر این رابطه و درباره تاثیر کاهش ارزش دلار در بازار سهام گفت: با افزایش میزان عرضه در بازار ارز و خروج بخش زیادی از نقدینگی از آن، به نظر می‌رسد باید منتظر ورود نقدینگی جدیدی به بازار سرمایه و در نتیجه رشد شاخص بورس طی روزهای آینده باشیم. محمد شیخی درباره شرایط آینده سودآوری شرکت‌های صادرات محور در صورت ادامه روند کاهشی نرخ ارز عنوان کرد: هرچند که ادامه روند نزولی ارز اندکی دور از ذهن است، اما اگر فرض را بر تحقق این امر بگذاریم، متناسب با کاهش درآمدها هزینه‌های شرکت‌ها نیز کاهش خواهد یافت. مضاف برآنکه در حال حاضر اغلب شرکت‌ها پیش بینی‌های محافظه‌کارانه‌یی را با در نظر گرفتن نرخ ارز مبادله‌یی برای سال آینده ارائه داده‌اند و این موضوع به این معناست که در بدترین حالت شرکت‌ها به پیش بینی‌های فعلی دست یافته و تنها نمی‌توانند با افزایش سودآوری همراه شوند.



پیش‌بینی سال 92

وی در بیان چشم‌انداز آینده بازار سرمایه گفت: واقعیت امر این است که سال‌های سال سایه ابهامات و ریسک‌های متعدد بر کشور حاکم بوده و به نظر می‌رسد در حال حاضر نیز این موانع همچنان به قوت خود باقی است. از همین رو تا زمانی که تغییر با اهمیتی در شرایط فعلی رخ نداده، نمی‌توان انتظار بهبود این وضعیت را داشت.

مهدیه انوشه