رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در اظهارات اخیر خود در حالی از بازدهی 27 درصدی بازار سرمایه سخن گفته که بررسی روند معاملات صنایع و شرکت ها طی یک سال اخیر حاکی از آن است که واقعیت بازار سرمایه و حال و روز سهامداران آن در این مدت متفاوت از اعداد و ارقامی بوده که از سوی رییس سازمان بورس اعلام شده و به نظر می رسد متولیان بازار سرمایه با بازی با اعداد تنها سعی در بزرگ نمایی عملکرد خود نموده اند.

بر اساس گزارش بورس نیوز، بازار سرمایه از ابتدای سال 94 تاکنون فراز و نشیب های متعددی را سپری کرده و در هر برهه ای از زمان با ریسک های داخلی و خارجی مواجه شده است. اما آنچه که بازار سرمایه سال 94 را از بازار سرمایه سال 95 متمایز می کند، توافق هسته ای و اجرای برجام است که به عنوان بزرگترین دستاورد تیم سیاسی دولت از آن یاد می شود و به مدد همت و برنامه های شرکت های خودروساز همچون سایپا و زامیاد جهت اجرای برنامه افزایش سرمایه موجی از تقاضا برای خرید سهام و امید برای بالندگی بازار سرمایه ایجاد شد. آنچنان که این امر سبب گردید تا در شرایطی که سهامداران طی 9 ماهه ابتدایی سال 94 شاهد روند نزولی قیمت سهام شرکت ها و زیان خود بودند، اما در سه ماهه پایانی همان سال بازدهی های قابل توجهی را از سرمایه گذاری های خود بویژه در گروه خودرو بدست آوردند تا بدان جا که بازار سرمایه طی سال 94 بازدهی مثبت 32 درصدی را محقق ساخت که بیشترین بازدهی مثبت توسط گروه هایی همچون خودرو، فلزات اساسی و وسایل ارتباطی رقم خورده است.

در عین حال اگر بخواهیم بازدهی بازار سرمایه از ابتدای سال 94 تا 14 آذر ماه جاری را بررسی کنیم در می یابیم که بورس در این مدت بازدهی مثبت 30 درصدی را بدست آورده و بخش عمده ای از این بازدهی متأثر از روند صعودی قیمت سهام شرکت ها طی سه ماهه پایانی سال گذشته محقق شده است. حال آنکه واقعیت بازار سرمایه از ابتدای سال جاری تاکنون چیز دیگری است. چرا که بورس در این مدت تنها 15 درصد بازدهی مثبت کسب کرده که در این بین در صنایع بزرگی همچون خودرو، بانک و فلزات اساسی که بورس بخش عمده ای از بازدهی مثبت خود در سال گذشته را مدیون بازدهی همین صنایع است، اثری از رشد قیمتی دیده نمی شود. آنچنان که به طور مثال گروه خودرو در مدت مورد بررسی یعنی از ابتدای امسال تاکنون تنها چهار درصد بازدهی مثبت محقق ساخته و سهام شرکت های بزرگ خودروساز همچون سایپا، ایران خودرو و زامیاد هر یک با افت قیمتی مواجه شدند. به عنوان مثال در حالی سایپا از ابتدای امسال تاکنون بازدهی منفی 25 درصدی محقق ساخته که این مجموعه خودروساز در سال گذشته رشد قیمتی 116 درصدی را تجربه کرده است.

همین وضعیت را در گروه بانک و موسسات مالی و اعتباری شاهد هستیم، این گروه در حالی از سال 94 تا 14 آذر ماه جاری بازدهی چهار درصدی را محقق ساخته که از ابتدای امسال تاکنون افت چهار درصدی را به ثبت رسانده است. البته ناگفته نماند که اغلب نمادهای بانکی همچون صادرات، ملت و تجارت بیش از چهار ماه است که برای برگزاری مجمع عمومی عادی متوقف شده اند و مقرر شده تا پس از ارائه گزارشات مالی خود بر اساس استانداردهای بین المللی به تابلوی معاملات بازگردند. در این شرایط اگرچه بانک صادرات اقدام به اجرای این دستورالعمل نموده و سود سال 94 خود را در گزارش حسابرسی شده به زیان تبدیل کرده اما هنوز نماد معاملات آن بازگشایی نشده است. ظاهراً مقامات مسئول در سازمان بورس برنامه ویژه ای برای جلوگیری از ریزش شاخص کل بورس در زمان بازگشایی نماد بانک ها دارند.

از بازدهی شرکت های سرمایه گذاری به عنوان مجموعه هایی که همواره مدعی بکارگیری کارشناسان و تحلیلگران خبره بازار سرمایه هستند نیز می گذریم. اینکه چرا شرکت های سرمایه گذاری که عمده فعالیت آنها سرمایه گذاری در سهام شرکت هاست، نتوانسته اند بازدهی فراخور بازدهی کل بورس بدست آوردند، علامت سوال بزرگی است که همواره در ذهن اهالی بازار سرمایه وجود دارد و ظاهراً هیچ جوابی هم برای آن وجود ندارد!

بر اساس این گزارش، مقایسه بازدهی صنایع در دو دوره مورد بررسی حاکی از آن است که از یک سو عمده رشد بازار سرمایه در سال 94 طی سه ماهه پایانی اتفاق افتاده که این امر همانطور که اشاره شد از نتایج مثبت حاصل از مذاکرات تیم سیاسی با گروه 1+5 و عزم مدیران شرکت های خودروساز همچون سایپا و زامیاد جهت اجرای برنامه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها نشأت می گیرد و از سوی دیگر می توان گفت بازار سرمایه از ابتدای سال جاری تاکنون روند نزولی را پشت سر گذاشته که تداوم آن سبب شده تا سهامداران هر آنچه که در سال 94 بدست آورده بودند، از دست بدهند و بعبارت دیگر اهالی بازار سرمایه هر آنچه که در سال گذشته رشته بودند، پنبه شد!

از این رو اگر بخواهیم وضعیت بازار سرمایه را از ابتدای سال 94 تاکنون بررسی کنیم به اعداد و ارقام قابل قبولی دست می یابیم که ارائه آن برای همگان خشنود خواهد بود و در وهله اول نشان از عملکرد مناسب مدیران بازار سرمایه دارد. اما بهتر به نظر می رسد تا متولیان بازار سرمایه برای درک بهتر وضعیت فعالان بازار سرمایه روند بورس را از ابتدای امسال تاکنون بررسی کنند تا به خوبی حال و روز اسف بار سهامداران را متوجه شوند. به طور قطعی بازدهی 27 درصدی که رییس سازمان بورس از آن سخن گفته هیچ ارتباطی با روند بازار بورس در سال جاری ندارد و مربوط به روند سال گذشته می باشد. چرا که بورس در بهترین حالت بازدهی مثبت 15 درصدی را بدست آورده که این رقم نیز عمدتاً متأثر از رشد قیمتی تک سهم های بازار و توجه سهامداران به صنایع کوچک بورسی رقم خورده است و سهامداران گروه های مطرحی همچون خودرو، بانک، انبوه سازی، فلزات اساسی و سرمایه گذاری ها از آن بی بهره بوده اند. از این رو لازم به نظر می رسد تا متولیان بازار سرمایه در ارائه آمار و اطلاعات در خصوص وضعیت بازار سرمایه دقت نظر بیشتری به خرج دهند تا بموجب اطلاعات نادرست آنها از عملکرد بورس سرمایه گذاران گمراه نشوند.