وزیر صنعت و معدن و تجارت که گویا این روزها بیش از همه وزرای کابینه تحت فشارها وارده از سوی بازار قرار دارد، اخیران سخنان جالب توجهی به زبان می آورد. سخنانی که بر خلاف آنچه تا کنون از مسئولان دولتی شنیده‌ایم، گویا رنگی از بیان واقعیاتی اساسی دارد. بعد از آنکه وی چندی پیش خبر از کاهش 50 درصدی درامد ارزی داد، امروز نکات جالبی در خصوص نرخ ارز بیان کرده است.

به گزارش تابناک، مهدی غضنفری وزیر صنعت و معدن و تجارت که امروز برای رونمایی از سه خودروی جدید شرکت سایپا (!) حاضر شده بود، اشارت جالب توجهی داشت که گویا کدهایی اقتصادی در سخنان وی نهفته است.

واژه نامه ارزی غضنفری

مهدی غضنفری امروز و در این مراسم ابتدا در خصوص معانی نرخ‌های مختلف ارز در یک اقتصاد و ارتباط آن‌ها با توسعه اقتصادی سخنانی بیان کرده است. وی گفته: اگر ارزش ارز حاصل از صادرات نفتی 3000 یا 4000 تومان است باید این موضوع را بپذیریم. آن اقتصادی که ارزش ارز آن 4000 تومان است وابسته به نفت نبوده و یک اقتصاد پویا، مستقل و رو به رشد است.

وی در ادامه به تشریح معنی نرخ ارز مرجع 1000 تومانی پرداخته است و عنوان کرده: اقتصادی که ارزش ارز آن هزار تومان بود، دوباره باز نخواهد گشت زیرا این اقتصاد معنایش این است که ارز نفتی را در حوزه مصرف هزینه کنیم.

وی همچنین معنی ارز 2500 تومانی را نیز بیان کرده و گفته: اما اقتصاد ارز 2500 تومانی به معنای تلاش برای استقلال از ارز نفتی است و دیگر هیچ تحریمی بر روی اقتصاد ما اثرگذار نخواهد بود.

وی همچنین با اشاره به کاهش 50 درصدی درآمد نفتی در سال 91 گفته: یک قدم دیگر برداریم تا آرزوی بی‌نیازی برای ارز نفتی عملیاتی شود باید عهد ببندیم که سال 92 هیچ صنعتگری محتاج به ارز نفتی نباشد.

غضنفری البته مجدداً خودرو را نیز از یاد نبرده است و افزوده: اگر به مصوبه‌ای که معاون اول رییس جمهوری در تیر ماه برای تأمین سرمایه در گردش صنعت خودرو ابلاغ کردند، عمل می‌شد در حال حاضر وضعیت بهتری در قیمت این محصول داشتیم. آیا فقط قیمت خودرو افزایش پیدا کرده است؟ ما در وزارت صنعت، معدن و تجارت از سویی باید مدافع تولیدکننده و حافظ آن و از سوی دیگر مدافع مصرف کننده باشیم تا به آن اجحاف نشود.

مهدی غضنفری اعتقاد خود را از دست داده است؟!

مهدی غضنفری که این روزها فشار بازار را بیش از هر وزیر دیگری تجربه می‌کند، گویا با خود عهد بسته برای کاستن از این فشار حداقل واقعیات را در بین افکار عمومی بیان کند. اما در لابه لای بیان واقعیات از سوی وزیر صنعت و معدن و تجارت نکاتی اساسی نهفته است که بدون شک خود وی بهتر از هر کسی از آن‌ها مطلع است.

اول: بعد از اذعان به کاهش 50 درصدی در آمد نفتی کشور در سال جدید که اولین بار مهدی غضنفری با صراحت به آن اشاره کرد، اکنون اذعان به نرخ ارز 3 تا 4 هزار تومانی نیز و الزام به پذیرفتن این نرخ در اقتصاد برای اولین بار از زبان وی بیان می‌شود.

کدی که وزیر صنعت در این بخش از سخنان خود به بیان آن پرداخته است، نکته مهمی است که به صراحت بیان می‌کند ارزش ارز حاصل از درآمد نفتی کشور با توجه به کاهش 50 درصدی این درآمد در همان محدوده 3 تا 4 هزار تومان است. در نتیجه باید پرسید آیا کاهش نرخ ارز به کمتر از 3 هزار تومان با این تفاسیر ممکن است؟ بر چه اساسی مسئولان بانک مرکزی و وزیر اقتصاد خبر از کاهش قریب القوع نرخ ارز داده‌اند؟

از سویی غضنفری اعلام کرده است که: نرخ ارز 4 هزار تومان نشانه اقتصاد پویا، مستقل و رو به رشد است. این نکته ای صحیح است. در واقع نرخ ارزی که اکنون بر اساس میزان عرضه و تقاضا در این رقم است، تا حد زیادی بیانگر و آیینه وضعیت اقتصاد کشور است با فرمول برابری قدرت خرید نیز می‌توان به رقمی در همین محدوده 3 تا 4 هزار تومان رسید.

نرخ ارز واقعی رشد اقتصادی را نیز در پی دارد. اما .زیر صنعت و معدن و تجارت گویا اعتقادات چندی پیش خود را به کلی از دست داده است. وی چند ماه گذشته بیان کرده بود که به عقیده وی و رئیس جمهور نرخ ارز لنگر تورم است و برای این نرخ ارز ثابت نگه داشته شده که تورم افزایش نیابد. آیا این روزها دیگر کشتی تورم کشور به قدری افسار پاره کرده که دیگر نرخ ارز لنگر آن نیست؟ یا آنکه مهدی غضنفری از اعتقاد قلبی سابق خود برگشته است؟!

خداحافظ 1226، سلام 2500

دوم: نرخ ارز 1000 تومانی به معنی اقتصاد نفتی است و دیگر باز نخواهد گشت. با این تفسیر غضنفری به دومین اشتباه دولت طی سال‌های گذشته اشاره واضح کرده است. دولتی که طی حدود 8 سال مدیریتش هیچ گاه نرخ ارز واقعی نبوده است. حال مهدی غضنفری اشاره می‌کند که این رویکردی اشتباه بوده و دیگر باز نخواهد گشت.

این امر به معنی آن است که به زودی ارز 1226 تومان از صحنه اقتصاد محو خواهد شد و در نتیجه کالاهای اساسی که ارز مرجع به ان‌ها تعلق می‌گرفت نیز با ان ارز خداحافظی می‌کنند و افزایش قیمت آن‌ها طی سال آینده از هم اکنون پر واضح است. البته این امر در جایی که دیگر نرخ ارز لنگر تورم نیست، امری طبیعی و منطقی هم هست!

سلام به ارز 2500 تومانی! اکنون که نرخ ارز 1000 تومانی نشانه اقتصادی کهنه و منسوخ است و ارز نفتی که 50 درصد کاهش یافته (و البته نشانه اقتصاد پویا است) پس گذر از ارز 1226 تومانی و حرکت به سمت اقتصاد پویا گویا از دید غضنفری لازمه یک تلاش است، و ارز 2500 تومانی نمود آن.

این گفته غضنفری را نیز باید در زمینه تفسیر کرد که بودجه 92 بر آن زمینه شکل گرفته است. نرخ ارز شناور مدیریت شده. گویا غضنفری پیش از هرکس دیگری نرخ موجه برای بودجه سال آینده را رونمایی کرده است. آن هم در قالب تلاش برای فرار از اقتصادی نفتی.

همه این عهدهای مقدس

سوم: عهد ببندیم که سال 92 هیچ صنعتگری محتاج به ارز نفتی نباشد. این عهد عهدی مقدس است. اما گویا قبل از آنکه غضنفری دعوت به این عهد مقدس کند، تا حد زیادی اکنون صنعتگران و وارد کنندگان از ارز نفتی دل شسته و روانه بازار آزاد شده‌اند!

مرکز مبادلات ارزی توان پاسخ گویی به حجم تقاضای صنعت و واردات را ندارد و به اذعان مراجعان به این مرکز تنها توان پاسخ به یک چهارم تقاضا را داشته و روند طولانی تخصیص ارز منجر به آن می‌شود که بسیاری عطای این مرکز را به لقای آن ببخشند و راه بازار آزاد در پیش گیرند.

این عهد مقدس پیش از آنکه وزیر صنعت و معدن و تجارت فراخوان آن را بدهد، در بین صنعتگران و وارد کنندگان بسته شده است.

چهارم: ایران خودرو و سایپا باید عهد کنند که سال آینده تراز ارزی آن‌ها مثبت باشد. در مورد این عهد و فراخوان آن وزیر صنعت و معدن و تجارت را ارجاع می‌دهیم به اخبار چندی پیش مبنی بر ممنوعیت واردات خودروی ایرانی به بازار عراق به عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروی کشور.

از سویی خوب بود مهدی غضنفری در کنار این عهد، عهدی هم از خودروسازان می‌گرفت مبنی بر اینکه سال آینده این صنعتگران تراز مثبتی در بازار داخل نیز داشته باشند (!) و بازار را تشنه محصولات خود نگاه ندارند.

راستی فقط بهای خودرو افزایش یافته؟

پنجم: آیا فقط قیمت خودرو افزایش پیدا کرده است؟ این هم سؤال بسیار خوبی است. البته کاش وزیر صنعت و معدن و تجارت پاسخ آن را هم می‌گفت. اما از آنجا که گویا از پاسخ طفره رفته، ما پاسخ آن را بازگو می‌کنیم. خیر. از ابتدای سال 91 تا کنون تقریباً هیچ چیز نبوده که گران نشده باشد. البته خودرو مدال طلای این رقابت را از آن خود کرده است.

حال سؤال ما این است: چرا وزیر صنعت این سؤال را می‌پرسد؟ برای حمایت از خودرو سازان یا برای نشان دادن کارنامه درخشان دولت در سال 91؟! هرچند این سؤال سؤالی اساسی و بسیار خوب است، اما سؤالی نیست که وزیر صنعت و معدن و تجارت آن را بپرسد.

مصرف کننده؟!

ششم: ما در وزارت صنعت، معدن و تجارت از سویی باید مدافع تولیدکننده و حافظ آن و از سوی دیگر مدافع مصرف کننده باشیم تا به آن اجحاف نشود.

"باید" واژه صحیح است که وزیر صنعت و معدن و تجارت به کار برده است. اما این باید این روزها از حالتی دستوری به حالی اخلاقی تغییر ماهیت داده است. حداقل آنچه ما طی این مدت دیده‌ایم آنکه وزارت خانه مهدی غضنفری و سازمان حمایت از [مصرف کنندگان و] تولید کنندگان آنچه کرده حمایت بی دریغ از تولید و نادیده گرفتن حق مصرف کننده بوده است.

تقوی رئیس این سازمان هر روزه آمار انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف کننده را در بوق و کرنا می‌کند و گویا به رویکرد آمار پراکنی سایر دولتیان دستاویز کرده است اما هیچ سخنی از خروجی این آمارها نمی‌گوید. مردم سخنان این مسئولان را می‌شنوند و در بازار چیز دیگری می‌بینند.

خوب است وزیر صنعت توجه می‌کرد که " آیا فقط قیمت خودرو افزایش پیدا کرده؟ و سپس در خصوص حمایت از مصرف کننده و "باید" آن توضیح می‌داد.