EPSnews           

«آخرین صورت وضعیت نامزدهای انتخابات و پایگاه رای آنان چگونه است؟» «در حال حاضر کدام یک شانس بیشتری برای پیروزی دارند؟» «آیا ائتلاف راهبردی اصلاح‌طلبان/اعتدالگرایان برنده انتخابات خواهد بود یا سردرگمی و بی‌برنامگی انتخاباتی اصولگرایان؟»
پاسخ به این پرسش‌ها بی‌تردید محتمل‌ترین نتیجه را در معرض دید افکار عمومی قرار خواهد داد و عطش التهاب گونه مردمی که مشتاق فرا رسیدن بیست و نهم اردیبهشت و روز رای‌گیری انتخابات دوازدهمین ریاست‌جمهوری هستند را شاید به مثابه قطره آبی باشد. پاسخ به این پرسش‌ها با توجه به فقدان بنگاه‌های دقیق جامعه‌شناسی و به تبع آن فقدان لایه‌برداری‌های اجتماعی، سخت است اما نمونه‌های آماری موسسات نظرسنجی مشتی از خروار را به نمایش می‌گذارند. از دیگر سو شواهد و مستندات موجود از وضعیت و موقعیت و فرآیند سیاسی/انتخاباتی اقطاب اصلی انتخابات می‌تواند تصویر کلی آنچه در شرف رخداد است را به نمایش بگذارد. بر اساس شواهد رسمی٢٦٤ساعت مانده به روز انتخابات ریاست‌جمهوری شانسِ راستان سیاسی ایران با سه کاندیدا برای گرفتن فرمان ماشین دولت از روحانی کمتر از همیشه است. چه آنکه جدای از انشقاق و چندپارگی سیاسی درون اردوگاهی، افق گفتمانی و رویه و سویه واحدی از سوی سه کاندیدای این جناح دیده و شنیده نمی‌شود. نزاع درون جناح راست در حالی رو به تشدید است که اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان تمام قد پشت روحانی ایستاده‌اند و سرودِ پیروزی را«تکرار» می‌کنند. صحنه انتخابات با چنین شرایطی بر قوت قلب و اطمینان خاطر روحانی و حامیانش روزبه‌روز می‌افزاید و بالعکس نفس رقبای او را به شماره انداخته. اگر پایش موسسات نظرسنجی در مقام مشت نمونه خروار مقبول باشد محققین و مفسرین علم سیاست و آنالیزورهای انتخاباتی دو جناح در حال حاضر متفق‌القول از روند رو به رشد آرای روحانی گزارش می‌دهند. افزایش رای روحانی در حالی است که یافته‌های بنگاه‌های نظرسنجی و نظرخواهی حکایت از سقوط آرای محمدباقر قالیباف و روند رو به رشد ملایم آرای رییسی دارد. بالا رفتن رای منفی شهردار تهران و تغییر نظر اولیه کسانی که تصمیم به دادن رای به قالیباف داشتند کار را به جایی کشاند که احمد توکلی، سیاستمدار نام آشنا و کارآزموده جناح راست پیش‌بینی کند که محمدباقر قالیباف در نهایت به نفع سید ابراهیم رییسی کناره‌گیری کند: اگر اصولگرایان از قالیباف بخواهند که صحنه را به نفع رییسی ترک کند به این کار پاسخ مثبت خواهد داد. توکلی هرچند اعلام کرده که اصولگرایان برای انتخابات تک‌مرحله‌ای و دو مرحله‌ای برنامه دارند و در عین حال خبر داده که به احتمال زیاد رییسی و قالیباف تا پایان در انتخابات خواهند ماند تا سبد رای اصولگرایان، حداکثر رای را کسب کند اما سخن گفتن از انصراف قالیباف به نفع رییسی یک پیام و خبر دارد. خبر و پیامی که بی‌تردید محصول برآیند تصمیم کانون‌های موثر در جناح راست و نتایج بنگاه‌های نظر سنجی در قبال رفتار محتمل انتخاباتی مردم است.  تصمیم جامعتین در حمایت از سید ابراهیم رییسی در کنار فیلتر شدن وب‌سایت «کارانه» قالیباف از سوی مقام قضایی و اعلام احراز تخلفات انتخاباتی از سوی هیات نظارت بر تبلیغات انتخابات را اگر به نقدهای فنی‌ای که مدیران ارشد کشور همچون علی لاریجانی به وعده‌های انتخاباتی قالیباف داده‌اند همه حکایت از آن دارد که شهردار تهران در شرایط سختی گرفتار آمده و لحظات صعبی را پیش روی خود دارد. از سوی دیگر محمدباقر قالیباف با طراحی و طرح شعارهایی مانند سه برابر کردن یارانه‌ها، دوونیم برابر کردن تولید در چهار سال و ایجاد ٦٠٠هزار شغل به ازای تولید و فروش یک میلیون تن پتروشیمی و... نه تنها منطق اقتصادی/ سیاسی/ مدیریتی قالیباف را با تشکیک مواجه کرده که گویا هیات‌مدیره جناح راست را هم به قالیباف و حمایت از سید ابراهیم رییسی به عنوان رقیب اصلی روحانی مجاب کرده است. هرچند جمنا در مقام لویی جرگه اصولگرایان اعلام کرده کاندیدای نهایی اصولگرایان را پس از پایان فرصت تبلیغات و مناظره‌های انتخاباتی معرفی خواهد کرد اما شواهدی همچون حمایت جامعتین و اظهارنظرهای حامیان برخی از اعضای موثر جمنا و پایداری، ایثارگران و رهپویان حکایت از آن دارد که رییسی کاندیدای نهایی اصولگرایان خواهد بود و نه محمدباقر قالیباف.
بی‌تردید کنش تهاجمی شهردار تهران به روحانی، طرح شعارها و وعده‌های پوپولیستی و بالا بودن رای منفی بالا به دلیل کارنامه مدیریت ١٢ساله در شهرداری تهران از عمده دلایلی است که باعث شده تا جمع آرا ی قالیباف بر اساس آخرین نتایج موسسات نظر سنجی برای نخستین بار در دو ماه گذشته زیر ٢٠ درصد برسد تا جایی که بر اساس همین پایش‌ها، آرای قالیباف در حال حاضر در استان تهران حدود ١٦درصد اعلام شده است. کاهش رای قالیباف در حالی است که رای مثبت سید ابراهیم رییسی هرچند کند و ملایم اما رو به ازدیاد است. مجموع آرای رییس تولیت آستان قدس رضوی که تا پیش از آغاز مناظره‌ها کمتر از ١٠درصد در تهران اعلام می‌شد در حال حاضر به ١٤درصد رسیده است.
فاصله ٢درصدی رای رییسی /قالیباف در شرایطی است که یازده روز تا موعد برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و مناظره سوم تلویزیونی کاندیداها باقی‌مانده است.
این فاصله ٢درصدی اما همه دلایلی نیست که باعث اتخاذ تصمیم عبور محتمل جمنا و اصولگرایان از قالیباف خواهد شد. قالیباف امروز در حالی رییسی را در تهران در کنار خود می‌بیند که رییس تولیت آستان قدس رضوی مجموعه رای‌اش در سراسر کشور بیشتر از شهردار تهران است. ریزش رای قالیباف و بالا رفتن رای منفی او از اواسط هفته گذشته و به ویژه پس از برگزاری دو مناظره تلویزیونی باعث شده تا نسبت رای روحانی با قالیباف در حال حاضر دو به یک باشد. از دیگر سو با توجه به روند ملایم و رو به رشد آرای رییسی در تهران محتمل است که طی چند روز آینده رای رییسی در تهران همچون دیگر نقاط کشور از آرای قالیباف پیشی بگیرد. بر اساس نتایج نظرخواهی‌ها راهبرد تهاجمی قالیباف در مناظره‌های تلویزیونی بیش از آنکه سبد رای منفی روحانی را پر کند، رای منفی شهردار تهران را نشانه گرفته. چرا که با وجود برخی انتقادات به دولت روحانی، برای افکار عمومی سخت است که حمله قالیباف به روحانی برای مردم را بپذیرد.
افزایش سطح آگاهی‌های عمومی و هوشمندی سیاسی در کنار قفسه‌بندی شدن مطالبات جمهور باعث شده تا کنش سلبی/تهاجمی قالیباف نه با استقبال مردم که معکوس‌وار با رویگردانی آنان مواجه شود. ماحصل پایش‌ها و پژوهش‌های موسسات نظرسنجی حکایت از آن دارد که اکثریت مردم برنامه‌ها و مانیفست دولت داری کاندیداهای انتخابات را زیر ذره‌بین قرار داده‌اند و بر اساس این منطق، دیگر شعر و شعار کاندیداها کمترین جذابیتی برای اکثریت جامعه ندارد. همین است که باعث شده تا مجموع آرای رییسی و قالیباف فاصله معناداری با رای روحانی داشته باشد. آیا با توجه به حرف و حدیث‌های این دو سه روز، رای روحانی بیشتر نخواهد شد؟