موج های خفته بازار سرمایه
سید امیررضا انگجی – تحلیلگر بازار سرمایه
یکی از موضوعات مهم در هر اقتصادی شناخت بازار سرمایه است. شناخت بازار سرمایه از این منظر اهمیت دارد که موجب آگاهی یافتن از کارکرد اقتصاد داخلی و جهانی و همینطور تاثیر شاخص ها و عوامل اقتصادی بر یکدیگر می شود. با توجه به اینکه در هفته های اخیر و بخصوص در این ماه شاهد اتفاقات مهمی در بازار سرمایه بوده ایم تحلیل وضعیت بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در همین راستا در این نوشتار به بررسی بازار سرمایه و نشان دادن نقاط قوت و ضعف آن می پردازیم.
با توجه به آنچه گفته شد بازار سرمایه ما نیز از عوامل خارجی و داخلی بسیاری تاثیر می پذیرد لذا زمانی میتوانیم شاهد روند پرقدرت و رو به رشد آن باشیم که هر دو این عوامل به نفع بازار باشند. این دقیقا همان مزیتی است که بازار در این روزها فاقد آن است. امروز هم عوامل خارجی نظیر عدم ثبات در قیمت های جهانی و هم عوامل داخلی نظیر عدم وجود نقدینگی در بازار، نرخ های بالای بهره و حقوقی های پول لازم همگی عواملی هستند که در کنار هم بازار را در سکون نگاه داشته اند مسئله ای که موجب خارج شدن برخی از سهامداران خرد از بازار گردیده و به این سکون شدت بخشیده است.
در هفته ای که گذشت شاهد افزایش قیمت های جهانی کامودیتی ها از جمله روی، مس و سرب بودیم که می تواند اتفاق خوبی برای گروه های فلزی بازار سرمایه باشد اما بیشتر این رشد قیمت مربوط به برنامه های کاهش تولید چین به دلایل زیست محیطی، موجودی نزولی انبار های LME و از طرفی انتشار آمار خوب تجارت چین بود. اما از طرفی افزایش نرخ بهره چین و تداوم سیاست انقباضی از یک طرف و سخنرانی رییس فدرال رزرو مبنی بر افزایش آتی نرخ بهره آمریکا نیز عواملی بودند که تاثیر منفی بر قیمت های جهانی کامودیتی نهادند. در طول این فرایند قیمت مس به بیش از ۶۰۰۰ دلار صعود و قیمت روی نیز به مرز ۳۰۰۰ دلار نزدیک شد اما بعد از ان شاهد کاهش قیمت بودیم. با وجود سنگینی افزایش نرخ بهره فدرال رزرو، افزایش نرخ های کامودیتی چندان قابل دفاع نخواهد بود و برای این افزایش باید منتظر ارائه آمار های خوب اقتصادی باشیم. به نظر میرسد درنهایت جهت نرخ های جهانی فلزات را نرخ بهره فدرال رزرو و برنامه های زیر ساختی چین مشخص خواهد نمود. بنابراین در صورت بیشتر بودن تاثیر نرخ بهره فدرال، گروه های فلزی بازار سرمایه با فشار روبهرو خواهند شد.
قیمت نفت نیز با وجود تعهد طرفین اپک بر کاهش تولید همچنان در مقاومت به سر میبرد. مسیر گروه های پالایشی بازار سرمایه بستگی به مسیری خواهد داشت که نفت خواهد پیمود البته عوامل دیگر نیز در این مسیر دخیل خواهند بود اما امید است که با تداوم تعهد به کاهش تولید، قیمت نفت رشد نماید اما نه از نوع رشدی که در سال های گذشته تجربه نمودیم.
گروه های فولادی و سیمان و تدارک بیننده بازار مسکن نیز با رکود این بازار در رکود به سر می برند و رشد و حرکت آنها نیز به رشد و حرکت بازار مسکن بستگی خواهد داشت اما نه تنها این گروه ها بلکه گروه های بانکی نیز برای رشد و حرکت خود به خارج شدن بازار مسکن و رونق معاملات آن نیازمندند. با توجه به قفل شدن مقدار زیاد نقدینگی در بخش مسکن و افزایش مطالبات بانک ها از یک طرف و تولیدات و شرکت هایی که مستقیما با فعالیت بخش مسکن در ارتباط اند گروه های بانکی، فولادی و سیمانی بازار سرمایه نیز با مشکل روبهرو خواهند بود.
در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت بازار نه تنها از نوسانات اقتصادی و سیاسی بینالمللی رنج میبرد بلکه از کمبود نقدینگی در خود و وجود بازارهای رقیب قدرتمند بدون ریسک نظیر نرخ بالای بهره و یا اخزا نیز دچار صدمه می شود. با این تفاسیر گروه هایی هم که در بازار شایسته رشد هستند به دلیل این عوامل منفی از حرکت خود باز می مانند. ما شاهد افزایش قیمت های جهانی فرآورده های پتروشیمی بخصوص متانول هستیم متانولی که تا نزدیکی ۴۰۰ دلار پیش رفته است و از طرف دیگر شاهد قرارداد های خودرویی نیز می باشیم که در صورت رفع برخی مشکلات نظیر نرخ بالای بهره و بازگشت نقدینگی به بازار می توانیم شاهد بیدار شدن موج های خفته بازار سرمایه باشیم.
در دنیای سیاست هم بد عهدی های دولت جدید آمریکا نسبت به برجام ریسک بازار را افزایش داده است هر چند معتقدیم که بازار در بلند مدت نسبت به آن بی اعتنا خواهد شد و بیشتر از عوامل دیگر نظیر ورود نقدینگی به بازار و افزایش ارزش معاملات تبعیت خواهد نمود.
در نهایت باید این را گفت که با حل برخی مشکلات داخلی بازار و تلاش برای بازگشتن اعتماد و نقدینگی می توان موجبات رشد بازار را فراهم کرد رشدی که قطعا جذابیت بازار را افزایش داده و نقدینگی بیشتری را می تواند به خود جذب کند.