بیکاری مدتیاست به بحران رسیده
دکتر حسین راغفر، اقتصاددان
به نقل از آرمان ، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا همچنین معتقد است: «مسئولان باید این نکته را در نظر داشته باشند که عدم پاسخگویی به بحران اقتصادی کنونی جامعه ممکن است پیامدهای امنیتی به همراه داشته باشد و مشکلات امنیتی نیز به مشکلات اقتصادی اضافه شود که در چنین شرایطی کنترل مشکلات بسیار سخت خواهد بود.
من از منظر اقتصادی این موضوع را بررسی میکنم و معتقدم دلیل اصلی این مسأله در بیکاری جوانان جامعه نهفته شده است. ناتوانی نظام اقتصادی ما در ایجاد شغل برای جوانان منجر به این مسأله شده که جوان ایرانی ساعتها در فضای مجازی پرسه میزند و وقت خود را تلف میکند. کشور ما نسبت به جمعیت خود بیشترین تعداد کاربران را در فضای مجازی دارد. این مسأله نشان میدهد که طیفهای گستردهای از جامعه ما بیکار هستند و فاقد شغل مناسب برای گذراندن زندگی خود هستند. این در حالی است که یکی از مهمترین عوارض بیکاری برای جوانان مشکلات روحی و روانی است. فرد بیکار علاوه براینکه فاقد درآمد لازم برای امرار معاش خود است، از نظر اطرافیان خود نیز به عنوان فردی شکست خورده تلقی میشود. این در حالی است که گروه اندکی از جامعه دارای ثروتهای هنگفتی هستند که عمدتا نیز از راههای نامشروع به دست آمده است. وضعیت ما به شکلی شده که بسیاری از جوانان که دارای تحصیلات عالیه هم هستند و در دانشگاههای ممتاز کشور تحصیل کردهاند فاقد شغل مناسب هستند، اما فرزندان برخی افراد متمول شبها در خیابانهای شمال شهر تهران با اتومبیلهای گرانقیمت خود مسابقه سرعت میدهند و در شراطبندیهای یک شب خود بیست تا سی میلیون برنده یا بازنده میشوند. بسیاری از ثروتهای این افراد از سر تلاش و سختکوشی به دست نیامده و بلکه عمدتا از روی زد و بند و رابطه به دست آمده است. در نتیجه در شرایط کنونی جامعه با دو روی یک سکه مواجه شده است. یک طرف این سکه افراد نیازمند و جویای کار است که عمدتا نیز دارای تحصیلات عالیه هستند و روی دیگر سکه افراد متمولی است که از شدت رفاه به کارهای ضد اجتماعی روی آوردهاند. به همین دلیل ما با دو گروه آسیب دیده با دو سطح زندگی مواجه هستیم. این در حالی است که بسیاری از این افراد ناتوانی نظام اقتصادی را در شرایط خود تاثیرگذار میدانند. به همین دلیل نیز با نمادها، مشخصهها و ارزشهایی که در حوزه اقتصادی مطرح میشود، مخالفت میکنند و نسبت به آن موضع میگیرند. از سوی دیگر هر آنچه مورد تقبیح نظام اقتصادی است، مورد توجه آنها قرار میگیرد. در نتیجه یک طیف گستردهای از معترضان قربانی نظام اقتصادی، شکل گرفته که فرهنگ مستقلی را جدا از فرهنگ مسلط جامعه دنبال میکنند. به همین دلیل نیز کسانی که بتوانند دورترین هنجارها را از هنجارهای مسلط جامعه دنبال کنند مورد توجه این طیف گسترده قرار میگیرند. بسیاری از این افراد مانند تتلو آرمان جوانان جامعه نیستند. با این وجود جوانان به دلیل بیکاری و تحقیر خود از چنین نمادهایی برای اعلام وجود اجتماعی و واکنش به وضعیت خود حمایت میکنند و این گونه افراد را مورد توجه قرار میدهند. نابرابریهای فاحش اجتماعی اقتصادی در این وضعیت تأثیرگذار بوده است. هنگامی که میلیونها جوان ما بیکار هستند، برخی کلوبهای قماربازی راه انداختهاند و در یک روز صد تا صدوپنجاه میلیون پول میبرند یا میبازند.