سایت دیوار یکی از سایت‌هایی است که اخیراً در آن اوراق سخاب (اوراق بدهی دولت) معامله می‌شود. این سایت که ماهیت آن خریدوفروش کالاهای دست‌دوم است، هم‌اکنون پاتوق فروش اوراق بدهی شده که یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصادی دولت است…

درحالی‌که از عرضه اوراق بدهی دولت کمتر از سه ماه می‌گذرد، این اوراق به بهانه مشکل نقد شوندگی از بورس رانده شده و هم‌اکنون در بازار سیاه با نرخ‌های سود ۴۰ درصدی معامله می‌شوند.

اوراق سخاب سر از سایت دیوار در آورد/ بازار سیاه اوراق بدهی دولت

فروش سخاب در دیوار

به گزارش بولتن نیوز، اخیراً دولت اعلام کرده که ۱۲۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های خود به پیمانکاران را در قالب اوراق بدهی تهاتر کرده است. این اوراق که با نرخ ۲۰ درصدی عرضه‌شده‌اند، هم‌اکنون حتی در خارج از بورس و در بازار دلالی با نرخ سود ۴۰ درصدی به فروش می‌رسند.

سایت دیوار یکی از سایت‌هایی است که اخیراً در آن اوراق سخاب (اوراق بدهی دولت) معامله می‌شود. این سایت که ماهیت آن خریدوفروش کالاهای دست‌دوم است، هم‌اکنون پاتوق فروش اوراق بدهی شده که یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصادی دولت است.

عرضه گسترده اوراق قرضه و سایر اوراق مالی اسلامی دولت بدهکار که با عرضه ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق صکوک اجاره در فرا بورس در اردیبهشت امسال آغاز شد، اما بورس اوراق بهادار از عرضه بیشتر اوراق خزانه اسلامی (اخزا) به دلیل آنچه که آن‌ها کمبود نقدینگی در بازار سهام خواندند، از عرضه بیشتر آن خودداری کردند. درنتیجه وزارت اقتصاد تصمیم گرفت با تأسیس یک‌شبه بازار جداگانه ذیل بانک ملی همان اخزا را با نام جدید سخاب (اوراق خزانه اسلامی بانکی) عرضه کند.

اوراق سخاب سر از سایت دیوار در آورد/ بازار سیاه اوراق بدهی دولت

بر اساس آمارهای رسمی، دولت ۳۸۰ هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی، بخش خصوصی و تعاونی بدهکار است. این بدهکاری یک فرصت استثنایی برای بورس و بازار سرمایه به وجود آورد که هم دولت بدهی خود را بپردازد و هم بازار سرمایه قوت بگیرد، اما این اوراق از فرا بورس حالا به بازار سیاه رفته است. هرچند که پیمانکاران طلبکار از دولت می‌گویند، این اوراق قابلیت نقد شوندگی سریع ندارند و تنها طلبشان از دولت را به تأخیر می‌اندازد، اما به دلیل تعهد مالی دولت برای تضمین این اوراق متقاضی بسیاری پیدا کرده است و دلالان از این فرصت بیشترین بهره را می‌برند. ضمن آنکه پیمانکارانی که این اوراق را دریافت کرده‌اند، آن را در بازارهای دلالی با دو برابر قیمت عرضه می‌کنند.

به گفته کارشناسان، نرخ سود بدون ریسک در هر کشور نرخ سود اوراق قرضه‌ای است که دولت آن کشور عرضه می‌کند. این در حالی است که این نرخ سود بدون ریسک اوراق قرضه اسلامی سبب پیچیده‌تر شدن اوضاع شده است.

اگرچه نرخ سود بانکی هم‌اکنون ۱۸ درصد است اما گفته می‌شود، بسیاری از این اوراق را بانک‌ها خریداری کرده‌اند و موجب دامن زدن به بازار سیاه شده‌اند.
بحران سخاب چگونه به وجود آمد؟

کانال اقتصاد سیاسی در تحلیل از شرایط به وجود آمده نوشت: «بعدازآنکه بورس اوراق بهادار از عرضه بیشتر اوراق خزانه اسلامی (اخزا) به دلیل اثر مستقیم بر بحران خشک‌سالی نقدینگی در بازار سهام و سایر ابزارهای مالی مورد معامله، خودداری کرد، مقامات وزارت اقتصاد به‌جای حل مسئله تصمیم گرفتند با تأسیس یک‌شبه بازار جداگانه ذیل بانک ملی همان اخزا را با نام جدید سخاب (اوراق خزانه اسلامی بانکی) معامله پذیر کنند.

اوراق سخاب سر از سایت دیوار در آورد/ بازار سیاه اوراق بدهی دولت

اثر این تصمیم وقتی مشخص شد که با وجود نرخ مؤثر تنزیل بین ۲۱ تا ۲۹ درصدی اخزا در بازار بورس، به‌یک‌باره نرخ مؤثر سخاب به رقم حیرت‌انگیز ۴۰ درصد رسید.

دلیل اولی که برای این تفاوت شدید نرخ تنزیل برای یک ابزار یکسان در دو بازار قابل‌بحث است، بسیار ضعیف بودن بازار ثانویه سخاب است. شکل این بازار به نحوی است که عملاً توافق قیمتی به صورتی غیر شفاف و به سبک بنگاه معاملات املاک بین صاحب مضطرب و محتاج نقدینگی اوراق-پیمانکار دولت که در عوض طلب خود اوراق دریافت کرده- و چند بازیگر محدود انجام می‌شود. درواقع نقش سامانه سخاب بانک ملی حداکثر شبیه دفترخانه در خرید ملک است، اوراق را به نام میزند. کار به‌جایی رسیده که اخیراً کسانی به آگهی کردن اوراق خود در سایت “دیوار” رو آورده‌اند!