ساعت24-این روزها بازار تحلیل ها و نقدها در باره تحریم اقتصادی دوباره ایران از سوی آمریکا داغ و درهردوسوی عرضه و تقاضای این بازار رشد فزاینده ای دیده می شود. این بازار نیز همانند هر بازاری با عرضه کنندگان تقلبی ، اصیل ، ورزیده و ناشی مواجه است و با توجه به نیاز بازار البته همه این تحلیل ها خریدار و تقاضا کننده دارد.

سیاستورزان افراطی منتقد اصلاحات و مخالف دولت مستقر گروهی از عرضه کنندگان تحلیل و گزارش  به حساب می آیند. این گروه از عرضه کنندگان تحلیلها دربازار فعلی مربوط به بازگشت تحریمها همان داوری های کلیشه ای برپایه تضاد در داخل با اصلاحات و تضاد با ماهیت نظام سیاسی در آمریکا را دردستورکار قراردارند. از نظر این عرضه کنندگان دلیل بازگشت تحریمها این است که دولت و اصلاح طلبان از بیم جان و مال دربرابراستکبار جهانی به سرگروهی آمریکا ایستادگی نکرده و به جای نابود کردن منافع مادی آنها نرمش نشان دادند. راه حل این گروه نیز مشخص است :  باید راه همکاری با همه کشورهای غربی را مسدود کرده و توانایی ملی برای تولید و خودکفایی را دردستور کار قرار دهیم. یک گروه از عرضه کنندگان تحلیل دربازار یادشده اقتصاددانی هستند که با گروه نخست در ذات اندیشه سیاسی- اقتصادی تفاوت ماهیتی نداره و خودرا درپشت و پس نهادگرایی و غیره پنهان کرده اند. از نظر افراطیون این گروه از اقتصاددانان نیز سیاست تعدیل اقتصادی دولتهای سازندگی به ویژه اندیشه اقتصاددانان طرفدار اقتصاد آزاد و رقابتی سرچشمه بدبختی ها ازجمله بازگشت تحریم آمریکایی است. راه حل این گروه نیز کلیشه ای است : ساختارها را تغییر دهید و دست نامریی آدام اسمیت درایران را قطع کنید و بازار را به دست دولت بسپاریدتا کاره به سامان برسد و آمریکا درتحریم ایران به جایی نرسد. بازار تقاضا نیز در این بازار مشتریان خود را دارد. اعضای برخی گروهها و احزابی که نام خود را احزاب انقلابی گذاشته و رقبای خود را غیر انقلابی می دانند تا گروههای گوناگون اجتماعی از گروههای کم درآمد تا طبقه متوسط و فعالان بخش خصوصی دراین بازار دنبال کالایی می گردند که مطلوبیت آنها را افزایش داده و منفعت ذهنی و مادی برایشان بیاورد. اکثریت بازار به هردلیل که می تواند  از آسان گیری در خرید تحلیل سرچشمه بگیرد یا از انبوهی محل عرضه تحلیل های دوگروه یادشده دربازار رسانه های ایران است مشتریان پروپا قرصی برای دوگروه عرضه کنندگان تحلیل در این بازار به حساب می آیند. اما گروه سومی از عرضه کنندگان تحلیل هستند که راز کامیابی افرادی مثل دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا  برای استفاده از این ابزارتحریم را بازار ناآزاد اقتصاد ایران می دانند. به این معنی که اگر اقتصاد ایران آزاد بود وورود و خروج سرمایه داخلی و خارجی از سوی هربخشی از فعالیت های اقتصادی آزاد بود الان به جای اینکه فقط 6 بنگاه اقتصادی بزرگ دردنیا از تحریم ایران با زیان احتمالی مواجه شوند 60 شرکت ، 600 شرکت یا 6هزار شرکت درایران منافع داشتند .در این صورت لشگری از  مدیران ، سهامداران ،مالکان و سیاسیون در صف نخست مبا رزه با  ترامپ و یارانش احساسی از اندک بیم وهراس از نابهروزی در کامیابی و اثر گذاری تحریمه دارنایستاده بودند و به جای 6 صدا و سیاسیون دوکشور آلمان و فرانسه صدای اعتراض رهبران سیاسی دهها کشور علیه بازگشت رژیم تحریمها در جهان شنیده می شود. روزهای طلایی که پس از برجام پدیدار شد و مدیران سیاسی و اقتصادی از دهها کشور اروپایی و آسیایی به بازار ایران توجه کردند مثل آب خوردن از سوی منتقدان افراطی اقتصاد آزاد و البته بی توجهی مدیران دولتی و ناتوانی بخش خصوصی ایران خورده شد و به نابودی رسید. اقتصاد آزاد مورد نظر اقتصاددانان هوادار این نظریه نیک می دانند چه چیزی را دنبال می کنند و نیک می دانند آزادی در چارچوب تنگ یک کشور نیست که قدرت می آورد. انبوهی از قدرت در جهان واقعی وجوددارد که از جنس آزادی و از جنس آزادی اقتصادی هستند و از به هم پیوستن این انبوه شرکتها و سهامداران جهانی است که کیک اقتصاد ملی در هر سرزمینی بزرگ می شود. اگر اقتصاد ایران در این سده از سوی روشنفکران تن اسای آزمند سنجاق شده به امکانات دولتها و سیاستمداران ترسوی چسبیده به درون مرزهای ملی و بوروکراتهای هوشیار ومنتفع از دولتی شدن اقتصاد در تله دولتی شدن گرفتار نبود امروزه ایران به جای یک صادرکننده بزرگ به نام شرکت نفت دهها صادرکننده بزرگ را در دامان خود داشت که اگر تولیدات آنها از بازار جمع شود مصرف کنندگان درسطح جهان اسیب می دیدند. این وضعیت الان درکره جنوبی وجوددارد و هزاران صادرکننده خرد و کلان آنقدر بازار بزرگی از تامین کنندگان ارز را سامان داده اند و اصولا تحریم در باره آنها موثر نمی افتد.

هزاران بنگاه خصوصی در ژاپن با متاهای خود دردنیا دادو ستد دارند و آمریکا هرگز نمی تواند راه آنها را مسدود کند. هزاران صادرکننده و واردکننده در کره جنوبی با همتایان خود چنان شبکه گسترده ای از دادو ستد ارز و کالا تدارک دیده اند که مسدود کردن این راهها نیروی عظیمی می خواهد و در عمل ناشدنی است. راز  کامیابی وبهروزی تحریم در جامعه هایی مثل ایران ، روسیه و برخی کشورهای دارای غولهای اندک دولتی و حکومتی است . اقتصاد ایران دارای روزنه های اندکی برای ارزآوری است و در صادرات نفت ، میعانات گازی ، پتروشیمی و چند کالی سنتی است و بستن راه این شمار اندک صادرات که از سوی شرکتهای خاص صورت می پذیرد اسان شده است. اگر بخواهیم این ابزار آمریکایی که رونق دارد در باره ایران بی اثر شود باید اقتصاد ایران را آزاد کنیم. باورکنید جز این راهی نمانده است.
منبع : روزنامه سازندگی