🎤 حسین عبده‌تبریزی
❇️ در ماه‌های اخیر تحولاتی در وضعیت سطح عمومی قیمت‌ها در بازارهای مختلف رخ داده است. تغییراتی که در پایان سال قبل در حجم پول انجام شد و امسال نیز با خروج آمریکا از برجام این روند تشدید شد و هیجانی به بازارهای مختلف چون ارز، طلا و مسکن وارد کرد. در بازار مسکن حداقل در حد انتظارات می‌بینیم مردم توقع قیمت‌های خیلی بالا دارند. طبیعی است در چنین شرایطی که اوضاع تغییر می‌کند البته اقتصاد کماکان قواعد خود را دارد.

❇️ برنامه‌ای که در قالب بسته تعادل‌بخشی به بازار ملک ارائه‌شده همان برنامه قدیمی است که در طرح جامع مسکن اعلام شده بود اما این 9 بند می‌گوید دولت در کدام حوزه‌ها با توجه به شرایط جدید در بازار مسکن باید تمرکز داشته و اولویت قائل شود. به طور مثال در بند سوم راهکارهای وزارت راه و شهرسازی بر انتقال ماموریت وصول مالیات بر خانه‌های خالی از سازمان امور مالیاتی به شهرداری‌ها، تخصیص این مالیات‌ها به شهرداری‌ها و مصرف وجوه آن برای اجرای برنامه مسکن اجتماعی، تاکید شده است. در حالی‌که تخصیص منابع برای طرح مسکن اجتماعی موضوع جدیدی نیست.

❇️ بورس مجازی از جمله بخش‌هایی است که کاملاً قابل اجراست چراکه هزینه بالایی ندارد و امکانات و بسترهای زیرساختی آن نیز فراهم است. ببینید در حال حاضر در بانک مسکن نزدیک به 450 هزار نفر سپرده‌گذاری کردند و تاکنون 50 هزار نفر وام خود را گرفته‌اند و وارد بازار شده‌اند. این افراد که در نوبت گرفتن وام قرار دارند متقاضی عینی هستند و آماده‌اند به محض دریافت وام وارد بازار شوند. وقتی بازارگاه الکترونیکی داشته باشیم بانک مسکن می‌تواند اطلاعات این متقاضیان را از طریق آن در اختیار عرضه‌کنندگان مسکن قرار دهد. یعنی متقاضی و عرضه‌کننده یکدیگر را سریع‌تر شناسایی می‌کنند و به هم وصل می‌شوند.

❇️ سیاست عرضه زمین یکی از اهدافی است که دولت به طور جدی در حال حاضر آن را دنبال می‌کند. دولت تلاش دارد برای مسکن اجتماعی، زمین به قیمت تمام‌شده که در دفاتر دولت یعنی سازمان ملی زمین و مسکن ثبت می‌شود، عرضه شود. در مورد مسکن کم‌درآمدها هم به دنبال آن است که قیمت زمین بر مبنای قیمت تمام‌شده یا قیمت‌های منطقه‌ای باشد. اگر هم دولت زمین گران‌قیمتی دارد باید آن را به اهرمی برای تامین زمین‌های ارزان‌قیمت برای پاسخگویی به نیاز‌های مسکن افراد کم‌درآمد تبدیل کند.

❇️ اثرگذاری راهکارهای پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی بر بازار مسکن به چگونگی و شکل اجرای آنها بستگی دارد. فضای اقتصادی‌ای که قرار است ابزارهای سیاستی در آن اجرایی شوند، بسیار مهم است. وقتی شرایط هیجانی بر اقتصادی حاکم است انتظارات مردم در حال تحول هست، نباید شوک بیشتری به جامعه وارد کرد. دولت نمی‌تواند در شرایطی که اوضاع اقتصادی وخیم است با دستور، تهدید، داغ و درفش و... خواسته‌هایش را اجرایی کند تا قیمت‌ها پایین بیایند.

❇️ اگر بخواهم در یک جمله وضعیت بازار مسکن را خلاصه کنم باید بگویم سروصدایی که در حال حاضر در بازار مسکن برپا شده از نظر تحرکات قیمتی در حد تقاضای واقعی نیست. یعنی تقاضای واقعی بسیار محدودتر است. علت آن هم به دو موضوع برمی‌گردد. اول آنکه وضعیت نقدشوندگی دیگر بازارهای دارایی چون ارز، طلا، سکه و حتی سهام یا اوراق دولتی و ابزارهای بدهی که دولت می‌فروشد در مورد زمین صادق نیست. یعنی با برخی مفروضات می‌توان گفت قیمت مسکن همیشه نمی‌تواند بالا بماند.