EPSnews           

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، حسین عبده تبریزی درخصوص چالش های اصلی بازار سرمایه،اقدامات شورای عالی بورس برای رشد بورس کالا،سود جویی دلالان و انداختن مشکل گرانی به گردن بورس و ارائه پیشنهاداتی برای ارتقا بورس کالا با تسنیم به گفت و گو پرداخت که بدین شرح است:

چالش های اصلی بازار سرمایه و هجوم برخی افراد به سمت بازارهای شفاف را در حال حاضر چطور می بینید و برای مبارزه با سودجویان اقتصادی چه تدابیری باید اندیشید؟

عبده تبریزی: اگرچه در گذشته بازار سرمایه دارای پایه های ضعیفی بود اما هم اکنون به یک واقعیت اقتصادی تبدیل شده که می تواند نقش مؤثری در تأمین مالی صنایع مختلف به ویژه تعدد بازارهای کالایی داشته باشد. در این زمینه، اولین انگیزه از راه اندازی بورس کالا مربوط به سلامت معاملات و کاهش سودجویی بود، البته بورس کالا امکانات گسترده دیگری همچون پوشش ریسک، نقد شوندگی، انجام معاملات آتی و ... را دارد و همه این ها می تواند انگیزه ای برای معاملات شفاف تولیدکنندگان باشد.

بورس، کارا است و تمامی کابینه دولت می دانند بورس کالا بازاری است که شفافیت آن باعث از بین بردن سودجویی شده است. اگر کالایی دولتی را زیر قیمت دنیا می فروشیم و در بورس با قیمت بالاتری به فروش رسیده، مقصر بورس نیست بلکه بورس تنها قیمت واقعی را تعیین کرده و هیچکس نمی تواند استدلال علمی بیاورد که در جهت گران شدن کالا مقصر است.

اگر به خاطر داشته باشید در دهه ۸۰ دو کارخانه فولادی مبارکه و ذوب آهن هر دو زیان ده بودند و در همان زمان نیز بحث بورس فلزات در شورای عالی بورس مطرح شد، بنده نیز همزمان با مطرح شدن راه اندازی بورس فلزات وارد شورای عالی بورس شدم، در ابتدا هدف این بود بتوانیم بورس فلزاتی راه اندازی کنیم که از یک طرف مساله واگذاری های مربوط به فروش را از این طریق انجام دهیم و از طرف دیگر جلوی سودجویی های غیرمنطقی را بگیریم.

از آنجا که آن زمان و قبل از تاسیس بورس، سیستم غیرشفاف بود، هر کسی که شرایط داشت می توانست از فولاد سهمی بگیرد و چون در آن سال ها اقتصاد رونق داشت و ساخت و ساز نیز زیاد بود، امتیازی برای سودجویان محسوب می شد بنابراین هرکسی به هر بهانه ای کارگاهی تشکیل می داد و دنبال سهمیه از دو شرکت معتبر فولاد بود و از آنجا که بازار فولاد هم مشترک بود و رقابت چندانی وجود نداشت، در نتیجه بازار غیر رسمی داغی به وجود آمده بود که نیاز به کنترل داشت.

شورای عالی بورس از ابتدا تا کنون چه اقدامی برای رشد بازار سرمایه به ویژه بورس کالا انجام داده است؟

عبده تبریزی: شورای عالی بورس طی اوایل دهه ۸۰ تصمیم خوبی را که گرفته بود، عملی کرد در آن زمان بنده نیز دبیر کل بورس اوراق بهادر بودم بنابراین با همت فراوان، بورس فلزات راه اندازی شد و خوشبختانه بعدها که قانون بازار اوراق بهادار در سال ۸۴ نوشته شد و از مجلس بیرون آمد، دوستان جایگزین توانستند بورس کالا را با مفهوم گسترده تر و درست گسترش دهند. بورس فلزات با بازده خوبی که ارائه کرده بود، بعدها توانست به بورس کالا تبدیل شود تا سایر کالاها هم در انجام معامله از شفافیت برخوردار شود.

بورس کالا چقدر به بورس های دنیا نزدیک است؟

عبده تبریزی: بورس ها ویژگی های ملی و محلی خود را دارند یعنی بورس کالای ایران در برخی امور با دیگر بورس های کالایی دنیا متفاوت است به عنوان مثال، در بورس انرژی فروش نفت خام مطرح می شود، با توجه به اینکه ایران یک کشور نفت خیز است، این ضرورت برای ما وجود دارد اما در کشوری مثل ترکیه چنین ضرورتی وجود ندارد.البته روند و ابزارهای معاملاتی بورس ها در تمام جهان نزدیک به هم است و بهتر است برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی تلاش کنیم، اما از طرفی نیز محدودیت های بین المللی دست و پا را بسته است.

آیا واقعاً گرانی ها را می توانیم به گردن بورس بیندازیم؟

عبده تبریزی: طرح این موضوع همیشه از سوی کسانی بوده که سودهای غیرمنطقی کلان به دست آورده و منفعت انها کم شده است. هرچقدر برای این گروه استدلال می کنیم که بورس بازار رقابتی و شفاف ایجاد کرده تا شما نیز وارد آن شوید، اما متأسفانه به سودهای منطقی بسنده نمی کنند و برای از میان برداشتن بازار شفاف به هر ریسمانی دست می اندازند.

به خاطر دارم تنها ۶ ماه از راه اندازی بورس فلزات گذشته بود که عده ای از سودجویان سعی کردند این بورس را به خطر اندازند، در آن زمان قیمت های جهانی حرکتی مثبت داشت و چون شناخت از بورس فلزات کامل نبود، سعی بر این داشتند که این بازار مالی را جوری جلوه دهند که گرانی به خاطر بورس است، در حالی که گرانی هیچ ارتباطی به بورس نداشت و قیمت های جهانی حرکت کرده بود. پافشاری در راه اندازی بورس فلزات به این دلیل بود که معاملات را شفاف کنیم.

تالار کشاورزی بورس کالا تا چه میزان جای پیشرفت دارد؟

عبده تبریزی: روشن است که در توسعه تالار کشاورزی هنوز ظرفیت زیادی داریم. مدت زیادی طول کشید که بتوانیم دولت را قانع کنیم می توانند معاملات خرید تضمینی را در بورس کالا انجام دهند و از هزینه ها بکاهند. علاوه بر توسعه سیاست قیمت تضمینی، می توانیم عرضه محصولات در رینگ کشاورزی را گسترش داده و تنوع ایجاد کنیم.

چشم انداز شما با توجه به شرایط امروز در مورد بورس کالا چگونه است؟

عبده تبریزی: در شورای عالی بورس مصوبه ای در رابطه با بورس ارز داریم همچنین تولیدکننده فلزاتی چون مس، آلومینیوم، روی و فولاد در سطح جهانی هستیم بنابراین می توانیم ظرفیت ها را گسترش دهیم و در سطح جهانی جایگاهی پیدا کنیم. علاوه بر این به عنوان بزرگترین تولیدکننده گاز دنیا این ظرفیت را داریم که به بزرگترین بورس اوره دنیا نیز تبدیل شویم.

پیشنهاد شما برای ارتقای بورس کالا چیست؟

عبده تبریزی: این بورس می تواند برای نهادهای عمومی ظرفیت ایجاد کند. بنیادها، شهرداری ها و سازمان ها می توانند وارد بورس شوند و از ظرفیت های آن استفاده کنند. همچنین، دولت می تواند فروش املاک را از طریق بازار شفاف بورس کالا انجام دهد.

بورس کالا تا جهانی شدن چه میزان فاصله دارد؟

عبده تبریزی: در حوزه بین المللی چندان موفق نبودیم چرا که زیربنای آن مهیا نبوده است. بورس کالا ماهیت صادراتی دارد اما الان فضای عمومی مساعد نیست. در شرایطی که برای انتقال پول در سطح بین المللی با مشکل مواجهیم، طبیعی است که دست بورس کالا برای بین المللی شدن بسته باشد. در صورت مرتفع شدن این موانع، بدون شک بورس کالا ظرفیت بالایی برای بین المللی شدن دارد.